Programma's en financiële regelingen in de pedagogische basis
Er zijn veel programma's en regelingen beschikbaar voor het versterken van de pedagogische basis. Daarom heeft het NJi deze op een rij gezet. Betrokken organisaties zoals gemeenten, GGD, scholen, kinderopvang, moskeeën, kerken, vrijetijdsorganisaties en welzijnsinstellingen kunnen deze gebruiken om gezamenlijk te zorgen voor een fijne omgeving om op te groeien. Voor krachtig beleid is samenhang nodig. Daarom is het effect van deze programma's en regelingen het sterkst als dit partijen dit samen inzetten.
Hoe kun je dit overzicht gebruiken?
De onderstaande programma's en regelingen kun je gebruiken om het beleid in je gemeente rondom de pedagogische basis te financieren. Ze zijn geordend naar de partijen die ze kunnen gebruiken. Hierdoor is er een risico dat een partij de middelen inzet voor een losstaand plan. Als dat gebeurt, is de impact op het leven van kinderen en jongeren kleiner dan het kan zijn. Om met de beschikbare middelen zoveel mogelijk impact te kunnen maken, helpt het om eerst samen met alle partijen te bepalen wat de opgaven zijn in de pedagogische basis. Vervolgens kun je de regelingen en programma's gebruiken om aan deze opgaven te werken. Hoe je dat doet, lees je in Wegwijzer gemeenten: bouwen aan een pedagogische basis.
Voor de selectie van programma's en middelen in dit overzicht zijn de volgende criteria gebruikt:
- Het programma of middel gaat over de pedagogische basis
- Er zijn financiële middelen en/of ondersteuning beschikbaar
Mochten een regeling ontbreken, stel ons dan op de hoogte door te mailen naar b.vandenberg@nji.nl.
Meerdere maatschappelijke partners
Deze programma's richten zich op meerdere partijen die samenwerken in de pedagogische basis. Bij veel van deze programma's is ondersteuning beschikbaar voor maatschappelijke partijen die zich willen verbinden aan het doel van het programma. Er staan ook programma's tussen waarvan de aanmeldperiode is verlopen, maar waarvan de ondersteuning nog wel beschikbaar is.
Gezond in …
Het programma 'Gezond in' is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen. Het programma richt zich op verschillende thema's, zoals gezond eten, bewegen, stoppen met roken en mentale gezondheid.
Het programma biedt verschillende instrumenten en campagnes om mensen te ondersteunen bij het maken van gezonde keuzes en om bewustzijn te creëren rond gezondheidsproblemen. Ook is er aandacht voor het bevorderen van een gezonde leefomgeving en het versterken van de samenwerking tussen verschillende sectoren.
Je kunt als gemeente aansluiten door te kijken welke adviseur betrokken is bij jouw regio en daar contact mee op te nemen.
Kijk voor meer informatie op Gezondin.nu.
Gelijke Kansen Alliantie
De Gelijke Kansen Alliantie is een samenwerking tussen verschillende organisaties en partijen die zich inzetten voor gelijke kansen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Zoals scholen, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Het doel is om ervoor te zorgen dat alle kinderen en jongeren dezelfde kansen krijgen om hun talenten te ontwikkelen en hun ambities waar te maken, ongeacht hun achtergrond.
De Gelijke Kansen Alliantie richt zich op verschillende thema's, zoals ouderbetrokkenheid, taalontwikkeling, loopbaanoriëntatie en discriminatie op de arbeidsmarkt. Er worden verschillende instrumenten en programma's ingezet om gelijke kansen te bevorderen en belemmeringen weg te nemen.
Een belangrijk onderdeel is het delen van kennis en ervaringen tussen de verschillende partners en het monitoren van de voortgang.
Je kunt betrokken raken door contact op te nemen met de regioadviseur die hoort bij jouw gemeente.
Kijk voor meer informatie op Gelijke-kansen.nl.
