Informatie over armoede

Op deze pagina vind je informatie over armoede en onder andere over het bevorderen van gezond gedrag bij kinderen, het onderwijsachterstandenbeleid en het versterken van de ouder-kindinteractie. 

Ervaringskennis

  • Op Sterk uit armoede.nl kunnen ouders in contact komen met andere ouders die ervaring hebben met armoede.
  • Stichting Kinderarmoede.nl is opgericht door mensen die zelf het opgroeien en opvoeden in armoede kennen. Samen met partners bestrijden ze kinderarmoede in Nederland door ouders en kinderen te versterken.
  • Speaking Minds is er voor jongeren die willen meedenken over gemeentelijk beleid. En voor gemeentes die op zoek zijn naar meedenkers op het gebied van armoede, schulden, jeugdzorg en gezondheidszorg.

Kennis uit onderzoek en praktijk

  • Alliantie Kinderarmoede is een samenwerking tussen ruim 230 organisaties uit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en gemeentes die oplossingen bedenken en kennis uitwisselen voor de aanpak van kinderarmoede. 
  • Movisie heeft een themapagina Bestaanszekerheid en waardevol werken en een dossier Wat werkt bij de aanpak van armoede en schulden. Het dossier gaat in op welke werkzame elementen professionals kunnen inzetten om mensen te ondersteunen die te maken hebben met financiële problemen.
  • De Kinderombudsman helpt kinderen en jongeren om voor hun rechten op te komen. Er is een themapagina vragen over armoede en een toolkit Het beste besluit voor iedereen die beroepsmatig beslissingen neemt over kinderen of jongeren, met het Kinderrechtenverdrag als kompas.
  • Divosa is een kennisplatform, netwerk en belangenbehartiging voor gemeentelijke directeuren in het sociaal domein met drie themapagina's: Armoede en sociale uitsluitingKinderarmoede en Schuldhulpverlening.
  • Kansfonds wil de uitsluiting van kwetsbare mensen voorkomen door lokale initiatieven op weg te helpen met een financiële bijdrage. Via de Kansenmonitor brengt het Kansfonds jaarlijks in beeld wat Nederlanders weten over kinderen in armoede. Zes jaar lang (2014-2019) is de aandacht voor opgroeien in armoede in een versnelling gezet en zijn 54 projecten gefinancierd.
  • Het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid (NCJ) is een innovatie- en kenniscentrum voor professionals in de jeugdgezondheidszorg en heeft het themadossier Aanpak armoede. De JGZ is een belangrijke schakel in het signaleren van armoede en in het ondersteunen van gezinnen in armoede bij de opvoeding van kinderen.
  • Nibud informeert en adviseert over financiën van huishoudens. Professionals kunnen informatie vinden over onder andere schuldpreventie, woonlasten, koopkracht en budgetcoaching op de themapagina Armoedebeleid.
  • Platform31 werkt aan krachtige, levendige steden, regio's en dorpen, samen met ministeries, provincies, steden, corporaties en marktpartijen. Het platform heeft een themapagina Armoede en schulden en een kennisdossier Armoede en schulden.
  • Sam& is een samenwerkingsverband van Leergeld Nederland, Jeugdfonds Sport & Cultuur, Nationaal Fonds Kinderhulp en Stichting Jarige Job. Zij bieden een portaal waar ouders en intermediairs een aanvraag kunnen doen voor de voorzieningen die de organisaties bieden. Ze bieden hulp aan gemeenten en delen nieuws over de aanpak van kinderarmoede.
  • Defence for Children (DfC) werkt internationaal en komt op voor de rechten van kinderen op basis van het VN-Kinderrechten-verdrag. De organisatie heeft een themapagina Armoede.

Voorkomen en verminderen ernstige stress bij jonge kinderen 

Versterken ouder-kindinteractie

Bevorderen ontwikkeling en onderwijskansen van kinderen

Het bevorderen van gezond gedrag

Psychosociale problemen

Kindermishandeling

Versterken opvoeding en ondersteuning ouders

Bevorderen sociale netwerken ouders

  • Twee voorbeelden van gemeenten die ouders eerst helpen om problemen zelf op te lossen.
  • Deze brochure geeft tips en werkwijzen hoe je als opvoedprofessional samen met ouders en mensen in hun omgeving kunt werken aan de opvoeding en ontwikkeling van kinderen.
  • Meer informatie over wat werkt bij het versterken van het sociale netwerk van gezinnen.
  • Bij Movisie is informatie te vinden over het werken met sociale netwerken.

Signaleren en bejegening

  • In de handreiking 'Omgaan met armoede op scholen' (Lusse & Kasselberg, 2020) is een signaleringlijst opgenomen die ontwikkeld is door samenvoeging van verschillende lijsten.
  • Hulpmiddelen om financiële problemen en schulden te signaleren zijn te vinden op de websites van Movisie en het Nibud.
  • Een 'klantreis' voor het herkennen en oplossen van problematische schulden voor sociale professionals in wijkteams is te vinden op de website van Movisie. 
  • Verder is er voor deze professionals een E-learning voor wijkteams om financiële problemen te signaleren en te begeleiden.
  • Onderzoek door het Verwey-Jonker Instituut en de Hogeschool Utrecht naar welke rol jeugdprofessionals kunnen spelen bij onder meer het signaleren van armoede en schulden is te vinden op de website van het Verwey-Jonker Instituut.
  • Op de website van Preventief op Maat is de toolkit 'Kinderen in armoede zien!' te downloaden. Een van de invalshoeken is armoede signaleren. Daarnaast wordt ingegaan op schaarste en (zelf)redzaamheid, veerkracht versterken/executieve functies en geld en geweld.
  • Bij de Sociale Alliantie Armoede is de uitgave Armoede Beleven te vinden, met tips hoe je effectief kunt communiceren en voorbeelden van ervaringsverhalen en lokale aanpakken.
Ellen Donkers

Ellen Donkers

adviseur en onderzoeker