Schoolaanwezigheid vraagt een schoolbrede aanpak
Het bevorderen van schoolaanwezigheid vraagt om een schoolbrede aanpak waarbij het hele schoolteam betrokken is. Je kunt dan als school gerichte interventies doen, in samenwerking met leerlingen, ouders en partners. Zodat alle leerlingen kunnen blijven leren, zich ontwikkelen en betrokken blijven bij school. Op deze pagina lees je wat nodig is voor een schoolbrede aanpak.
Een positieve benadering
Het bevorderen van schoolaanwezigheid betekent dat je als school kiest voor een positieve benadering. Ga ervan uit dat leerlingen onderwijs willen volgen en erbij willen horen. Het is belangrijk om leerlingen te missen als ze er niet zijn, of niet helemaal bij zijn.
Visie en gedeeld urgentiebesef
Een schoolbrede aanpak voor schoolaanwezigheid vraagt om een heldere visie en gedeeld urgentiebesef. Alle kinderen en jongeren hebben recht op leren en ontwikkeling. Jullie hebben daar als school een pedagogische visie bij. Daarop kun je bouwen om het belang van aanwezigheid breed te erkennen in de school.
Lees meer over de perspectiefwisseling
Betrokkenheid van volledige schoolteam
Een schoolbrede aanpak betekent dat iedereen op school een aandeel heeft in het bevorderen van schoolaanwezigheid. Van leerkrachten tot ondersteunend personeel en schoolleiding. De inzet van de verschillende medewerkers versterkt elkaar.
Voorbeeld: Een leerling met scoliose ervaart obstakels op school. Haar betrokken mentor krijgt genoeg tijd om aanpassingen te bespreken met een zorgcoördinator, omdat de schoolleiding hierover duidelijk beleid heeft gemaakt. Vervolgens houdt de roostermaker rekening met de afstanden die deze leerling moet lopen tussen de lessen. En de conciërge regelt een kluisje op passende hoogte.
Schoolaanwezigheidsteam
Sommige scholen vormen een speciaal schoolaanwezigheidsteam om de schoolbrede aanpak van aanwezigheid te faciliteren en borgen. Dit team houdt de aandacht op aanwezigheid, analyseert de data en monitort daarmee de aanpak. Voor de hand liggende leden van dit team zijn een verzuimmedewerker, ICT-medewerker, teamleider, intern begeleider en een aantal leerkrachten. Maar de samenstelling verschilt per school.
Goed contact met leerlingen en ouders
Inbreng van leerlingen is nodig voor een goede aanpak rond schoolaanwezigheid. In gesprek met leerlingen ontdek je waardevolle informatie over factoren die aanwezigheid bevorderen, of juist obstakels om betrokken te blijven bij het onderwijs. Hun verhalen verrijken de data, waardoor je interventies gerichter kunt inzetten.
Ook ouders spelen een belangrijke rol. Door te investeren in een goede band en heldere communicatie kun je met hen samenwerken binnen de schoolbrede aanpak. Het helpt als er al contact is gelegd voordat eventuele uitdagingen gaan spelen.
Lees meer over samenwerken met ouders:
Samenwerken met ouders rond schoolaanwezigheid en verzuimGelijkwaardige samenwerking tussen school en ouders
Goede ondersteuningsstructuur en samenwerking met externe partners
Er is een goede ondersteuningsstructuur nodig om leerlingen die iets extra's nodig hebben nauw bij het onderwijs betrokken te houden. Deze structuur bouw je in samenwerking met partners. Door goed samen te werken voordat leerlingen verzuimen, kun je voorkomen dat zij structureel en veel gaan verzuimen. Het is ook goed als risico's op ernstig verzuim vroeg herkend worden.
De schoolbrede aanpak gaat ook verder buiten de muren van het schoolgebouw. Allerlei organisaties zijn betrokken bij het opgroeien en ontwikkelen van kinderen en jongeren. Zoals sportverenigingen, cultuurorganisaties of religieuze gemeenschappen. Andere partners zijn nadrukkelijker bij schoolaanwezigheid betrokken. Zoals leerplicht, gemeente en jeugdgezondheidszorg. Allemaal spelen zij een rol in het vormgeven van een fijne omgeving om op te groeien en te kunnen leren.
Lees meer over hoe beleidsmakers van scholen en gemeente kunnen samenwerken aan schoolaanwezigheid.
Lees meer over samenwerking in de wijk:
De rol van de school in de pedagogische basisSamenwerking tussen school en wijkteamHoe benut je als school de kracht van de wijk?Samenwerking tussen jongerenwerk en school
Heldere doelen en passende interventies
Het verschilt per school waar de focus op ligt binnen de schoolbrede aanpak. Het bio-ecologische model van Bronfenbrenner kan inzicht geven in factoren die invloed hebben op de schoolaanwezigheid van leerlingen. Het piramideraamwerk helpt om deze inzichten om te zetten in een aanpak met heldere doelen en passende interventies.
Lees meer over welke invloeden schoolaanwezigheid bevorderen en belemmeren.
Een schoolbrede aanpak is nooit af, omdat de situatie van leerlingen en de school verandert. Blijf daarom monitoren wat invloed heeft op de betrokkenheid en aanwezigheid van leerlingen en welke interventies daarbij passen.
Bronnen
- Heyne, D. en M. White (2025). 'The follow-through factor. Navigating sustainable attendance programs'. RaaWee K12 Solutions.
- De Wit, I. (2024). 'Aan de slag met schoolaanwezigheid.' Steunpunt passend onderwijs.
- Karssen, M., R. Petit, J. Lourens, D. Elshof, R. Tromp en C. Groff (2023). 'Grip op geoorloofd verzuim. Samenwerkingsverband vo Zuid-Kennemerland'. Kohnstamm Instituut.
Lees ook
-
Het piramideraamwerk: schoolbrede aanpak voor schoolaanwezigheid
Het piramideraamwerk: schoolbrede aanpak voor schoolaanwezigheidWetenHet piramideraamwerk voor schoolaanwezigheid helpt scholen bij het versterken van onderwijsdeelname.
-
Hoe kan ik de aanwezigheid van leerlingen stimuleren?
Hoe kan ik de aanwezigheid van leerlingen stimuleren?ProfessionalsOnderwijsDoenVoor het schoolsucces is het belangrijk dat leerlingen regelmatig op school zijn. Hoe kun je dit als school stimuleren?
-
Samen met collega's werken aan een positief en veilig schoolklimaat
Samen met collega's werken aan een positief en veilig schoolklimaatProfessionalsBeleidsmakersOnderwijsDoenVoor een positief en veilig pedagogisch klimaat waarin iedereen op school kan gedijen, heb je een fijn en stevig schoolteam nodig. Wat betekent dat in de praktijk?
-
Wat speelt er rond schoolaanwezigheid en schoolverzuim?
Wat speelt er rond schoolaanwezigheid en schoolverzuim?WetenOp scholen, in de regio, landelijk en internationaal wordt aan schoolaanwezigheid gewerkt. Lees wat de actuele ontwikkelingen zijn.