School en omgeving
Dit programma richt zich op het verbeteren van de fysieke en sociale omgeving van scholen, om zo een positief leerklimaat te creëren en de prestaties en het welzijn van leerlingen te verbeteren.
Het programma richt zich op verschillende thema's, zoals veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en participatie van leerlingen en ouders. Scholen kunnen financiële ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld om hun schoolpleinen groener en uitdagender te maken of om hun gebouwen te verduurzamen.
Een belangrijk onderdeel is de samenwerking tussen scholen, gemeenten en andere partijen. Hierdoor kunnen er integrale oplossingen worden gevonden voor complexe vraagstukken, zoals verkeersveiligheid rondom scholen of het tegengaan van pesten en discriminatie.
De aanmeldperiode is verlopen, maar op de site van de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen vind je de geleerde lessen.
Jongeren Op Gezond Gewicht
Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is een landelijk programma in Nederland dat zich richt op het bevorderen van een gezonde leefstijl onder jongeren. Het programma is gestart in 2010 en wordt gesteund door de overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijven en sportverenigingen.
Het programma wordt uitgevoerd op lokaal niveau, waarbij gemeenten een regierol hebben. Er wordt gewerkt aan het creëren van een gezonde omgeving voor jongeren. Dat gebeurt samen met lokale partners, zoals scholen, sportverenigingen en zorginstellingen. Zij organiseren bijvoorbeeld gezonde activiteiten of passen de omgeving aan, zoals het plaatsen van watertappunten op scholen en in de wijk.
Aansluiten kan door contact op te nemen met het JOGG.
Opgroeien in een Kansrijke Omgeving
Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO) helpt gemeenten om op basis van cijfers over de lokale jeugd te werken aan gezonde en gelukkige jongeren en te voorkomen dat zij alcohol of drugs gebruiken of roken. De aanpak wordt door de gemeente uitgevoerd, samen met partners uit de gemeente die betrokken zijn bij opgroeiende jeugd.
Het is gebaseerd op het IJslandse preventiemodel. Gemeenten kunnen samen met de lokale gemeenschap op een duurzame manier werken aan een positieve leefomgeving voor jongeren. Gemeenten die OKO willen implementeren kunnen deelnemen aan het OKO-implementatietraject via de website van het Trimbos Instituut. Vanuit de Brede Spuk kan de gemeenten financiële middelen aanvragen voor de implementatie.
De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk is een wijkprogramma waar kinderen oefenen met het toepassen van sociale competenties en democratisch burgerschap die zij leerden op Vreedzame Scholen. Daarnaast is De Vreedzame Wijk gericht op vergroting van pedagogische competenties en informele onderlinge ondersteuning bij ouders/opvoeders. Het programma is ook gericht op het bevorderen van een gezamenlijk pedagogisch beleid bij de instellingen in de wijk die met kinderen en ouders werken.
De Vreedzame Wijk begon als oorsprong eerst als de Vreedzame School, maar is door het succes doorgetrokken naar de wijk. De implementatie begint op school en kijkt dan naar de organisaties en doelgroepen die dichtbij school liggen zoals voorschool, ouders en tussenschoolse opvang. Daarna worden de organisaties betrokken die iets verder liggen zoals kinderopvang en welzijnsorganisaties. Meer informatie en ondersteuning kun je vinden op de website van Stichting Vreedzaam.
Gemeenten
De rijksoverheid vindt het investeren in de pedagogische basis belangrijk en heeft daarvoor middelen beschikbaar gesteld. Naast het geld vanuit het gemeentefonds dat de gemeente vrij kan inzetten voor de pedagogische basis, zijn er specifieke uitkeringen (SPUK). Deze uitkeringen moeten gemeenten inzetten met een bepaald doel en vaak ook los verantwoorden. Via de site van Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen kunnen subsidies door onder andere gemeente worden aangevraagd. Op die website staan ook de verantwoordingseisen.
