Hoe werk ik samen aan beleid rond schoolaanwezigheid?

Het bevorderen van schoolaanwezigheid is een complexe opdracht. Om hiervoor als school beleid te ontwikkelen is een brede aanpak nodig, met inzet van alle betrokkenen. Hoe pak je dat als schoolleider of beleidsmaker in het onderwijs aan? En welke hulpmiddelen kun je daarbij gebruiken?

Samen schoolaanwezigheid aanpakken

Het bevorderen van schoolaanwezigheid vraagt een gezamenlijke aanpak van leerkrachten, schoolleiders, ouders en beleidsmakers in onderwijs en gemeente. Want hoe je schoolaanwezigheid het beste kunt bevorderen en verzuim kunt voorkomen, is een complex vraagstuk waarvoor iedereen nodig is. De invloeden op schoolaanwezigheid spelen namelijk niet alleen op persoonlijk vlak, maar ook in het gezin, op school en in de bredere omgeving van leerlingen.  

Lees meer: Invloeden die schoolaanwezigheid bevorderen en belemmeren

Schoolleiders

Als schoolleider coördineer je de schoolbrede aanpak om aanwezigheid te bevorderen. Hierin heeft het hele schoolteam een aandeel. Naast je collega's in de school zijn leerlingen, ouders en partners daarbij betrokken. 

Lees meer: Schoolaanwezigheid vraagt een schoolbrede aanpak

Beleidsmakers schoolbestuur en samenwerkingsverband

Ook als beleidsmaker bij een schoolbestuur of samenwerkingsverband passend onderwijs speel je een belangrijke rol in het bevorderen van schoolaanwezigheid. Jij werkt immers aan het vinden van een passende plek voor alle leerlingen en aan de kwaliteit van de onderwijsondersteuning binnen de scholen.

Gemeentelijke beleidsmakers

Als beleidsmaker bij de gemeente op het gebied van onderwijs, jeugdhulp of leerplicht ben je ook aan zet om schoolaanwezigheid te bevorderen. Met jouw inzet voor de jeugd in je gemeente kun je in verschillende overlegstructuren, zoals het op overeenstemming gericht overleg (OOGO) en de lokale educatieve agenda (LEA), samen met anderen stappen zetten om schoolaanwezigheid te bevorderen.

Wat kun je doen als schoolleider of beleidsmaker? 

1. Bouw een brede coalitie rond de school

Zorg voor afstemming en samenwerking om aan schoolaanwezigheid te kunnen werken. Denk daarbij aan partners in de wijk, bij de gemeente, binnen het schoolbestuur en samenwerkingsverband. Samen vormen jullie de pedagogische basis: alle contacten, sociale relaties en leefomgevingen die bijdragen aan het opgroeien en opvoeden. Hoe sterker die is, hoe beter kinderen en jongeren zich gezond, veilig en kansrijk kunnen ontwikkelen. 

Lees meer in Samenwerkingsgids: een stevige pedagogische basis. Deze gids helpt scholen, samenwerkingsverbanden, gemeenten, kinderopvang, welzijn, jeugdwelzijn en ouders bij het vinden van manieren om goed samen te werken.

2. Analyseer samen met partners de data en signalen

Zorg voor een gerichte inzet op schoolaanwezigheid. Wat vertellen de beschikbare data over hoe het gaat met de leerlingen op school, in de gemeente en thuis? Let ook op de signalen van jouw schoolteam, jeugdgezondheidszorg en het wijkteam. De combinatie van data, ervaringen en verhalen maakt jullie gezamenlijke beeld compleet.

Het zogeheten piramideraamwerk voor schoolaanwezigheid helpt om data inzichtelijk te maken. Welk percentage leerlingen heeft een goede aanwezigheid? Hoe verschilt dit per klas of leerjaar? Welke data ontbreken? En welke data kunnen jullie verklaren met verhalen van leerlingen of ouders?

Lees meer: Het piramideraamwerk: schoolbrede aanpak voor schoolaanwezigheid

3. Ontwikkel een systematische, gezamenlijke aanpak

Stel concrete doelen op en bepaal in welke gebieden je kunt werken aan schoolaanwezigheid. Het is belangrijk om ook het onderwijsteam, ouders en leerlingen een actieve rol te geven in het ontwikkelen van het beleid. Zo kun je samen werken aan een duurzame verandering in plaats van aan snelle oplossingen. 

In de publicatie Aan de slag met schoolaanwezigheid van het Steunpunt Passend Onderwijs staan adviezen voor scholen om gericht en gezamenlijk de aanwezigheid van leerlingen te bevorderen.  

Vincent Fafieanie

Vincent Fafieanie

senior inhoudsdeskundige Passende hulp
v.fafieanie [at] nji.nl