Kinderen, jongeren en ouders beschikken over waardevolle kennis en kunde. Zij zijn daarom belangrijke partners als het aankomt op ondersteuning en hulp. De mogelijkheden van henzelf, en hun sociale netwerk, zijn belangrijk bij het werken aan een oplossing.
Aansluiten bij behoefte van kinderen, jongeren en ouders
Nieuwsgierig zijn, luisteren naar de ervaring van kinderen, jongeren en ouders, en met hen samenwerken vergroot de kans dat ondersteuning en hulp aansluit bij hun behoeften. Dat zorgt voor meer duurzame oplossingen. In de Jeugdwet staat bovendien dat bij jeugdhulp rekening moet worden houden met de behoeften en persoonskenmerken, en met de godsdienstige gezindheid, de levensovertuiging en de culturele achtergrond van kinderen, jongeren en ouders.
Dit vraagt een basishouding waarbij je de tijd neemt om samen met het gezin te onderzoeken welke vragen of zorgen er zijn. Is het duidelijk voor je wat zij écht willen? Het helpt als je tijdens het gesprek samenvat, controleert of jullie elkaar begrijpen en stilstaat bij de verschillende gevoelens en meningen die gezinsleden hebben bij de vraag en oplossing. Wees creatief als alleen praten niet werkt. Kies een vorm die bij jou en het kind of de ouder past.
- Teken samen de situatie, bijvoorbeeld met een genogram, sociogram of tijdslijn. Of start een stripverhaal en laat het kind of de ouder de volgende tekening maken.
- Teken of beeld met poppetjes uit wie wat doet in bepaalde situatie. Of hoe de wenselijke situatie eruit ziet en hoe iedereen zich dan gedraagt.
- Gebruik liedjes om het gesprek aan te gaan over waar mensen nu staan en hoe ze zich voelen.
- Interne visualisaties en meditatie kunnen helpen om mensen dichter bij hun gevoel te brengen, meer diepgang te creëren en sneller bij het probleem te komen.
- Zet de wondervraag in: hoe zie je de situatie over een half jaar? Wat is er anders? Met welke stappen op korte en langere termijn kom je daar? Moedig het eigen proces aan en kom pas als het echt nodig is met aanvullende ideeën en praktische hulp.
In de basishouding gaat het om gelijkwaardigheid, samen onderzoeken wat nodig is voor een plan van aanpak. Communiceer helder, maak concrete en realistische afspraken binnen een tijdspad. Geef ook aan wanneer en hoe je bereikbaar bent voor steun en vragen.
Lees meer over:
- beslissen over hulp
- samen beslissingen nemen over jeugdhulp: Informatie voor ouders in de Richtlijn 'Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp voor jeugdhulp en jeugdbescherming'.
- wat werkt in een partnerschap met ouders
Familiegroepsplan
De gemeente moet ervoor zorgen dat gezinnen de mogelijkheid hebben om zelf, samen met hun netwerk, een familiegroepsplan op te stellen. Verdere plannen en hulp worden gebaseerd op dit familiegroepsplan. In dit plan schrijven gezinnen bijvoorbeeld op wat hun belangrijkste vraag is en welke doelen zij willen bereiken. Wie willen zij betrekken bij de aanpak van deze vraag? Welke mensen uit hun omgeving kunnen hierbij helpen? En welke ondersteuning vinden zij nodig?
Cliëntondersteuning en vertrouwenspersoon
Een gezin kan veel vragen hebben als ze hulp zoeken of krijgen bij het wijkteam. Een cliëntondersteuner of een vertrouwenspersoon geeft onafhankelijk advies en informatie.
De cliëntondersteuner kan het gezin helpen bij het zoeken naar hulp en ondersteunen bij het voeren van gesprekken met professionals. Een cliëntondersteuner denkt mee in het belang van de inwoner over dingen als zelfstandig leven, zorg en ondersteuning, wonen, werk en inkomen, onderwijs en participatie. Cliëntondersteuners kunnen beroepskrachten, vrijwilligers of ervaringsdeskundigen zijn. Gemeenten zijn verplicht om onafhankelijke en gratis cliëntondersteuning beschikbaar te maken en cliënten en mantelzorgers wijzen op de mogelijkheid deze te gebruiken.
De vertrouwenspersoon kan informatie en advies geven bij vragen over jeugdhulp en cliënten helpen bij het bespreekbaar maken van problemen of klachten die het gezin heeft over de hulp die zij krijgen.
Lees op de website van Jeugdstem meer over een vertrouwenspersoon.
Samen naar het resultaat en loslaten
Zorg dat je scherp voor ogen hebt welke doelen het gezin heeft. Begin met kleine, concrete stappen en vier successen. Bouw dit stapsgewijs op binnen een tijdsplan. Kan het gezin zelfstandig verder? Dan is het klaar. Goed is goed genoeg. Je bent een 'voorbijganger' in het leven van het gezin.