Brede Specifieke Uitkering
De Brede Specifieke Uitkering of Brede SPUK ondersteunt gemeenten bij het uitvoeren van verschillende afspraken die zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Preventieakkoord. Veel lopende regelingen en programma's zijn samengevoegd in de Brede SPUK, zoals Kansrijke Start en Welzijn op recept.
De regeling bestaat uit drie inhoudelijke hoofdthema's. Daarbinnen vallen verschillende onderdelen met elk een vast beschikbaar budget per gemeente.
Sport, bewegen en cultuur
- Lokaal Sportakkoord
- Brede Regeling Combinatiefunctie
Gezondheid en Sociale basis
- Terugdringen Gezondheidsachterstanden
- Kansrijke Start
- Mentale Gezondheid
- Aanpak overgewicht en obesitas
- Valpreventie
- Leefomgeving
- Opgroeien in een Kansrijke Omgeving en Vroegsignalering Alcoholproblematiek
- Versterken sociale basis
- Mantelzorg
- Eén tegen Eenzaamheid
- Welzijn op recept
Ondersteunende onderdelen
- Versterking kennis- en adviesfunctie GGD
- Coördinatiekosten regionale aanpak preventie
Voor de jaren 2023 tot 2026 is €250 miljoen per jaar beschikbaar. Na 2026 wordt dit structureel €190 miljoen per jaar.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Brede Specifieke Uitkering.
Investeringsmiddelen Integraal Zorgakkoord Gemeente
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een serie afspraken om ervoor te zorgen dat de zorg in de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar blijft. Gemeenten hebben een belangrijke rol gekregen bij het opzetten van regionale preventie-infrastructuren en het bieden van een lokaal maatwerk. De uitwerking van de preventieagenda vindt plaats in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). De VNG onderzoekt op welke manier de gelden worden verdeeld over de gemeenten. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door het toe te voegen aan de hierboven beschreven Brede Specifieke Uitkering.
Het gaat over een structureel bedrag van € 150 miljoen per jaar. Daarnaast kunnen gemeenten samen met zorgpartijen in de gemeenten aanspraak maken op het transformatiebudget van het Integrale Zorgakkoord. Afspraken over de besteding van deze € 1,4 miljard worden nog gemaakt door VWS en de IZA-partijen.
Meer informatie vind je op de site van de Rijksoverheid: Integraal Zorgakkoord: 'Samen werken aan gezonde zorg'
Eenmalige specifieke uitkeringen lokale bibliotheekvoorzieningen 2023-2024
Vanaf 2025 zijn gemeenten wettelijk verplicht om te zorgen voor een volwaardige openbare bibliotheek. Gemeenten kunnen specifieke uitkeringen aanvragen als ondersteuning voor de kosten die zij maken voor het oprichten van nieuwe bibliotheekvestigingen en het verbeteren of doorontwikkelen van bestaande bibliotheekvoorzieningen.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Eenmalige specifieke uitkeringen lokale bibliotheekvoorzieningen 2023-2024.
GGD
De GGD wordt over het algemeen gefinancierd door de gemeente. De GGD kan subsidies ontvangen voor specifieke projecten of activiteiten, bijvoorbeeld voor preventie of gezondheidsbevordering.
Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg
Met de regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg (ASG) kan de GGD soa-testen laagdrempelig en gratis maken voor personen met een verhoogd risico op soa. De regeling is ook bedoeld voor hulp aan jongeren onder 25 jaar bij seksualiteitsvraagstukken. De Centra Seksuele Gezondheid van de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten bieden deze zorg aan.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg
Onderwijs
Wel in ontwikkeling
Dit is een subsidieregeling voor samenwerkingsverbanden vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Met de regeling kan een samenwerkingsverband in beeld brengen hoe leren en ontwikkelen toch mogelijk gemaakt kan worden voor een aantal niet-ingeschreven kinderen en jongeren. Ook kan onderzocht worden hoe die oplossingen ook voor andere kinderen en jongeren beschikbaar kunnen worden. De samenwerkingsverbanden die subsidie aanvragen worden daarbij ondersteund door de landelijke partners van dit project: Ingrado, Gedragswerk en OZJ.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Wel in ontwikkeling.
