Samenwerken met ouders van kinderen met lvb+

Ouders zijn samen met professionals verantwoordelijk voor de ontwikkeling van kinderen. Hun informatie en kennis is belangrijk voor de professionele ondersteuning van kinderen. Als onderwijsprofessional kun je sparringpartner voor hen zijn. Zeker bij kinderen met lvb+ helpt het om samen te werken en af te stemmen met ouders. Hoe doe je dat en waar moet je op letten?

De term lvb+

Op deze pagina gebruiken we de term lvb+ als afkorting voor 'kinderen en jongeren met een (licht) verstandelijke beperking en (ernstige) gedragsproblematiek'.

Waarom is samenwerken met ouders belangrijk?

Samenwerken met ouders in het onderwijs is altijd belangrijk. De basis daarvoor is het opbouwen van een gelijkwaardige en duurzame relatie met ouders. Door ouders goed te leren kennen, wordt het makkelijker om met hen het gesprek aan te gaan als er iets aan de hand is. Bij je kennismaking met ouders kun je vragen stellen als:

  • Wat vind je belangrijk voor je kind en hoe stimuleer je je kind daarin?
  • Wat valt je thuis op aan je kind?
  • Wat verwacht je van school?

Wat goed werkt in de samenwerking met ouders in het algemeen lees je op de pagina Hoe werk ik aan partnerschap tussen ouders en school?

Wat is extra belangrijk in de samenwerking met ouders bij lvb+?

Een goede samenwerking tussen ouders en professionals rond kinderen met lvb+ draagt bij aan een betere afstemming van de ondersteuning. En aan de consistentie tussen thuis en school waar deze kinderen baat bij hebben.  

Betere ondersteuning van het kind

Door kennis en ervaringen te delen, kunnen onderwijsprofessionals en ouders samen zoeken naar passende leer- en ontwikkelingsstrategieën. Ouders kennen hun kind het beste. Vraag hen mee te denken over wat hun kind nodig heeft op school:

  • In de dagelijkse gang van zaken op school. Zoals hoe hun kind het beste leert, welke omgeving het nodig heeft en wat hun kind nodig heeft op eetmomenten.
  • Voor het reguleren van het gedrag en bijvoorbeeld sociale contacten op school.

Samen kun je dan tot de beste ondersteuning van het kind komen.

Consistentie tussen thuis en school

Wanneer verwachtingen en benaderingen thuis en op school op elkaar aansluiten, voelt het kind zich veiliger en begrijpt het beter wat er verwacht wordt. Het is voor kinderen fijn als de structuur duidelijk is en situaties voorspelbaar zijn. Daarin helpt het als ouders thuis en professionals op school ongeveer dezelfde regels en grenzen hanteren en op vergelijkbare manieren reageren op situaties. Daarom:

  • Bespreek met ouders hoe zij thuis met hun kind omgaan.
  • Vraag ze welke regels en grenzen kinderen thuis meekrijgen.
  • Ga in gesprek over jullie aanpak op school en wat de school- en groepsregels zijn.
  • Bespreek wat jullie al hetzelfde doen. En spreek af hoe jullie samen aan dezelfde doelen kunnen werken en elkaar daarover kunnen informeren. 

Waar moet je op letten in de samenwerking?

Ouders van kinderen met lvb+ hebben vaak veel meegemaakt. Ze kunnen een hele zoektocht achter de rug hebben naar een passende plek op school en in de vrije tijd. Ouders hebben vaak al veel professionals gezien. Daardoor voelt het soms alsof wéér iemand zich met hun gezin en kind komt bemoeien. Wees je hier bewust van en geef ouders ruimte voor dat gevoel. Voor jou is dit gezin nieuw, maar besef dat ouders hun verhaal al vaak hebben moeten vertellen. Hun zorgen en problemen spelen al lang. Als professional zie je het kind ook maar een klein gedeelte van de tijd. Voor ouders gaat de zorg voor hun kind altijd door.

Tips voor gesprekken met ouders

  • Start een gesprek altijd positief. Benoem wat er goed gaat en wat je in positieve zin is opgevallen.
  • Benoem het gedeelde belang om de ontwikkeling van het kind zowel thuis als op school zo goed mogelijk te stimuleren en ondersteunen.  
  • Ga ervanuit dat ouders het beste voor hun kind willen. En dat bijvoorbeeld hun boosheid niet persoonlijk is, maar een onhandige uiting van hun bezorgdheid.
  • Heb oog voor de gevoelens van ouders. Horen dat je kind veel moeite heeft met leren of bijvoorbeeld niet makkelijk omgaat met andere kinderen op school, kan hard aankomen en zal niet zomaar geaccepteerd of verwerkt worden.

Wat als ouders zelf ook lvb+ hebben?

Soms hebben ouders van een kind met lvb+ zelf ook een licht verstandelijke beperking en gedragsproblematiek. Dan is dit een extra aandachtspunt in de communicatie. 

Dit helpt in de samenwerking met ouders met lvb+:

Bouw een vertrouwensband op

Dat is bij deze ouders nóg belangrijker. Neem tijd om ouders te leren kennen. Wees betrouwbaar en voorspelbaar in je eigen gedrag.

Communiceer helder en eenvoudig

Gebruik begrijpelijke taal. Vat gesprekken samen en vraag of ouders het begrepen hebben. Werk eventueel met visuele ondersteuning zoals pictogrammen. Geef ouders de tijd om de informatie te verwerken en laat pauzes vallen tussen je zinnen. Stel één vraag per keer. Het Landelijk kenniscentrum LVB heeft een handreiking gemaakt over het aansluiten bij mensen met een licht verstandelijke beperking: Aansluiten bij een LVB..(hoe) doe jij dat?. Hierin vind je praktische tips over de communicatie en voor gesprekken.

Houd rekening met de draagkracht

Ouders met een beperking of psychiatrische problemen kunnen sneller overprikkeld of overbelast raken. Plan gesprekken op rustige momenten en in rustige ruimtes. Houdt afspraken kort en concreet. Betrek waar mogelijk hulpverleners of begeleiders die ouders ondersteunen.

Eva de Jong

Eva de Jong

senior inhoudsdeskundige Kwaliteit, beleid en monitoring
e.dejong [at] nji.nl