Hoe maak ik goede keuzes voor de toekomst? 5 Tips

Als je nog niet precies weet wat je wilt

Veel jongeren hebben nog geen duidelijk beeld van hun toekomst. Dat is heel normaal. Je hoeft niet nu al te weten wat je later gaat doen. Bij de meeste mensen verandert het plan ook als ze ouder worden. De keuzes die je nu maakt zijn natuurlijk belangrijk, maar het is moeilijk te voorspellen hoe je leven zich ontwikkelt. En je leert ook veel van alles wat je meemaakt. Ook als een opleiding uiteindelijk niet goed bij je past. Of als je toch iets anders gaat doen. Door steeds een stap te zetten, ontdek je steeds meer wat je leuk vindt en wat bij je past. Wees dus niet bang om verkeerde keuzes te maken.

5 tips voor het maken van keuzes

Tip 1: Ontdek je interesses en talenten

Bedenk waar jij goed in bent en wat je leuk vindt om te doen. Of bijvoorbeeld waar je beter in wilt worden. Iedereen is wel ergens goed in: de één is zorgzaam, de ander is handig en weer een ander kan goed leren. Als je het lastig vindt om te bedenken wat jouw sterke punten zijn, kun je dit ook andere mensen vragen. 

Probeer verschillende dingen uit om te zien waar je interesses liggen. Neem bijvoorbeeld een kijkje op de open dagen van verschillende opleidingen om te ontdekken wat je leuk lijkt. Of loop een dagje mee in een bedrijf. Kies daarna een opleiding of een werkrichting die aansluit bij jouw interesses en motivatie. En niet omdat je ouders willen dat je die opleiding of baan kiest. Of omdat vrienden hetzelfde gaan doen.

Tip 2: Bedenk wat jij belangrijk vindt

Als je later iets kunt doen wat jij belangrijk vindt, word je hier vaak blijer van dan van veel geld verdienen. Op sociale media zie je vaak mensen die rijk en beroemd zijn geworden. Veel jongeren dromen hiervan. Maar uit onderzoek weten we dat mensen vooral gelukkig worden van goede vrienden en familie. En van werk dat goed bij ze past en wat ze graag doen.   

Om te bedenken wat je echt belangrijk vindt, kun je nadenken over hoe je ideale dag er later uitziet. Wat voor werk heb je? Wil je iets doen, of vooral ergens over nadenken? Werk je graag samen met anderen of liever zelfstandig? Met wie woon je? Denk ook aan hobby's, reizen en met wie je veel tijd doorbrengt. Bedenk daarna welke doelen je kunt bedenken om in de toekomst deze ideale dag waar te maken. 

Bijvoorbeeld: je droomt ervan om profvoetballer te worden. Er is maar een kleine kans dat dat lukt. Maar je kunt nadenken over wat je er belangrijk aan vindt en hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Je kunt bijvoorbeeld bedenken dat je in de toekomst nog steeds in je vrije tijd traint met een gezellig voetbalteam.

Tip 3: Praat met anderen over wat bij je past 

Veel jongeren vinden het lastig om na te denken over wat ze willen in de toekomst. Vraag daarom aan iemand die je vertrouwt om samen met jou te bedenken wat bij jou past. Door met anderen over je toekomst te praten, krijg je ook weer nieuwe ideeën. Bespreek ook de onzekerheden die je hebt. Bijvoorbeeld of je een bepaald iets wel kunt. Je zult merken dat anderen dat herkennen. 

Tip 4: Vergelijk jezelf niet met anderen op sociale media

Door wat je ziet op sociale media kun je je onzeker voelen. Het kan dan lijken alsof iedereen alles voor elkaar heeft. Het is goed om te bedenken dat het beeld dat je op sociale media ziet, vaak maar een deel van iemands leven is. Ook zie je op sociale media meestal alleen maar het resultaat, maar niet de weg naar dit resultaat toe en de struggles die iemand heeft gehad om dit te bereiken.  

Tip 5: Maak een plan om je doelen te halen

Heb je een idee wat je graag wilt? Maak dan een plan hoe je stap voor stap naar deze doelen wilt toewerken. Het kan helpen om eerst te bedenken wat je dit jaar wilt doen om aan je doelen te werken. 

Voorbeeld: Is het je doel om een leuke baan te vinden? Dan kan de eerste stap zijn om het schooljaar goed af te ronden. Een andere stap kan zijn dat je een dagje meeloopt bij verschillende banen, om te kijken wat je leuk lijkt. 

Door een plan te maken, maak je de doelen concreet. En je weet ook wat je moet doen om je doelen te halen. Zo maak je het minder groot en is het beter te overzien. Het maken van een plan kan lastig zijn. Je kunt een bekende vragen om met je mee te denken. 

Meer informatie

• Bekijk 'Niek zoekt werk' op YouTube. Deze serie gaat over welke mbo-opleidingen verschillende influencers gekozen hadden als ze niet beroemd waren geworden.
• Luister of bekijk de Ted Talk 'What makes a good life? over het onderzoek waaruit blijkt dat mensen vooral gelukkig worden van goede sociale relaties.

De inhoud van deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met Coriena de Heer van Universiteit Utrecht.