Het project 'Signaleren en normaliseren' stelt schoolmaatschappelijk werkers (smw'ers) in het basisonderwijs in staat om preventief te werken aan de talenten en interesses van kinderen. Smw'ers leggen actief de verbinding tussen kinderen en gezinnen, scholen en voorzieningen in de wijk, zoals het CJG, sportclubs en scouting. Het accent ligt op kansen en talentontwikkeling, en problemen van kinderen worden genormaliseerd. Lichte problematiek wordt vroegtijdig gesignaleerd en ondersteuning wordt gevonden bij partijen uit het wijknetwerk die een aanbod hebben van sportieve, culturele en educatieve activiteiten.
Doelen
- Goede signalering van lichte problematiek en toeleiding naar normaliserende activiteiten door het schoolmaatschappelijk werk.
- Duurzame verbindingen leggen tussen de drie milieus van een kind: thuis, school en de wijk.
- Escalatie van problematiek voorkomen, en daarmee de inzet van zwaardere en duurdere zorg in een later stadium.
Doelgroep
- kinderen in (speciaal) basisonderwijs en hun ouders
- scholen in basisonderwijs en speciaal basisonderwijs
Aanpak
Aanleiding
De gemeente Rotterdam wil dat kinderen, jongeren en gezinnen – bij lichte problematiek – worden ondersteund vanuit het 'wijknetwerk'. Dit is het geheel aan activiteiten en voorzieningen dat beschikbaar is voor kinderen, ouders en gezinnen. Bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin, met opvoedcursussen en jeugdverpleegkundigen, maar ook sportclubs, buurthuiswerk, scouting en de kerk. Maar dit gaat niet vanzelf. Als je wilt dat kinderen en gezinnen daar geholpen worden, moet je hen daarheen helpen.
Opzet
Kern van het project is preventie, normalisering en de verbinding met het netwerk in de wijk. Het is een bijzondere samenwerking tussen schoolmaatschappelijk werkers (smw'ers) in het reguliere basisonderwijs (via SMWR) en smw'ers in het speciaal basisonderwijs (via MEE). Op acht basisscholen (zes regulier basisonderwijs en twee speciaal basisonderwijs) hebben de smw'ers in totaal 25 uur per week extra (bovenop de reguliere smw-uren) om actief verbindingen te leggen tussen kinderen en gezinnen, de school en het wijknetwerk (drie milieus van het kind). Voor veel kinderen en gezinnen is het niet vanzelfsprekend om de weg te weten naar deze voorzieningen.
Belangrijk kenmerk van deze aanpak is dat de smw'er zich niet richt op de problemen van een kind, maar op de kansen. Met de methodiek 'Kind in Kaart' brengt de smw'er systematisch de talenten en interesses van een kind in kaart. Vervolgens gaat de smw'er samen met het kind en de ouders actief op zoek naar normaliserende activiteiten en mogelijkheden in de wijk om deze talenten verder te ontwikkelen. Sommige ouders weten vanaf dan zelf de weg, anderen moeten bij de hand worden genomen. Bijkomend positief effect is dat doordat de smw'er met het kind apart stilstaat bij zijn wensen en interesses, het kind ook een stem krijgt in het traject.
'Signaleren en normaliseren' wordt ingezet bij kinderen die door school worden aangemeld bij het schoolmaatschappelijk werk. De aard van de aanpak betekent dat de verwachtingen van een school soms moeten worden bijgesteld. De verwachting was vooral dat de schoolmaatschappelijk werker brandjes blust en problemen aanpakt. Maar nu krijgt die de ruimte om meer preventief te werken. Sommige scholen zien hiervan de meerwaarde en zoeken mogelijkheden om de aanpak breder in te zetten. Dan schuift de smw'er aan bij een klas en wordt bij alle kinderen 'Kind in Kaart' afgenomen. Dat kan omdat de methodiek niet probleemgericht is, maar gaat over wat een kind graag in zijn vrije tijd wil doen.
Betrokken partijen
- MEE Rotterdam Rijnmond
- Stichting School Maatschappelijk Werk Rijnmond (SMWR)
- gemeente Rotterdam
Randvoorwaarden
Implementatie
- De aanwezigheid van passende wijknetwerkactiviteiten is een voorwaarde voor mogelijke verwijzingen van leerlingen en ouders. Dit vraagt samenwerking met en draagvlak bij partners, gebiedsadviseurs en het CJG.
- Continuïteit van een effectief wijknetwerkaanbod is belangrijk voor het behoud van draagvlak voor preventief werken op de school.
- Het bewaken van een individueel Kind in Kaart-traject kost extra tijd. Bij een volle caseload dreigt dit aspect te knellen.
Financiën
Het project is inmiddels afgerond, maar er wordt hard gewerkt aan een vervolg. De resultaten zijn zodanig positief dat MEE en SMWR bezig zijn om financiering te vinden om de werkwijze verder te ontwikkelen en verdiepen. Voor het werken met Kind in Kaart, het toeleiden naar het wijknetwerk en het groepswerk is immers extra geld en tijd nodig.
Evaluatie
Opzet evaluatie
Tijdens het projectjaar heeft een projectgroep maandelijks de resultaten besproken en de activiteiten waar nodig bijgesteld. Aan het einde is een verslag gemaakt van de resultaten van het project.
- Succesfactor
- Het project heeft de positie van het schoolmaatschappelijk werk versterkt, als schakel naar het wijknetwerk en binnen de school als actieve initiator/medespeler voor preventieve programma's voor kinderen en/of ouders.
- Het project heeft een groot draagvlak binnen de scholen, waardoor de smw'ers veel kinderen hebben kunnen bereiken.
- Er zijn groepen ouders bijeengebracht die een vervolg willen, al dan niet met andere wijknetwerkpartners.
- De schoolmaatschappelijk werker heeft meer tijd en ruimte om te werken aan preventie en normaliserende activiteiten.
- Verschillende smw'ers (vanuit SMWR en MEE) brengen gezamenlijk een mix van expertise in en leren van elkaar.
- Scholen en schoolmaatschappelijk werkers zijn beter gewend geraakt om voor kinderen een aanbod te programmeren met andere wijknetwerkpartners.
Contactgegevens
Marjonne Meijer
Accountmanager schoolmaatschappelijk werk MEE Rotterdam Rijnmond
E-mail: marjonne.meijer@meerotterdam.nl
René Segers
Directeur Schoolmaatschappelijk Werk Rijnmond (SMWR)
E-mail: rene.segers@SMWR-Rijnmond.nl
