Hoe benut je als school de kracht van de wijk?

Een fijne wijk ondersteunt het onderwijs

Kinderen en jongeren die zich goed voelen, leren makkelijker en doen het beter op school. Voor betere leerresultaten hebben leerlingen daarom een fijne pedagogische omgeving nodig. Hierin voelen de leerlingen zich gezien, gesteund en uitgedaagd om zich te ontwikkelen. Je bent als school niet de enige partij die hiervoor verantwoordelijk is. Ook partners buiten de school dragen hieraan bij. Het zelfvertrouwen dat kinderen opbouwen bij de sportclub, nemen zij mee het klaslokaal in. De 'hulptroepen' buiten de school ondersteunen zo indirect het onderwijs. Het helpt om als schoolleider te weten welke partners van betekenis zijn, wat er speelt in de wijk en welke plannen de gemeente heeft. 

Hoe benut je als school de kracht van de wijk?

Schoolleiders hebben hun handen vol aan hun taken binnen school. Het is daarom niet vanzelfsprekend dat je als school oog hebt voor de brede leefwereld van leerlingen. Maar schoolteams die optrekken met partners buiten school, hebben hier binnen de school profijt van. Hoe benut je als school de kracht van de wijk? 

Bouw relaties op met partners in de wijk

Kinderen nemen hun thuissituatie, sociaal-emotionele ontwikkeling en gezondheid mee de klas in. Deze factoren hebben invloed op hun leerproces en welbevinden. Daarom is het belangrijk om als school goed samen te werken met partners als de GGD, het CJG, het wijkteam, de kinderopvang en de sportclubs. Zij kunnen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling en ondersteuning van kinderen. Door samen te analyseren wat er speelt in de wijk kun je het aanbod daarop afstemmen. Ook kun je stimuleren dat kinderen en ouders meedoen aan schoolse en buitenschoolse activiteiten. Zo bouw je samen aan sterke netwerken rondom leerlingen en ouders. 

Ken de gemeentelijke plannen voor de wijk 

Gemeentelijke plannen over bijvoorbeeld verkeersveiligheid, speelplekken, armoedebestrijding of sportvoorzieningen hebben direct invloed op jouw schoolomgeving. Zorg dat je op de hoogte bent van wat er speelt in de wijk en welke beleidsplannen eraan komen. Ga in gesprek met bijvoorbeeld de wijkregisseur, breng het perspectief van de school in en kijk hoe je kunt bijdragen in de uitvoering. 

Zorg voor onderwijs dat aansluit bij de leefwereld van leerlingen 

Om het onderwijs beter te laten aansluiten bij de leefwereld van leerlingen, is het goed te weten wat er speelt bij kinderen, ouders en in de wijk. Gebruik deze kennis om samen met het team het curriculum en de pedagogisch-didactische aanpak hierop af te stemmen. Werk actief samen met ouders, wees als school zichtbaar en sluit aan bij wijk- en bewonersinitiatieven. Laat als school betrokkenheid zien bij de brede leefwereld, dat versterkt het gevoel van verbondenheid bij leerlingen.  

Maak van de school een ontmoetingsplek 

Als je school over geschikte ruimte beschikt, stel die dan open voor ouderinitiatieven en wijkactiviteiten. Zo wordt de school een laagdrempelige plek waar ouders en wijkbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Ook kan de school dan een sterkere rol krijgen in de lokale gemeenschap omdat het zorgt voor verbinding tussen ouders onderling en tussen de wijk en de school. Veel familiescholen werken volgens deze principes. 

Stimuleer talentontwikkeling na schooltijd 

Organiseer naschoolse activiteiten voor leerlingen die niet vanzelfsprekend in aanraking komen met kunst, muziek, taal, en techniek.  Werk hierbij samen met sportclubs, culturele instellingen, bewoners en lokale ondernemers. Zo help je leerlingen hun talenten te ontdekken en hun leefwereld te verbreden.  

Lees praktijkvoorbeelden van school-wijksamenwerking 

Laat je inspireren door voorbeelden uit de praktijk waarin school en wijk met elkaar samenwerken: Familiescholen, Vreedzame wijk, Opgroeien in een kansrijke omgeving.

Wat kun je als schoolleider doen? 

Samenwerking met de wijk vraagt van jou als schoolleider externe en intern leiderschap. Je gaat actief de wijk in, bent zichtbaar, zoekt contact en bouwt relaties op met wijkpartners. Samen met hen stel je doelen op die passen bij de behoeften van de kinderen en gezinnen in de wijk. Je maakt de samenwerking een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks werk van de school.  

Intern neem je het team mee in het besef dat de wijk een belangrijke partner is in het leren en opgroeien van kinderen. Je stimuleert dat collega's hun blik verruimen naar buiten de schoolmuren. En je maakt het mogelijk dat leraren tijd krijgen voor afstemming met externen en kunnen leren van hun samenwerking. Reflecteer regelmatig met het team en de partners wat werkt in de samenwerking, wat het oplevert en wat beter kan. Leg de visie, doelen en acties vast in het schoolplan, de schoolgids en de jaarplanning. Bijvoorbeeld in samenhang met ouderbetrokkenheid, inclusie en kansengelijkheid. 

Meer informatie

De rol van school in de pedagogische basisSamenwerking tussen school en wijkteam