Belangrijke begrippen rond schoolaanwezigheid en schoolverzuim

Absoluut verzuim

Absoluut verzuim gaat over kinderen en jongeren die leer- of kwalificatieplichtig zijn en voor een kortere of langere tijd niet op een school staan ingeschreven. Al vanaf de eerste dag dat er geen schoolinschrijving is, is  ersprake van absoluut verzuim. Een deel van deze groep heeft een vrijstelling van leerplicht en een deel niet.

Lees meer over absoluut verzuim op Duo.nl

Doorstroompunt

Bij de regionale doorstroompunten krijgen 18- tot 27-jarigen zonder startkwalificatie ondersteuning om een opleiding of een baan te vinden. Doorstroompunten houden zich bezig met de begeleiding van voortijdig schoolverlaters, het bevorderen van de samenwerking tussen de betrokken partijen en het samenstellen van trajecten op maat voor jongeren die extra zorg nodig hebben. Vroeger heetten doorstroompunten Regionale Meld- en Coördinatiepunten (RMC's).

Lees meer over het Doorstroompunt op Ingrado.nl

Geoorloofd verzuim

Geoorloofd verzuim betekent dat de leerling met een geldige reden niet op school is. Er zijn verschillende redenen om tijdelijk niet naar school te gaan. Denk aan ziekte, bezoek aan dokter of tandarts, bijwonen van een bruiloft of begrafenis, het vieren van religieuze feestdagen of een schorsing. Ook kunnen kinderen onder de 6 jaar toestemming krijgen om een aantal lesuren te verzuimen, omdat ze nog geen volledige lesweek aankunnen. Voor al deze redenen is toestemming nodig van school. 

Lees meer over geoorloofd schoolverzuim en spijbelen op Rijksoverheid.nl

Kwalificatieplicht

De kwalificatieplicht verplicht jongeren om onderwijs te volgen om een startkwalificatie te behalen. Een startkwalificatie is (minimaal) een diploma havo, vwo of mbo 2. De kwalificatieplicht geldt voor jongeren die ouder zijn dan 16 jaar en daarmee niet meer leerplichtig. De kwalificatieplicht vervalt als jongeren 18 jaar worden. De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren die praktijkonderwijs gevolgd hebben, onderwijs in het uitstroomprofiel arbeidsmarktgericht, of dagbesteding op het voortgezet speciaal onderwijs.

Lees meer over de leerplicht en kwalificatieplicht op Rijksoverheid.nl

Leerplicht

De leerplicht geldt voor kinderen van 5 tot 16 jaar. Een kind is leerplichtig vanaf de eerste dag van de maand nadat het 5 jaar is geworden tot het einde van het schooljaar waarin het 16 jaar is geworden. Kinderen kunnen om verschillende redenen worden vrijgesteld van de leerplicht. Zie ook Vrijstelling van leerplicht.

Lees meer over de leerplicht en kwalificatieplicht op Rijksoverheid.nl

Ongeoorloofd verzuim

Ongeoorloofd verzuim betekent dat een kind of jongere met leer- of kwalificatieplicht afwezig is zonder geldige reden of toestemming. Er bestaat absoluut verzuim en relatief verzuim. Bij absoluut verzuim is er geen inschrijving op een school en ook geen vrijstelling. Bij relatief verzuim is er wel een schoolinschrijving, maar verzuimt de leerling zonder geldige reden. Binnen het relatief verzuim zijn drie varianten: kortdurend verzuim van 16 uur in 4 weken, langdurig verzuim van minimaal 4 aaneengesloten weken, en luxe verzuim als de leerling zonder toegekend verlof op vakantie gaat buiten de schoolvakanties. 

Lees meer over ongeoorloofd verzuim op Duo.nl

Relatief verzuim

Relatief verzuim gaat over kinderen en jongeren die zonder geoorloofde reden niet naar school gaan. Bij relatief verzuim gaat het om verzuim van minimaal 16 uur in vier weken. Duurt het verzuim vier weken of langer, dan heet dat langdurig relatief verzuim. Dit kan zijn omdat de leerling tijdens schooltijd zonder toestemming van school op vakantie gaat. Dit heet luxeverzuim. Of omdat een leerling niet naar school gaat door problemen op school, of in de privésituatie. Of omdat de leerling liever iets anders doet dan naar school gaan, zoals buitenspelen, shoppen of voetballen. Dit laatste wordt ook wel spijbelen genoemd. 