Doorstroomprogramma’s po-vo voor gelijke kansen
Leerlingen van laagopgeleide ouders krijgen bij dezelfde eindtoetsscore gemiddeld een lager schooladvies dan klasgenoten van hoogopgeleide ouders. Ook blijken leerlingen van laagopgeleide ouders in het voortgezet onderwijs gemiddeld minder goed te presteren. Met de subsidie 'Doorstroomprogramma's po-vo voor gelijke kansen' kunnen scholen voor deze leerlingen de overgang van de basisschool naar de middelbare school verbeteren.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Doorstroomprogramma's po-vo voor gelijke kansen.
Verbetering basisvaardigheden 2023
Burgerschap is een van de basisvaardigheden die in het onderwijs worden aangeleerd. Scholen kunnen vanuit het Masterplan basisvaardigheden ondersteuning aanvragen om de ontwikkeling van basisvaardigheden te stimuleren en daarmee de resultaten op de onderwerpen taal, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid te verbeteren. Een deel van het beschikbare budget is gereserveerd voor prioriteitsscholen. De ambitie van dit masterplan is een structureel instrument te ontwikkelen om financiële middelen te verdelen onder scholen die dat het meest nodig hebben. En daarnaast te zorgen voor publieke ondersteuning die permanent beschikbaar is voor alle scholen.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Subsidie Verbetering basisvaardigheden 2023.
Voorkomen onnodig zittenblijven
De regeling Voorkomen onnodig zittenblijven is bedoeld om ervoor te zorgen dat scholen actief maatregelen nemen om te voorkomen dat leerlingen onnodig moeten blijven zitten. Dit moet een vast onderdeel worden van de cultuur, het beleid en de dagelijkse gang van zaken op scholen. Als scholen geld willen ontvangen voor zomerscholen of andere programma's om leerlingen te helpen, moeten ze ook blijvende maatregelen nemen om onnodig zittenblijven te voorkomen. Zelfs als er geen zomerschool of programma wordt georganiseerd, kunnen deze maatregelen nog steeds worden gesubsidieerd.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Subsidie Voorkomen onnodig zittenblijven.
Stimuleringsregeling Gezonde Relaties en Seksualiteit
Als scholen aandacht willen besteden aan het thema relaties en seksualiteit, kunnen ze ondersteuning aanvragen via de stimuleringsregeling Gezonde Relaties en Seksualiteit. Daarmee kunnen scholen kinderen en jongeren tijdig informeren over onderwerpen als gezonde relaties, fijn en veilig vrijen en grensoverschrijdend gedrag. Het helpt kinderen en jongeren om vragen te stellen over seksuele en genderdiversiteit, sexting, wensen en grenzen. Dit draagt bij aan een positieve en gezonde seksuele ontwikkeling.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit
Stimuleringsregeling Gezond en Veilig Werken
In de toekomstige arbeidsmarkt staan de vaardigheden om de fysiek en mentaal gezond te blijven centraal. Deze stimuleringsregeling is er speciaal op gericht om mbo-studenten hierop voor te bereiden. Naast financiële middelen kunnen mbo-instellingen ook gebruikmaken van scholingsaanbod, zoals van arbo-deskundigen. Het centrale doel is om studenten voor te bereiden op de toekomstige arbeidsmarkt door ze bewust te maken van het belang van vitaal werknemerschap en hun eigen duurzame inzetbaarheid.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Stimuleringsregeling Gezond en Veilig Werken.
Cultuureducatie mbo
Deze regeling is bedoeld voor mbo-instellingen en culturele instellingen die samen de culturele ontwikkeling van studenten willen bevorderen. Zij kunnen ondersteuning aanvragen bij het ontwikkelen van hedendaags cultureel aanbod dat aansluit bij de behoefte en leefwereld van mbo-studenten, samen met de studenten. De studenten krijgen binnen het project ook de ruimte om vrij te experimenteren.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Cultuureducatie mbo.
