Hoe verandert mijn werk door het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming?

Wat is het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming?

Het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming (TKS) moet de jeugdbescherming efficiënter, eenvoudiger en effectiever maken. De kern: kinderen veilig laten opgroeien door gezinnen eerder en beter passende ondersteuning te bieden. Zo kunnen gedwongen maatregelen, zoals uithuisplaatsingen, zoveel mogelijk worden voorkomen.

De nieuwe werkwijze binnen het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming

De nieuwe werkwijze richt zich op samenhangende hulp voor het hele gezin, vooral bij vragen rondom veiligheid. Het gaat om:

• het actief betrekken van gezinnen bij de aanpak;
• samenwerken met professionals aan duurzame oplossingen;
• aandacht voor alle gezinsleden, zowel op persoonlijk, praktisch, maatschappelijk als opvoedkundig vlak;
• helder en begrijpelijk communiceren over de hulp, op basis van toestemming en instemming van het gezin.

Wat betekent het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming voor kinderen en ouders?

Eerlijke en zorgvuldige behandeling

Kinderen en ouders worden eerlijk, transparant en met zorg benaderd. Ze voelen zich gehoord en gezien, en er is ruimte om een vertrouwensrelatie op te bouwen.

Toestemming en instemming als uitgangspunt

Hulp en steun worden zoveel mogelijk aangeboden met instemming van het gezin. Ook bij een overgang van vrijwillige naar verplichte hulp blijft dit een belangrijk uitgangspunt.

Begrijpelijke en passende hulp

De ondersteuning sluit aan op de hulpvraag van het gezin, is begrijpelijk en wordt geboden vanuit een gelijkwaardige relatie met de hulpverlener. Er is ruimte voor het inbrengen van contra-expertise.

Versterking van het gezin

Hulp is gericht op het versterken van het gezin. Als dat niet mogelijk is, wordt opvang of steun zo dichtbij mogelijk georganiseerd, binnen het netwerk of de buurt.

Vrijwillige hulp voorop

Waar mogelijk wordt hulp ingezet binnen een vrijwillig kader, in plaats van opgelegde en dwingende maatregelen.

Wat betekent het TKS concreet voor jouw werk als wijkteamprofessional?

Vroegtijdige en laagdrempelige hulp

• Als wijkteamprofessional speel je een grotere rol in het vroeg signaleren en aanpakken van problemen, ook bij zorgen over veiligheid.
• Je blijft het vaste aanspreekpunt voor het gezin.
• De aanpak is breed: persoonlijke en maatschappelijke vragen van alle gezinsleden krijgen aandacht. Dit betekent nauwe samenwerking met gezinnen, scholen, huisartsen, netwerken in de wijk zoals sport, cultuur en andere betrokkenen.
• De inzet op preventieve hulp voorkomt waar mogelijk het inzetten van jeugdbeschermingsmaatregelen.

Meer handelingsruimte bij onveiligheid

• Wijkteams krijgen een stevigere rol bij het beoordelen en aanpakken van onveilige situaties.
• De jeugdbescherming en Veilig thuis kunnen gevraagd worden om advies te geven en mee te denken wanneer er zorgen zijn over veiligheid.
• Dit vraagt om aanvullende kennis en vaardigheden, zoals risicotaxatie en systeemgericht werken.

Duidelijke taakverdeling en samenwerking

Er komt intensievere samenwerking met jeugdbescherming en Veilig Thuis. Dat betekent: kortere lijnen, sneller schakelen en heldere afspraken over wie wat doet.

Visiegericht en methodisch werken

Binnen wijkteams is er veel aandacht voor visie gedreven en methodisch werken aan veiligheid. Als professional maak je bewuste keuzes in de werkwijze, methoden en hulpmiddelen die je toepast, samen met je team. Bijvoorbeeld in het werken met een familiegroepsplan of een verklarende analyse.

Lees welke stappen je kunt zetten en welke hulpmiddelen kun je daarvoor gebruiken

Overzicht van methoden en instrumenten

Het NJi en de Associatie Wijkteams hebben een overzicht van methoden en instrumenten gemaakt die:

• samenwerking met gezinnen en hun netwerk versterken;
• helpen bij het opbouwen van vertrouwen;
• een gefaseerde, systemische aanpak ondersteunen.

Dit overzicht is niet volledig, maar helpt je om als professional gericht een passende methode te kiezen, samen met je team.