Welke alternatieven zijn er voor JeugdzorgPlus?

Hulp op maat

Jongeren in JeugdzorgPlus vormen geen homogene groep. Hun hulpvragen verschillen en hun situatie is complex. Er spelen namelijk problemen op verschillende leefgebieden tegelijk. Daar past geen standaard zorgaanbod bij. Dat vraagt juist om een goede gezamenlijke analyse en oplossingen op maat.

Verklarend analyseren

Soms hebben jeugdprofessionals, jongeren en ouders het gevoel dat ze vastzitten en niets lijkt te helpen. Dan is het belangrijk om de tijd te nemen voor een gedeelde verklarende analyse. Daarin onderzoeken professionals, ouders en jongeren samen wat er aan de hand is. Hoe zijn de problemen ontstaan? Welke hulp werkte wel en welke niet? Zo zie je vaak beter waar het gezin staat. Misschien is er een patroon in de aanpak van professionals. En zijn er mogelijkheden om de jongere en het gezin beter te helpen bij het vinden van een passende en duurzame oplossing.

Lees meer op de pagina's over Perspectief bij stagnatie.

Voorbeelden voor organiseren maatwerk

Er zijn initiatieven die kunnen helpen om maatwerk te organiseren:

• Een regionaal expertise team (RET) kan helpen bij het organiseren van hulp op maat bij kinderen of jongeren en hun gezinnen met complexe problemen. Elke jeugdhulpregio in Nederland heeft een RET.
• In Coalitie naar Thuis zoeken professionals met jongeren, hun ouders en de betrokken hulpverlener naar een plek waar de jongere langdurig en zo thuis mogelijk kan opgroeien.

Het kiezen van een alternatief voor JeugdzorgPlus

De zorg voor deze doelgroep is een gedeelde opgave van de hele jeugdzorgketen. Er is ook niet één oplossing: elk kind heeft iets anders nodig. Intensieve ambulante hulp heeft de voorkeur. Dat kan alleen als jongeren thuis blijven wonen. Vaak moeten verschillende domeinen dan met elkaar samenwerken. Bijvoorbeeld jeugdhulp, onderwijs, GGZ, verslavingszorg en het netwerk van het gezin. Soms is het niet mogelijk om thuis te wonen. De voorkeur is dan dat jongeren in een open kleinschalige voorziening wonen in een zo thuis mogelijke leefomgeving.

Gezinsgerichte hulp

Bij gezinsgerichte hulp wordt voor de behandeling gekeken naar de problemen die spelen bij het kind en de ouders, in het gezin als geheel en in het netwerk. Het zijn intensieve ambulante hulpvormen die eraan bijdragen dat kinderen en jongeren thuis kunnen blijven wonen. Of dat ze weer naar huis kunnen als ze ergens anders wonen. De hulp is voor het hele gezin en richt zich op meerdere gebieden. Denk aan huisvesting, financiën, onderwijs en gezondheid.

Ook ouders kunnen begeleiding of behandeling krijgen voor hun problemen. Bijvoorbeeld op psychisch gebied, bij schulden of bij verslaving. Jeugdzorg en volwassenenzorg moeten daarvoor de hulp goed op elkaar afstemmen, zowel inhoudelijk als de financiering, wachttijden en planning. Voorbeelden van gezinsgerichte hulp zijn Intensieve Ambulante Gezinsinterventie, Multisysteem Therapie, Families First, Multidimensionele familietherapie en Relationele gezinstherapie.

Kleinschalig verblijf

Kan een jongere echt niet thuis blijven wonen? In een kleinschalig verblijf krijgen vier tot zes kinderen en jongeren begeleiding van een klein team van pedagogisch medewerkers. Er zijn meerdere vormen van kleinschalig verblijf in ontwikkeling voor verschillende doelgroepen. Jongeren kunnen hier onvoorwaardelijk wonen en krijgen er de hulp en behandeling die zij nodig hebben. Ze hoeven daarvoor dus niet naar een andere plek.

Ze kunnen een leven leiden dat zoveel mogelijk lijkt op dat van hun leeftijdgenoten. Ze houden contact met vrienden en familie, zitten op een sportclub, gaan in de buurt naar school en hebben hobby's of bijbaantjes. Door de kleinschaligheid is er meer persoonlijk contact met de begeleiders. Dat zorgt voor een veilige en positieve sfeer op de groep. En voor meer rust en continuïteit. Dit vergroot de kans op een doorlopende schoolloopbaan en op het behoud of herstel van de relatie met ouders, vrienden en bekenden.

Gezinshuis-Plus

Een gezinshuis is een vorm van kleinschalig verblijf waarin één of twee gezinshuisouders werken die veel ervaring hebben met het opvoeden en begeleiden van kinderen die veel hebben meegemaakt. In een Gezinshuis-Plus wonen kinderen en jongeren die extra specialistische zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld voor een eetstoornis, traumaverwerking of het verminderen van agressie. De gezinshuisouders krijgen ondersteuning van een team van ambulante hulpverleners, een gedragswetenschapper en andere professionals. Ook kan een kind of jongere vanuit het gezinshuis ambulante behandeling of therapie volgen.

