Steeds meer meisjes met mentale problemen

De mentale gezondheid van meisjes is sterk achteruitgegaan. Dit komt onder meer door de toegenomen druk van schoolwerk. Dat blijkt uit het HBSC-rapport van de Universiteit Utrecht, het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Trimbos-instituut.

Het onderzoek Health Behaviour in School-Aged Children (HBSC) volgt sinds 2001 iedere vier jaar de gezondheid en het welzijn van jongeren tussen 11 en 16 jaar.

Nooit eerder dan in 2021 rapporteerden meisjes zoveel mentale problemen of zo'n laag cijfer voor hun leven. In 2017 zei 28 procent van de meisjes van 13 tot 16 jaar veel emotionele problemen te hebben, in 2021 steeg dit naar 43 procent. Problemen met hyperactiviteit en aandacht gingen in dezelfde leeftijdsgroep omhoog van 29 naar 42 procent. Het percentage meisjes van 13 tot 16 jaar dat meer dan een keer per week buik- of hoofdpijn heeft, steeg van 56 naar 70 procent. Het cijfer dat meisjes geven aan hun levenstevredenheid daalde van een 7,3 naar een 6,7.

Vergelijking met jongens

De mentale gezondheid van jongens ging ook achteruit, maar die verslechtering is volgens de onderzoekers niet te vergelijken met die bij meisjes. De onderzoekers wijzen op eerder onderzoek waaruit blijkt dat meisjes gevoeliger zijn voor bepaalde typen mentale problemen dan jongens.

Druk van schoolwerk

Een belangrijke oorzaak van de toename van mentale problemen  is de druk van schoolwerk. Mogelijk is die druk toegenomen door de opgelopen onderwijsachterstanden door de coronaperiode. Meisjes ervaren bovendien veel meer dan jongens stress van huiswerk, verwachtingen van ouders en leraren en stress rondom hun toekomst.

Zorgelijke ontwikkeling

'Dit rapport toont een zorgelijke ontwikkeling onder kinderen en jongeren', stelt Tom van Yperen van het Nederlands Jeugdinstituut. 'De onderzoekers wijzen er tegelijk op dat de druk op kinderen en jongeren om te presteren groot is en wellicht zelfs aangewakkerd wordt door de inzet van veel extra middelen in het onderwijs om de achterstanden weg te werken die zijn ontstaan door de coronacrisis. Die inzet geeft het signaal af dat presteren belangrijk is.'

Fundamentele herbezinning

'Tegen deze achtergrond constateren de onderzoekers terecht dat het een risico is om de problemen te veel te individualiseren. Volgens het NJi betekent dit dat het zaak is zeer kritisch te gaan kijken naar de opvoedidealen, de mechanismen in het onderwijs en de maatschappelijke context waarin kinderen en jongeren opgroeien. Een fundamentele herbezinning lijkt nodig op wat de centrale waarden zijn in het opvoeden en onze samenleving. Want wat vinden we nu het belangrijkst? Presteren, welvaart of welbevinden?'

Bron: Trimbos-instituut

Meer informatie

HBSC-onderzoek 2021Bericht TrouwBericht Binnenlands Bestuur