Hoe zet je een onderwijs-zorgarrangement op?

Wat is een onderwijs-zorgarrangement?

Een onderwijs-zorgarrangement (oza) is een geïntegreerd aanbod van onderwijs- en zorgondersteuning voor kinderen en jongeren die dat nodig hebben. Onderwijs, zorg en jeugdhulp werken daarin samen met ouders en jongeren. Voor een oza brengen zij samen in kaart welke ondersteuning nodig is op diverse leefgebieden en maken zij daar afspraken over. Daarbij staat de ontwikkeling van het kind of de jongere op school centraal. 

Oza's kunnen zowel in het regulier als het speciaal onderwijs worden opgezet, zowel voor individuele kinderen en jongeren als voor groepen. Op deze pagina's gaat het over oza's voor groepen. 

Wat is een onderwijs-zorgarrangement?

Waarom een oza?

Redenen om een oza voor een groep op te zetten kunnen zijn: 

• Het realiseren van een passend onderwijs- en zorgaanbod voor kinderen met vergelijkbare ondersteuningsbehoeften. Bijvoorbeeld voor kinderen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, met angst en depressie of met matige of ernstige gedragsproblemen.
• Het bevorderen van inclusie doordat kinderen met steun van een oza onderwijs kunnen blijven volgen op hun school.
• Het bieden van een rustige en gestructureerde omgeving aan een vaste groep leerlingen door te werken met vaste professionals vanuit onderwijs en zorg.
• De toewijzing minder bureaucratisch, tijdrovend en belastend maken voor kinderen, ouders en professionals door collectieve financiering.

Wie zijn betrokken bij een oza?

Het initiatief voor een oza kan genomen worden door ouders, de school, zorgpartners of het samenwerkingsverband passend onderwijs. Meestal is het nodig om financiers te betrekken, zoals gemeenten en het zorgkantoor. Wie het initiatief voor een oza ook neemt, samenwerking tussen de verschillende partijen is essentieel. Betrek daarom iedereen die er belang bij heeft vanaf het begin erbij.

Partnerschap met ouders 

Overleg en samenwerking met ouders verhoogt in elke fase van het oza de kans op succesvolle uitkomsten voor het kind. Je kunt ouders ondersteunen in hun rol door te zorgen voor oudertrainingen, voorlichtingsbijeenkomsten en regelmatige communicatie. Bovendien kan het aanbieden van flexibelere contactmomenten, zoals digitale overlegmomenten of oudergroepen, bijdragen aan een betere samenwerking.

Hoe organiseer je een oza? 5 stappen

Tijdens het opzetten van een oza voor een groep kinderen of jongeren ben je vaak met verschillende onderwerpen en onderdelen tegelijk bezig. In grote lijnen zijn daarin de vijf volgende stappen te onderscheiden:

1. Ontwerpen

• Begin met een probleemanalyse
• Breng aansluitend de doelgroep en de ondersteuningsbehoeften in beeld en beschrijf de doelen
• Beschrijf op basis daarvan het benodigde aanbod, welke partner wat levert en de locatie van uitvoering
• Stel een projectplan en eventueel een business case op

Hoe ontwerp je een onderwijs-zorgarrangement?

2. Bestuurlijke afspraken over bekostiging maken

• Breng de kosten in beeld
• Kies de financierings- en bekostigingswijze
• Leg hierover bestuurlijke afspraken vast, bijvoorbeeld in de vorm van een convenant en werkafspraken
• Zorg hiermee voor bestuurlijk draagvlak en afspraken over monitoren, evalueren en leren

Bestuurlijke afspraken maken over bekostiging

3. Toekennen van een oza

• Kijk naar het hele kind
• Kies een van de verschillende routes voor het aanvragen en toekennen
• Samenwerken met ouders en jongeren

Een oza starten voor een groep kinderen of jongeren

4. Interprofessioneel samenwerken aan kwaliteit

• Kies bewust voor interprofessioneel samenwerken
• Gebruik methodische bouwstenen en werkzame elementen
• Werk systematisch aan de doelen van kinderen
• Bevorder reflectie en verbetering

Interprofessioneel samenwerken voor een oza

5. Monitoren, leren en verbeteren

• Formuleer heldere doelen  
• Gebruik een praktische tool voor het monitoren van de uitvoering
• Voer gesprekken om uitkomsten te duiden en de aanpak als onderdeel van een kwaliteitscyclus te verbeteren.

Kwaliteit van een oza: monitoren, leren en verbeteren

Meer informatie

Gesprekskader onderwijs-zorgarrangementen (Netwerkmetandereogen.nl)Eindrapportage pilot Zorg in onderwijstijd (Regio-hartvanbrabant.nl)