Bestuurlijke afspraken maken over bekostiging van een oza

Verschillende financieringswijzen in beeld 

Voordat je een manier van financieren kiest, is het zaak om eerst zicht te hebben op de invloed die de verschillende financieringswijzen hebben op de organisatie en uitvoering. Uit het onderzoek Financiering dienstbaar maken blijkt dat: 

• Individuele financiering het beste past wanneer het aantal kinderen of jongeren relatief klein is en een specialistische en complexe ondersteuningsbehoefte heeft. Of wanneer hun aantal wat groter is maar de diversiteit in ondersteuningsbehoefte ook. In die situaties is individueel maatwerk nodig.
• Collectieve financieringswijzen hebben de voorkeur bij oza's waarin de zorg ook collectief is. Dat is meestal het geval in grotere groepen waarin de ondersteuningsbehoefte redelijk uniform is. Collectieve financiering geeft de professional op de werkvloer dan meer ruimte om de beschikbare capaciteit in te zetten.

Collectieve financiering

Collectieve financiering van een oza houdt in dat de middelen voor zorg en onderwijs gebundeld worden om de financiering te vereenvoudigen en te verbeteren. Daardoor is niet langer voor elk kind een aparte beschikking of indicatie nodig, maar worden er afspraken over de formatie van het zorgteam op school gemaakt. Dit team met vaste medewerkers biedt dan zorg op maat op het moment dat het nodig is. Dat is rustiger, overzichtelijker, effectiever en efficiënter.

Voor de bekostiging van collectief gefinancierde onderwijszorgarrangementen zijn altijd meerdere op elkaar afgestemde financieringsbronnen nodig vanuit het onderwijs, de gemeente op grond van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). En in mindere mate ook vanuit het zorgkantoor, op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet.

De 'beste' manier van bekostiging van een oza bestaat niet. Let er bij de keuze voor een bepaalde financieringswijze en de bijbehorende verantwoording vooral op of die helpt om de juiste zorg en ondersteuning te bieden aan de betreffende kinderen of jongeren.

Lees meer over de verschillende vormen van bekostiging en hun voor- en nadelen bij Veelgestelde vragen over inkoop en contracteren jeugdhulp.

Bekostiging door het onderwijs

Voor de bekostiging van het onderwijs binnen een oza bestaan verschillende mogelijkheden: 

• De bekostiging die het schoolbestuur ontvangt voor elke leerling. Is een kind nog niet ingeschreven of vrijgesteld, lees dan: Eindevaluatie Proeftuinen onderwijszorgarrangementen (BMC).
• Ondersteuningsmiddelen die de school ontvangt vanuit het samenwerkingsverband passend onderwijs.
• Financiering van onderwijsprofessionals door het samenwerkingsverband passend onderwijs.
• Een Toelaatbaarheidsverklaring (TLV) van het samenwerkingsverband passend onderwijs.

Bekostiging door het zorgkantoor

Voor kinderen en jongeren die hun leven lang persoonlijke verzorging en verpleging nodig hebben, kan een oza ook gefinancierd worden op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Hiervoor is een individuele beschikking nodig van het Centrum voor Indicatiestelling Zorg. Dit individuele budget kan in overeenstemming met de ouders benut worden voor de bekostiging van de zorg binnen een oza. De zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wlz. 

Tot eind 2025 loopt er een experiment om te bekijken of eenvoudigere bekostiging voor zorg in onderwijstijd op basis van de Wlz mogelijk is. Daardoor krijgen zorgaanbieders bijvoorbeeld van de inkopende partijen vooraf de zekerheid dat ze de noodzakelijke zorg in onderwijstijd betaald krijgen. Ook kunnen ze afspraken maken over het aantal te leveren uren en het bijbehorende tarief.

Wat speelt er rond onderwijs-zorgarrangementen?Beleid - Integraal inkopen - De kracht van integraal werken

Bekostiging door de gemeente

Een oza kan ook door een of meer gemeenten, bijvoorbeeld in een jeugdzorgregio, gefinancierd worden. Dit geldt voor zowel individuele als collectieve oza's. De gemeente, of de inkooporganisatie namens samenwerkende gemeenten, legt dit vast in het contract met de zorgaanbieder. Het heeft de voorkeur dat één zorgaanbieder de zorg uitvoert. De afdeling contractmanagement van de gemeente of inkooporganisatie kan hiervoor op verschillende manieren een zorgaanbieder contracteren, bijvoorbeeld via aanbesteding, 'open house' of subsidie. Elke methode heeft voor- en nadelen.

Veelgestelde vragen over inkoop en contracteren jeugdhulp

Voor de start van de uitvoering van een oza is het belangrijk dat het gemeentebestuur of de samenwerkende gemeenten de afspraken over financiering officieel steunen. Het liefst met een meerjarige overeenkomst en afspraken over monitoring. Dit kan bijvoorbeeld in het OOGO: Samenhangend beleid afstemmen in het OOGO.

Bestuurlijke afwegingen rond de financiering

Bestuurlijke steun draagt bij aan de continuïteit en stabiliteit van het onderwijszorgarrangement.

De verschillende voor- en nadelen van de financieringswijze van de gemeente, scholen en samenwerkingsverbanden werken ook door in de samenwerking met alle direct betrokkenen van het oza. Dat geldt bijvoorbeeld voor de samenwerking met ouders, zeker bij financiering vanuit persoonlijke Wlz-budgetten. Zorg er daarom voor dat je hierover gezamenlijk keuzes maakt met het oog op continuïteit, flexibiliteit en monitoring van het oza. En leg die vervolgens ook in het projectplan van het oza vast. Dit zijn daarbij belangrijke afwegingen:

• Om de continuïteit van zorg en onderwijs voor leerlingen, ouders en scholen te waarborgen is het belangrijk om een oza voor een langere periode vast te leggen. Bij voorkeur met vaste partners en langdurige contracten. Dit beperkt ook de administratieve last voor aanbieders, de inkooporganisatie of het contractmanagement van de gemeente, scholen en samenwerkingsverbanden.
• De ondersteunings- en zorgbehoefte van de groep kan per schooljaar verschillen en tijdens het schooljaar veranderen. Bijvoorbeeld door nieuwe instroom. Door flexibele afspraken is variatie mogelijk in kortdurende en langdurige zorg of specifieke onderwijsondersteuning en kan er snel worden opgeschaald of afgebouwd.
• Een goed ingerichte monitor ondersteunt de verantwoording en bestuurlijke besluitvorming. Lees meer op de pagina Monitoring.

Meer informatie over bekostiging

Toolbox Proeftuinen OZA - compleet (Bmc.nl) Verrassend passendWelke wetten zijn voor kinderen en jongeren belangrijk?Wet langdurige zorgWetgeving rond oza's