Cultuureducatie vmbo vso pro
Dit is een regeling die gericht is op het ontwikkelen en uitvoeren van cultuureducatieve activiteiten die passen bij leerlingen van vmbo, vso en pro. Het doel is om het creatief vermogen van de leerlingen te bevorderen. Zo ontstaat er meer cultuureducatief aanbod dat geschikt is voor vmbo, vso en pro.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Cultuureducatie vmbo/vso/pro.
Stimuleringsregeling Jong Leren Eten
De stimuleringsbijdrage Jong Leren Eten is er voor scholen voor po, vo en mbo die leerlingen of studenten over voeding willen onderwijzen door moestuinieren, koken of een excursie. De bijdrage is maximaal € 2.000 per locatie.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Stimuleringsregeling Jong Leren Eten.
Kinderopvang
Lekker naar buiten! - aan de slag met voeding
Deze regeling wordt mogelijk gemaakt door het rijksprogramma Jong Leren Eten. Dit programma helpt kinderopvanglocaties en bso-locaties aandacht te besteden aan een gezonde en duurzame leefstijl binnen de Gezonde Kinderopvang. Er is een bijdrage mogelijk van maximaal € 550 voor kinderopvangprofessionals die zijn opgeleid tot coach Gezonde Kinderopvang met de train-de-trainer Een Gezonde Start. De bijdrage is bijvoorbeeld bedoeld voor spullen om in een moestuin aan de slag te gaan of voor vervoer naar een boerderij.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Lekker naar buiten!' - aan de slag met voeding.
Andere organisaties
Maatschappelijke diensttijd 2024
Tijdens hun maatschappelijke diensttijd (MDT) zetten jongeren tussen de 12 en 30 jaar zich vrijwillig in voor een ander. Hierbij kunnen ze hun talenten ontdekken en ontmoeten ze andere mensen. Maatschappelijke organisaties kunnen subsidie aanvragen voor projecten die deze jongeren een zinvolle maatschappelijke diensttijd bieden.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen.
Samen Cultuurmaken 2022-2024
Samen Cultuurmaken maakt samenwerking mogelijk tussen het sociale en het culturele domein. Met als doel om mensen uit te nodigen om kunst, cultuur of erfgoed te beoefenen, ook als dat voor hen niet vanzelfsprekend is.
De subsidie kan worden aangevraagd door mensen en organisaties die actief zijn in het sociale en culturele domein. Het is bedoeld voor projecten die nog niet worden uitgevoerd, die vernieuwend zijn en tot nieuwe inzichten leiden. Denk aan samenwerking met een nieuwe partij, met een nieuwe methode of met een nieuwe doelgroep.
Informatie over aanvragen en verantwoording: Samen Cultuurmaken 2022-2024.
Lees ook
-
Versterken opvoedkundig klimaat
Versterken opvoedkundig klimaatVoor wieProfessionalsBeleidsmakersVoor een gezonde, kansrijke en veilige ontwikkeling van de jeugd is een sterke pedagogische basis nodig. Hoe versterk je het opvoedkundig klimaat?
-
Positieve ontwikkeling van jeugd
Positieve ontwikkeling van jeugdVoor wieProfessionalsBeleidsmakersWat zijn beschermende factoren die de positieve ontwikkeling van de jeugd bevorderen? Hier zie je de top 10 gevormd op basis van onderzoek.
-
Versterken van jeugd en ouders
Versterken van jeugd en oudersVoor wieProfessionalsBeleidsmakersBeroepsopvoeders en gemeenten spelen een rol in het versterken van de eigen kracht van jeugd en ouders. Lees meer over die eigen kracht.
-
Opgroeien doe je samen
Opgroeien doe je samenProfessionalsBeleidsmakersDeze publicatie beschrijft wat we verstaan onder 'de pedagogische basis': alles wat bijdraagt aan het opgroeien van kinderen.