Welke voorbeelden van alternatieven zijn er in de praktijk al?

Een thuis voor Noordje

Een samenwerking om jongeren in Noord-Holland niet meer gesloten te plaatsen, niet meer buiten de provinciegrens, maar zo dicht mogelijk bij thuis en bij school. Voor kinderen die echt niet meer thuis kunnen wonen, is de ambitie hen een plek te bieden waar ze onvoorwaardelijk mogen blijven wonen. En om daarnaast  te zorgen voor de begeleiding en behandeling die nodig is, in de buurt van hun eigen netwerk en school. Bij voorkeur wordt dan gekeken naar opvang in een pleeggezin of gezinshuis.

Een thuis voor Noordje

Parlan

Parlan sloot de grootschalige JeugdzorgPlus en creëerde in 2020 kleinschalige woonvormen voor vier kinderen in de wijk. Daar kunnen kinderen open wonen, maar ook gesloten als dat nodig is. Daarbij vervalt de gesloten machtiging zodra een kind ook maar íets van motivatie heeft.

Alternatief voor JeugdzorgPlus: uithuisplaatsing voorkomen en kleinschalig wonen

Driestroom

Driestroom biedt een kleinschalige woonvorm als alternatief voor residentiële jeugdzorg. Ze werken met een vast aantal professionele opvoeders en combineren een intensieve behandeling met opvoeding en begeleiding.

Het Alternatief 

Heppie (t)Huis

Het Heppie (t)Huis biedt kinderen met uiteenlopende behoeften en leeftijden een veilige, en stabiele plek. Hiermee wordt voorkomen dat een kind naar een andere plek moet. Een professioneel en vast team zorgt ervoor dat kinderen zich veilig voelen en zich kunnen hechten. Ouders blijven betrokken bij de opvoeding en het bestaande netwerk van kinderen wordt versterkt. Heppie (t)Huis is een initiatief van Stichting Het Vergeten Kind.

Heppie (t)Huis

Nxt Levvel huis

Kinderen die niet meer thuis kunnen wonen een thuis bieden zonder dat zij telkens worden overgeplaatst. Met als uitgangspunt de best passende plek voor het kind of de jongere. Een Nxt Levvel huis biedt een woonplek voor kinderen of jongeren die niet meer thuis kunnen wonen, en specialistische pedagogische begeleiding nodig hebben. Samen wonen de kinderen en jongeren in een warm en sfeervol huis. Ze worden liefdevol begeleid door professionele opvoeders die alle aandacht voor hen hebben.

Een thuis in het Nxt Levvel huis

Pluryn

Pluryn heeft op verschillende locaties kleinschalige voorzieningen voor kinderen en jongeren van 8 tot 23 jaar met ernstige ontwikkelings- en gedragsproblemen. Er wonen drie tot vijf jongeren in elke groep. Hun leeftijden en problemen verschillen. De jongeren krijgen aandacht, betrokkenheid, intensieve zorg en ondersteuning. Een vast team van ervaren pedagogisch medewerkers zorgt daarvoor.

Pluryn

Yeph 

Vanuit het samenwerkingsverband Yeph zetten Pluryn, Youké en 's Heeren Loo in op kennis en expertise om instroom in de JeugdzorgPlus zoveel mogelijk te voorkomen. Het effect daarvan is een duidelijke daling van het aantal kinderen in de gesloten jeugdzorg en betere kwaliteit van zorg.

Yeph 

Onderwijs

School2Care

School2Care biedt een alternatief voor gesloten jeugdzorg. Door leerlingen elke dag een intensief programma aan te bieden van twaalf uur onderwijs, zorg en jeugd-ggz, is de kans op een uithuisplaatsing vele malen kleiner.

School2Care alternatief voor gesloten jeugdzorg

Plein 3

Plein 3 van Koraal is een onderwijs-zorgvoorziening waar jongeren in een kwetsbare positie aan hun toekomst kunnen werken. De voorziening ontwikkelde een nieuwe visie op leren, zodat jongeren die elders uitvallen of niet langer welkom zijn zich kunnen blijven ontwikkelen.

Plein3: Een voorziening voor onderwijs, arbeidsparticipatie en zorg

We verzamelen deze praktijkvoorbeelden om te leren wat werkt en daarmee anderen te inspireren tot het organiseren van passende hulp als alternatief voor JeugdzorgPlus.

Meer informatie

Contactgegevens expertteams jeugd (VNG)Families FirstGezinsgericht werken (Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd)Hoop een huis geven (Hogeschool Leiden)Intensieve Ambulante GezinsbehandelingKleinschalig verblijfMultidimensionele FamilietherapieSchool2Care