Veilig opgroeien: tools voor wijkteams

Hoe kun je het als wijkteammedewerker een bijdrage leveren aan het veilig opgroeien van kinderen en jongeren. Hoe ga je daarover met kinderen en ouders in gesprek? En hoe signaleer je het als er mogelijk sprake is van onveiligheid binnen gezinnen?

Voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking vraagt dit onderwerp mogelijk een iets andere benadering. Bij de tegel Licht verstandelijke beperking vind je specifieke tools voor deze doelgroep.

Informatie

Hoe bespreek je huiselijk geweld met ouders? Deze brochure van Movisie geeft informatie over wat huiselijk geweld is, hoe vaak het voorkomt en welke gevolgen dit voor de kinderen heeft. Doel van deze brochure ouders te informeren over de gevolgen van huiselijk geweld voor kinderen. En wat zij daartegen kunnen doen. In de brochure staat ook hoe ouders met hun kinderen over huiselijk geweld kunnen praten. En van wie zij hulp of advies kunnen krijgen.

Naar de brochure

In gesprek

Meisjes met een Turkse, Marokkaanse of Hindoestaanse achtergrond lopen meer risico op shame sexting. Dit is het ongewenst verspreiden van intiem beeldmateriaal. Hoe praat je met ouders hierover? De toolkit van Kennisplatform Inclusief Samenleven bestaat uit een brochure, overzichtskaart en animatievideo. Deze helpen je bij het uitleggen van wat shame sexting is en wat de gevolgen zijn. Ook staan er tips in voor het gesprek met ouders en het ontwikkelen van een aanpak om shame sexting te voorkomen. 

Naar de toolkit

Hoe leg je ouders en kinderen uit met wie ze te maken krijgen in de jeugdbescherming? Op deze praatplaat van Voor Jeugd & Gezin staan tekeningen en vragen over de mogelijke routes die zij in de jeugdbescherming kunnen volgen. Zo bespreek je wat ze kunnen verwachten en wat jouw rol is. Dat zorgt voor overzicht, rust en vertrouwen in de stappen die volgen.  

Naar de praatplaat

Signalering en screening

Wat moet je doen als een jongere slachtoffer is of dreigt te worden van een vorm van eergerelateerd geweld? In deze factsheet van Movisie wordt uitgelegd dat onder eergerelateerd zowel fysiek geweld als bijvoorbeeld huwelijksdwang, achterlating of meisjesbesnijdenis valt. Ook staat er hoe je eergerelateerd geweld kunt signaleren en wat je ertegen kunt doen.

Naar de factsheet

Hoe zorg je dat jongeren met eetproblemen de risico's die ze lopen als ze contact hebben met 'pro-ana coaches' weten? Deze pro-ana coaches doen zich op sociale media voor als afvalcoach. Sommigen proberen jongeren te verleiden om seksueel expliciet beeldmateriaal te sturen. Of het leidt tot seksueel misbruik. Met deze factsheet van Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie kun je de werkwijze van pro-ana coaches beter herkennen en signaleren of een jongere contact heeft met zo iemand. Ook weet je wat je moet doen als je signalen opvangt van een mogelijk zedendelict.

Naar de factsheet

Maak je je zorgen of een kind of jongere thuis veilig is? Met het Licht Instrument Risicotaxatie Kindveiligheid (LIRIK) kun je de veiligheid op een systematische manier beoordelen. Je maakt met deze checklist een inschatting op basis van informatie over signalen, risicofactoren en beschermende factoren voor kindermishandeling. Zo kun je je vermoedens onderbouwen en een verantwoorde afweging maken. Uiteindelijk beoordeel je de veiligheid altijd met collega's.   

Naar de LIRIK

Vermoed je dat een jongere te maken heeft met huwelijksdwang? In deze factsheet van Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating staat wat huwelijksdwang is, wat de gevolgen zijn en hoe je dit kunt herkennen. Ook staat de aanpak ervan volgens de Nederlandse wet erin beschreven. Hierdoor doe je snel kennis op over dit probleem en wat je ertegen kunt doen. 

Naar de factsheet

Vermoed je dat iemand ergens slachtoffer van is en wil je uitzoeken of dat klopt? De Signalenwijzer slachtofferhulp van Slachtofferhulp Nederland is een hulpmiddel om te herkennen of iemand slachtoffer is en passende hulp te organiseren. het biedt een overzicht van welke signalen je waarneemt, hoe je daarover in gesprek gaat en welke steun je kunt bieden. De tool is handig wanneer je het gevoel hebt dat er meer aan de hand is dan degene vertelt.  

Naar de signalenwijzer

Heb je een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling en wil je dat verder onderzoeken? Met dit ondersteuningsinstrument van Movisie krijg je zicht op de signalen, risicofactoren en beschermende factoren die in een gezin spelen. Ook ontdek je welke vervolgstappen nodig en mogelijk zijn als er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het kompas maakt duidelijk waar meer aandacht voor nodig is, wie je erbij kunt betrekken en waar je het gesprek over moet voeren.

Bekijk het kompas

Hoe breng je de situatie in een gezin of rond een kind of jongere overzichtelijk in kaart? Met dit analysemodel van VanMontfoort kun je informatie ordenen, analyseren en wegen. Hier trek je vervolgens conclusies uit. Daarvoor kijk je met ouders of opvoeders en kinderen door vier 'vensters' naar de situatie: de mensen, feiten, hoe je de situatie afweegt en de volgende stappen die genomen worden. Zo krijgen jullie zicht op hoe het met het gezin gaat. Je kunt het model ook inzetten bij besluitvorming, bijvoorbeeld over het wel of niet inschakelen van specialistische hulp.

Naar het analysemodel

Het Vierluik is een hulpmiddel voor het analyseren en verbeteren van de thuissituatie. Door de vier vakken - Zorgpunten, Belemmerende omstandigheden, Helpende omstandigheden en Beschermpunten - te doorlopen, kunnen sociaal werkers samen met de leden van het huishouden en hun netwerk problemen identificeren en effectieve oplossingen vinden. Zorgpunten vereisen actie, terwijl belemmerende omstandigheden en helpende omstandigheden respectievelijk risicofactoren en kansen aanwijzen. Beschermpunten vertegenwoordigen bewezen effectieve maatregelen die de situatie stabiliseren of verbeteren.

Naar het Vierluik

Logo Wijkteams werken met jeugd

De toolbox Wijkteams werken met jeugd is een samenwerking van het Nederlands Jeugd Instituut, MovisieKenniscentrum Kinder- en JeugdpsychiatrieLandelijk Kenniscentrum LVBVanMontfoort en PI Research.

Foto Wendy van de Kamp