Logo voor Nederlands Jeugdinstituut, link naar homepagina
Onderwerp
Onderwijs-zorgarrangementen

Kwaliteit van een oza: monitoren, leren en verbeteren

Doelgroep
Professionals
Beleidsmakers
Onderwijs

Om de kwaliteit van een onderwijs-zorgarrangement in beeld te krijgen is monitoring nodig. Plus een leer- en verbetercyclus om die kwaliteit te borgen en verder te versterken. 

Monitoren

Wil je weten of met het oza de hulp- en leerdoelen van leerlingen worden bereikt en of zij en hun ouders tevreden zijn? Dan kun je de uitvoering systematisch monitoren en de uitkomsten daarvan bespreken met jongeren en ouders. En daarbij ook de professionals betrekken die vanuit de zorg en het onderwijs aan het oza werken. Zo krijg je een goed beeld van de voortgang en de effectiviteit van de ingezette zorg en ondersteuning. 

De basis voor monitoring bestaat uit zorgvuldig geformuleerde doelen. Hiervoor is een tool ontwikkeld waarmee je stapsgewijs kunt toewerken naar realistische en meetbare doelen:

  • Je begint met het bepalen van de gewenste uitkomsten van het oza. Wat willen jullie bereiken?
  • Daarna werk je aan het scherp krijgen van de doelen die jullie met het oza nastreven.
  • Om erachter te komen of het oza de leerling vooruithelpt, is het belangrijk om de uitkomsten te bepalen. Bereiken jullie wat jullie willen? En hoe kunnen jullie het oza in de gewenste richting bijsturen? 

Leren en verbeteren

Een leer- en verbetercyclus zorgt ervoor dat je de monitoringsgegevens van alle kinderen of jongeren die deelnemen aan het betreffende oza gebruikt om het aanbod continu bij te stellen. Daarin neem je ook gegevens vanuit het perspectief van ouders en professionals mee. 

Door alle gegevens samen met alle betrokkenen te bespreken krijg je een beeld van de kwaliteit van het oza en van de verbeterpunten die je kunt opnemen in een kwaliteits- of verbeterplan.

Daarvoor is het belangrijk om in alle gesprekken over de uitkomsten van de monitoring de gegevens met elkaar duiden. Vragen die je daarvoor samen kunt beantwoorden gaan over: 

  • Herkennen: hoe verhouden deze gegevens zich tot wat je dagelijks ziet?
  • Begrijpen: hoe denk je dat dit komt? Had je deze uitkomsten verwacht? Waarom wel of niet?
  • Waarderen: waar zijn jullie trots op in deze gegevens? Met welke uitkomsten zijn jullie nog niet tevreden en waarom?
  • Verbeteren: willen we deze resultaten verbeteren? Zo ja, welke acties zijn daarvoor mogelijk op basis van deze cijfers? Wat kunnen wij doen om voor verbeteringen te zorgen?  

Het samen interpreteren van de resultaten is onderdeel van kwaliteitsbeleid volgens de Plan-Do-Check-Act (PDCA)- methode. Het helpt de kwaliteit van het oza als geheel te waarborgen, te verhogen en aan de behoeften van leerlingen aan te passen. Ook geeft het de verantwoordelijken zicht op hoe er voortdurend aan de kwaliteit van het oza gewerkt wordt.

Voorbeeld: Een fictief oza voor hoogbegaafde kinderen 

In Aan de slag met doelen en indicatoren. Meer impact met je onderwijs-zorgarrangement wordt met behulp van een fictief voorbeeld geïllustreerd hoe je tot scherpe doelen en indicatoren komt:  

Een regio heeft te maken met een groot aantal hoogbegaafde kinderen die zijn vastgelopen in het onderwijs en thuis zitten. Uit een extra budget voor deze specifieke groep is een oza gefinancierd. De kinderen krijgen vaste jeugdhulpbegeleiders en vaste docenten die gespecialiseerd zijn in het werken met kinderen met hoogbegaafdheid. 

Het is de bedoeling dat de kinderen na maximaal twee jaar weer teruggaan naar hun oude school. Daarom gaan de medewerkers de kinderen vaardigheden bijbrengen die ze nodig hebben om weer mee te doen in het regulier onderwijs. Maar daarvoor hebben de kinderen ook ondersteuning nodig van de reguliere scholen en hun ouders.

In eerste instantie zijn voor het oza de volgende drie doelen gekozen:

  1. Voor kinderen: maximaal tien kinderen in de groep onderwijs geven.
  2. Voor scholen: het aantal thuiszitters met hoogbegaafdheid in de regio omlaag krijgen.
  3. Voor ouders: zorgen dat ouders beter begrip krijgen van wat hoogbegaafdheid is.

Om de resultaten van het oza te kunnen monitoren zijn de doelen aangescherpt en geconcretiseerd in:

  1. De kinderen beheersen voldoende sociaal-emotionele vaardigheden om te kunnen functioneren in het regulier onderwijs.
  2. Het streven is om de kinderen binnen uiterlijk twee jaar terug laten keren naar het regulier onderwijs.
  3. De ouders voelen zich gesteund in de omgang met hun kind door de medewerkers van het oza.

Meer informatie

Meten, spreken en verbeteren voor lerende organisatiesTool Samen in gesprek over cijfersKwaliteitskompas | 5. Uitkomsten van activiteitenHoe meet je de uitkomsten van een activiteit?

Hoe zet je een onderwijs-zorgarrangement op?

Lees ook

Alle pagina's over onderwijs-zorgarrangementen

Eva de Jong

Vragen? Neem contact op met:

Eva de Jong

senior inhoudsdeskundige Kwaliteit, beleid en monitoring
e.dejong [at] nji.nl