Lees meer over relatief verzuim op Duo.nl

Schooluitval

Schooluitval betekent dat een kind of jongere de school of opleiding zonder diploma verlaat en niet doorstroomt naar een andere onderwijssoort. Dit wordt ook wel voortijdig schoolverlaten genoemd. Lees meer bij Voortijdig schoolverlaten.

Schoolverzuim

Dit is een verzamelterm. Verzuim betekent dat leer- of kwalificatieplichtige kinderen en jongeren wegblijven van school of les als aanwezigheid verplicht is, om wat voor reden dan ook. Verzuim kan meerdere achtergronden hebben. Geoorloofde redenen zoals een vrijstelling, ziekteverlof of verlof voor het bijwonen van een bruiloft. Ongeoorloofde redenen kunnen bijvoorbeeld zijn spijbelen, ouders die hun kinderen thuishouden, maar ook onwettige ontmoediging door de school. Bijvoorbeeld als een school een leerlingen niet laat deelnemen aan de lessen, zonder dat er een formele schorsing of verwijdering is.

Schoolweigering

Van schoolweigering is sprak als een kind of jongere door stress of angst niet naar school wil gaan. Dit wordt ook wel schoolfobie of schoolangst genoemd. Leerlingen die weigeren naar school te gaan, hebben vaak het gevoel dat zij door omstandigheden niet naar school kunnen.

Lees meer over schoolweigering op Gespecialiseerdonderwijs.nl

Spijbelen

Spijbelen betekent dat een leer- of kwalificatieplichtige kind of jongere zonder geldige reden en toestemming van school afwezig is. Vaak zijn ouders hiervan ook niet op de hoogte.

Lees meer bij Wat kan ik doen als een leerling spijbelt? (NJi)

Thuiszitters en thuiszittende kinderen en jongeren

Thuiszitters of thuiszittende kinderen en jongeren gaan niet meer of slechts deels naar school, maar staan nog wel ingeschreven. Het gaat om leer- of kwalificatieplichtige kinderen en jongeren die langer dan 4 weken ongeoorloofd verzuimen. 

Lees meer over thuiszitters op Balansdigitaal.nl

Trauma & schooltrauma

Kinderen en jongeren met schooltrauma voelen zich op school niet veilig. De oorzaak kan bijvoorbeeld liggen in het feit dat het onderwijs langdurig niet voldoende passend is. Ook kan er sprake zijn van pesten of uitsluiting. Of de leerling heeft last van de vele prikkels op school. 

Lees meer over (school)trauma op Balansdigitaal.nl

Uitsluiten van de schoolgang

Uitsluiten van de schoolgang betekent dat de leerling afwezig is van school door toedoen van de school. Bijvoorbeeld door onwettige verwijdering of schorsing. Of het niet kunnen of willen voorzien in passend onderwijs, waardoor de leerling niet naar school gaat.

Voortijdig schoolverlaten

Voortijdige schoolverlaters zijn jongeren tussen 12 en 23 jaar die stoppen met hun school of opleiding voordat ze een startkwalificatie hebben behaald en niet meer teruggaan naar school. Dit heet ook wel onderwijsuitval. 

Lees meer over voortijdig schoolverlaten op Rijksoverheid.nl

Vrijstelling van leerplicht

Kinderen en jongeren kunnen worden vrijgesteld van leerplicht. Een vrijstelling van leerplicht betekent dat leer- en kwalificatieplichtige kinderen en jongeren geen inschrijving hebben op een school. Er zijn drie soorten vrijstellingen:

• Vrijstelling artikel 5a voor kinderen die psychisch of lichamelijk niet in staat zijn om naar school te gaan.
• Vrijstelling artikel 5b voor kinderen wiens ouders overwegende bedenkingen hebben tegen de richting van alle scholen op redelijke afstand van de woning.
• Vrijstelling artikel 5c voor kinderen die in het buitenland op school zitten.

Lees meer over de vrijstelling van de leerplicht op Steunpuntpassendonderwijs.nl