Kleuter | Mediaopvoeding: omgaan met media

Kleuters hebben vaak al vanaf hun geboorte te maken gehad met media en digitale apparaten. Vanaf hun vierde jaar ontdekken ze steeds meer leuke dingen die ze er mee kunnen doen. Maar ze vinden het nog leuker om hun digitale vaardigheden samen met hun ouders te ontwikkelen. Hoe help je je kind om alles te begrijpen, en welke regels kun je voor mediagebruik stellen?

Hoe leren kleuters omgaan met media en media-apparaten? 

Vanaf een jaar of vier zijn de meeste kinderen dagelijks bezig met media en gaan ze daarmee steeds meer zelf doen. Ze maken daarvoor gebruik van verschillende apparaten. Zo spelen ze bijvoorbeeld zelfstandig met een tablet of smartphone. Soms proberen ze al zelf een (digitaal) boekje te lezen. Ook kunnen ze een kinderprogramma, online-spelletje of opdracht in een app meestal al goed volgen. Wel blijft het op deze leeftijd nog moeilijk om fantasie en werkelijkheid te onderscheiden. 

Vanaf 4 jaar beginnen kinderen spelelementen beter te begrijpen en vinden ze het leuk om spelletjes te spelen. Ze begrijpen beter wat een spelletje spannend maakt en hoe het is opgebouwd. En ze vinden het leuk om te winnen. 

Ook luisterboeken met muziek en liedjes worden op deze leeftijd populair. Om hiervoor zelf digitale apparaten te gebruiken, moeten ze die goed met hun handen kunnen bedienen. Dat lukt kleuters meestal nog niet zo goed. Ze missen daarvoor nog de fijne motoriek. Ook begrijpen ze in het begin vaak nog te weinig van de inhoud. 

De digitale vaardigheden van je kind ondersteunen

Al vanaf hun geboorte krijgen kinderen steeds meer te maken met media en digitale middelen. Die zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Kinderen komen er ook steeds vroeger mee in aanraking. Voor hun tweede jaar besteden kinderen al gemiddeld een uur per dag aan mediagebruik.

Het is belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd kennis kunnen maken met digitale media en samen met hun ouders leren hoe ze ermee om kunnen gaan. Daarmee ontwikkelen ze hun digitale vaardigheden. Onderdeel daarvan is ook dat ze de sociale regels voor mediagebruik in de praktijk leren kennen.

Kinderen tussen de 4 en 6 jaar

Kleuters vinden het leuker om samen met hun ouders met media bezig te zijn dan alleen, ook al worden ze er steeds zelfstandiger in. Door samen met je kind media te gebruiken ondersteun je niet alleen de digitale vaardigheden, maar ook de bredere ontwikkeling van je kind:  

  • Je kind leert zich te concentreren door samen met jou verhalen op tv of in digitale prentenboeken te volgen.
  • Je kind leert begrijpen wat er op de verschillende media te zien of te horen is door de uitleg die jij geeft terwijl jullie er mee bezig zijn.
  • Je kind leert steeds meer verschillende woorden door samen met jou te praten over de verhalen.

Bekijk de NJi-pagina's over mediaopvoeding voor uitgebreidere informatie over het mediagebruik van kinderen voor verschillende leeftijden.

Tips voor het begeleiden van je kind in het gebruik van media

Om je kind goed te begeleiden bij het gebruiken van media kun je in deze leeftijdsfase onder andere het volgende doen:

  • Duidelijke afspraken maken over het gebruik van media en proberen hier consequent in te zijn.
  • Je bewust zijn van het voorbeeld dat je je kind geeft van mediagebruik.
  • Regelmatig dezelfde soort media aan je kind aanbieden en van tevoren bekijken wat geschikt is voor je kind.
  • Samen media gebruiken en je kind spelenderwijs leren hoe het verschillende apparaten kan bedienen.
  • Met je kind praten over wat je allemaal ziet en het geruststellen als het bang is geworden door iets wat het gezien of gehoord heeft op media.
  • Bekijk meer adviezen voor deze leeftijd.

Als je regels wilt stellen voor mediagebruik op deze leeftijd, dan heb je misschien iets aan de volgende voorbeelden:

  • Ongeveer anderhalf uur voor het naar bed gaan stoppen met mediagebruik.
  • Het mediagebruik beperken tot ongeveer twee uur per dag.
  • Nog geen tv op de kamer van je kind zetten en je kind nog niet alleen met een tablet op de eigen kamer laten spelen.
  • De mediatijd onder verschillende kinderen verdelen en jongere kinderen niet met oudere kinderen laten meekijken.
  • Afspraken maken voor vaste momenten op de dag dat je kind media mag gebruiken.

Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor ouders