Bereik van voorschoolse educatie vergroten

Wat betekent het bereik van voorschoolse educatie? 

De landelijke overheid wil dat alle peuters die risico lopen op een onderwijsachterstand meedoen aan voorschoolse educatie. Gemeenten moeten zorgen voor voldoende en goede plekken op de voorschoolse educatie, zodat alle peuters met een VE-indicatie daarnaartoe kunnen. Het aantal plekken dat beschikbaar is in een gemeente heet het gerealiseerde aanbod. Het gerealiseerde bereik van voorschoolse educatie laat zien of kinderen met een VE-indicatie ook echt naar voorschoolse educatie gaan. 

Bereik van recente jaren in beeld

Gerealiseerd aanbod van voorschoolse educatie

Uit het landelijke rapport van de Inspectie van Onderwijs blijkt dat in 2022 61 procent van de gemeenten voldoende plek had voor kinderen en 16 procent niet genoeg kindplaatsen had. Van de overige gemeenten zijn geen cijfers bekend. 

Gerealiseerd bereik van voorschoolse educatie

Bereik in gemeenten

Uit hetzelfde rapport blijkt dat in 2022 twee derde van de gemeenten een bereik had van minder dan 100 procent. Dat betekent dat niet alle peuters met een VE-indicatie ook echt voorschoolse educatie volgden. Gemeenten geven hiervoor verschillende redenen. Zo willen ouders soms niet dat hun kind voorschoolse educatie krijgt omdat ze zestien uur per week te veel vinden, hun kind gaat al naar de opvang of ze hebben praktische redenen, zoals de afstand. Maar gemeenten weten niet altijd precies waarom hun ouders hen niet laten meedoen. Het is dus niet duidelijk wat alle oorzaken zijn. 

Landelijk bereik

Voor het landelijke bereik moet je weten hoeveel kinderen met een VE-indicatie er zijn en hoeveel van hen naar voorschoolse educatie gaan. In 2022 lag het landelijke bereik van voorschoolse educatie op gemiddeld 77 procent. Dit is lager dan in eerdere jaren. Toen lag het landelijke bereik tussen de 80 en 85 procent. Veel gemeenten willen het bereik vergroten naar ongeveer 80 procent. Let op: de landelijke cijfers zeggen niet alles over de afzonderlijke gemeenten. Er zijn namelijk grote verschillen tussen gemeenten.  

Bekijk een uitgebreid overzicht van de cijfers en grafieken

Waarom zoveel mogelijk kinderen bereiken?

Voorschoolse educatie is belangrijk in het bevorderen van kansengelijkheid. Niet alle peuters krijgen namelijk de kans om zich thuis goed te ontwikkelen. Daardoor kunnen ze een achterstand oplopen voordat ze aan de basisschool beginnen. Voorschoolse educatie stimuleert op een speelse manier de taalontwikkeling van jonge kinderen. Uit onderzoek blijkt dat dit goed werkt en het goed is voor de kinderen en de maatschappij op de lange termijn. 

Meer informatie over de effecten van de aanpak

Bereik vergroten

Voor gemeenten is het vaak niet duidelijk waarom niet alle kinderen met een VE-indicatie voorschoolse educatie volgen. Uit onderzoek is bekend dat ouders vooral drie redenen hiervoor hebben: principiële redenen zoals geloof, te hoge kosten of wachtlijsten. Ook spelen praktische redenen soms een rol. Bijvoorbeeld dat de locatie van voorschoolse educatie moeilijk te bereiken is met het openbaar vervoer. 

Soms begrijpen ouders ook niet goed wat voorschoolse educatie precies is en waarom het belangrijk is. Bijvoorbeeld omdat ze niet genoeg informatie krijgen of doordat er een taalbarrière is. Gemeenten kunnen deze drempels wegnemen. Sommige gemeenten werken hier al aan. Bijvoorbeeld door folders in verschillende talen te maken of door bibliotheken en buurthuizen in te zetten als plekken waar ouders vragen kunnen stellen over voorschoolse educatie.

Voorschoolse educatie voor kinderen uit kwetsbare gezinnen

Kinderen met een VE-indicatie komen vaak uit gezinnen in een kwetsbare positie. Denk aan gezinnen die in armoede leven of waarbij ouders minder goed kunnen helpen met de taalontwikkeling van hun kind. Dit kan komen door verschillende factoren, zoals veel stress of minder goed weten waar je hulp kunt vinden en welke hulp er is. Voor elk gezin is de situatie anders. Maar als er meerdere problemen spelen, is een gezin extra kwetsbaar. Voor deze kinderen is het belangrijk dat ze voorschoolse educatie volgen en gestimuleerd worden door professionals.