Hoe ga ik om met jongens die interesse hebben in de manosphere?

Is het zorgelijk als jongens in aanraking komen met de manosphere? 

De content in de manosphere (manosfeer in het Nederlands) lijkt op het eerste gezicht positief. Maar hieronder liggen schadelijke overtuigingen en vijandige ideeën over vrouwen, feminisme en maatschappelijke gelijkheid. 

Het hoeft niet direct zorgelijk te zijn als een jongen in aanraking komt met bepaalde ideeën binnen de manosphere. In de puberteit zoeken jongeren vaak de grenzen op en nemen ze afstand van hun opvoeders. Ze ontwikkelen hun eigen normen en waarden, en experimenteren met hun identiteit. Dit hoort bij de ontwikkelingsfase.

Elke generatie jongeren experimenteert met extreme meningen en ideeën. Zorgen over invloeden uit de online wereld op jongeren zijn ook niet nieuw. In het verleden waren er bijvoorbeeld discussies over de invloed van seksuele beelden in muziekvideo's, of over gewelddadige games. Toch moeten we zorgen over de manosphere serieus nemen. De online subcultuur verspreidt vijandige en polariserende ideeën over vrouwen en gelijkheid. Dit beïnvloedt jongeren niet alleen persoonlijk, maar het kan ook hun houding in de samenleving op lange termijn beïnvloeden.

Wat is je rol als professional?

In de huidige online omgeving hebben jongeren directe toegang tot een enorme hoeveelheid informatie en meningen. Hierdoor vormen zij sneller een mening. Soms zonder dat ze die toetsen met vragen als: waar is deze mening op gebaseerd, komt de informatie uit een betrouwbare bron, en welk ander perspectief bestaat er nog? Het is aan ouders, professionals en andere mensen om jongeren heen om die context te bieden. Door de denkbeelden van de manosphere uit te dagen en te bevragen. 

Als professional kun je bijdragen door een veilige, respectvolle en kritische omgeving te bieden waarin jongeren zich kunnen ontwikkelen. Dat doe je door:

• Nieuwsgierig te zijn naar hun belevingswereld en online activiteiten.
• Goed geïnformeerd te blijven over trends en influencers die zij volgen.
• Hun gedrag te spiegelen en bespreekbaar te maken.
• Duidelijke grenzen te stellen als uitspraken of gedragingen schadelijk of grensoverschrijdend zijn.

Wat kun je doen als professional?

Maak ruimte voor open gesprek

Als een jongen interesse heeft in de manosphere kan dat betekenen dat hij behoefte heeft aan verbinding en erkenning. Bespreek daarom thema's als mannelijkheid, prestatiedruk, relaties en emoties op een open manier. Organiseer kringgesprekken, mentorlessen of projectweken. Laat jongeren reageren op uitspraken als 'Jongens moeten altijd sterk zijn' of 'Kwetsbaarheid is zwakte'. Gebruik video's of fragmenten van populaire influencers als ingang voor het gesprek.

Stel vragen over extreme uitspraken, zonder oordeel

Reageer niet direct corrigerend als iemand een extreme uitspraak doet, maar stel open vragen: 'Wat spreekt je hierin aan?' of 'Waar heb je dit gehoord?'

Koppel uitspraken terug naar de persoonlijke situatie van jongeren: 'Stel dat iemand dit over je zus of moeder zegt, wat vind je daarvan?'

Trek een grens bij uitsluiting of belediging

Als professional heb je een belangrijke rol in het uitdragen van de sociale norm dat iedereen gelijkwaardig is en dat discriminatie en vrouwenhaat onacceptabel zijn. Trek daarom een duidelijke grens als je merkt dat een jongere groepen uitsluit of beledigt.

Laat positieve mannelijke rolmodellen zien

Nodig sprekers of ervaringsdeskundigen uit die open zijn over hun ervaringen als man. Gebruik lesmateriaal waarin mannen niet alleen 'stoer' zijn, maar ook zorgzaam, betrokken of twijfelend. En geef als professional zelf het voorbeeld: toon empathie, stel grenzen, durf kwetsbaar te zijn. 

Signaleer zorgelijke ontwikkeling vroegtijdig

Let op signalen als terugtrekgedrag, eenzaamheid en extreme uitingen. 

Wat zijn signalen van radicalisering?

Werk aan mediawijsheid

Bespreek met jongeren hoe algoritmes werken en hoe platforms als YouTube of TikTok steeds extremere content voorschotelen. Train jongeren in kritisch denken over online bronnen. Laat ze zelf onderzoeken wie er achter een influencer of kanaal zit, en welke belangen of wereldbeelden daaronder liggen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een bestaand lessenpakket over online veiligheid en digitaal burgerschap, zoals De InternetHelden van Bureau Jeugd & Media.