Hoe ga je om met een radicaliserende jongere?

Open houding 

Een open en nieuwsgierige houding is belangrijk wanneer je in gesprek bent met een jongere die radicale opvattingen heeft. Neem de jongere en zijn idealen serieus, zonder mee te gaan in de denkbeelden. Probeer zonder vooroordelen en argwaan het gesprek te voeren en je te interesseren voor wat de jongere bezighoudt. Dit kan moeilijk zijn, omdat sommige denkbeelden mogelijk niet overeenkomen met je eigen overtuigingen, waarden of normen.

Juist wanneer denkbeelden niet overeenkomen, kan de eerste reactie zijn de jongere te willen overtuigen van 'de andere waarheid'. Echter vraagt reageren op vermoedens van radicalisering niet overredingskracht, maar een oprecht gevoel van betrokkenheid bij wat de jongere bezighoudt.

Jongeren zien graag die persoonlijke kant van de professional waarmee zij contact hebben. Het kan je helpen iets van jouw eigen opvattingen, waarden, idealen, teleurstellingen of frustraties te delen. Het uiten van gevoelens en persoonlijke ervaringen vergroot het vertrouwen in elkaar en de kennis over elkaar.

Een vertrouwensband biedt mogelijkheden om de jongere verder te ondersteunen. Goed contact met niet-radicale personen is een sterke beschermende factor. Als mensen om de jongere heen hun band met de jongere verbreken vanwege diens radicale ideeën, is de kans groot dat de jongere verder afglijdt.

In dit magazine van Sociale Stabiliteit lees je meer over werken aan vertrouwen wanneer er sprake is van polarisatie of radicalisering.

Drijfveren achterhalen

Radicalisering kent verschillende gezichten, elk met eigen drijfveren. Als jeugdprofessional kan het helpen om te begrijpen wat een jongere aantrekt tot een extreem gedachtegoed. Er zijn vier veelvoorkomende typen drijfveren:

• Identiteitszoeker: een jongere worstelt met identiteit en zoekt sociale verbondenheid.
• Rechtvaardigheidszoeker: een jongere ervaart of ziet onrecht en wil dit rechtzetten.
• Zingevingszoeker: een jongere bevindt zich in een persoonlijke crisis en zoekt houvast en zingeving.
• Sensatiezoeker: een jongere zoekt naar spanning en avontuur.

Vaak spelen meerdere factoren tegelijkertijd een rol bij radicalisering. Een open en nieuwsgierige houding helpt om het gesprek op gang te brengen. Inzicht in de drijfveren achter radicalisering maakt duidelijk welke factoren de ontwikkeling van de jongere in de weg staan en welke ondersteuning nodig is.

Trainingen over radicalisering

Er zijn verschillende trainingen en workshops die kunnen helpen om radicalisering te begrijpen, herkennen en er goed op te reageren. 

• De training Omgaan Met Extreme Idealen (OMEI) biedt jeugdprofessionals inzicht in hoe extreme idealen zich ontwikkelen en hoe dat verband houdt met de identiteitsontwikkeling van jongeren. In deze training leer je ook hoe je contact kunt maken met jongeren, hoe je een goed gesprek voert en welke vragen je dichter bij de jongere brengen. Ook leer je wat jij als professional kunt doen en wanneer je hulp moet bijschakelen.
• Het Rijksopleidingsinstituut tegengaan Radicalisering (ROR) biedt een divers leerprogramma voor professionals uit verschillende velden: gemeente, onderwijs, jeugdzorg en politie. De basistraining geeft kennis over radicalisering en zorgt voor een bewustzijn hoe je als professional hierop in kunt spelen. Daarnaast zijn er verdiepingstrainingen toegespitst op beroepsgroepen of op specifieke vormen van radicalisering.
• Op de website van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) vind je een overzicht van trainingen en instrumenten voor professionals.
• Nog een overzicht van trainingen en tools vind je bij het Leeraanbod Maatschappelijke Stabiliteit.

Meer informatie

Sensitief vakmanschap