Jongere | Zelfstandigheid: structuur en grenzen

Jongeren maken zich steeds meer los van hun ouders en worden steeds zelfstandiger. Jouw rol als ouder verandert. Het blijft belangrijk om afspraken te maken en met elkaar te praten. Tegelijk zal je je kind steeds meer gaan loslaten.

Geef je kind steeds meer vrijheid

Voor hun ontwikkeling is het belangrijk dat jongeren steeds meer vrijheid ervaren. Dit gaat met vallen en opstaan. Je kind gaat steeds meer dingen zelf uitzoeken, eigen beslissingen nemen en verantwoordelijkheden nemen. Het is belangrijk om dit als ouder te respecteren. En je kind de ruimte te geven.

Maak samen afspraken

Als je kind nog thuis woont 

Woont je kind nog thuis? Of is het financieel afhankelijk van jou? Maak dan samen goede afspraken. Je kunt de afspraken ergens opschrijven en je kind hieraan helpen herinneren. Door samen afspraken te maken, zijn jullie ook samen verantwoordelijk. Het is dan makkelijker om elkaar aan te spreken. En jullie kunnen elkaar eraan helpen herinneren.

Als je kind steeds zelfstandiger wordt

Als je kind meer een eigen leven gaat leiden, wordt het minder afhankelijk van jou. Nog steeds kunnen jullie afspraken maken. Bijvoorbeeld over wanneer je kind bij jou langskomt. Jullie relatie verandert en wordt meer gelijk. Jullie band kan daardoor sterker worden. Ook hebben jullie misschien minder strijd dan toen je kind jonger was.

Stel grenzen

De kans is groot dat jij en je kind het niet altijd eens zijn. Je kind wil bijvoorbeeld meer zakgeld. Of 's avonds later thuis komen. Misschien heb je de neiging om hier boos over te worden. Probeer rustig te blijven en er met je kind over te praten. Afspraak is afspraak. Dat geldt ook voor regels die je samen met je kind hebt opgesteld. Geef aan dat jij je kind meer vertrouwt als het zich aan de afspraken houdt. Hierdoor kun jij meer loslaten en je kind meer vrijheid geven. Omdat je erop vertrouwt dat je kind zich aan de afspraken houdt.

Accepteer dat je niet alles kunt veranderen

Jongeren zijn nog volop bezig met het ontwikkelen van wie ze zijn, wat ze willen en wat ze vinden. Nieuwe dingen proberen en experimenteren hoort hierbij. Er zullen dingen in de houding of het gedrag van je kind zijn die je liever anders ziet. Maar je kunt en hoeft niet alles te veranderen. Je kind is een eigen persoon met een eigen identiteit. Het is normaal dat je niet alles leuk vindt aan diens gedrag.

Verbied als dat nodig is

Soms zal je je kind nog steeds dingen moeten verbieden. Bijvoorbeeld omdat je het echt niet eens bent met het idee van je kind. Geef altijd aan waarom je het er niet mee eens bent. Dan zal je kind daar ook rekening mee houden als het zelf gaat beslissen. Als je kind wat ouder is, kun je niet meer verbieden. Je kind heeft namelijk ruimte nodig om volwassen te worden.

Geef advies

In plaats van verbieden, kun je dingen afraden. Leg hierbij uit waarom je iets afraadt. Bedenk van tevoren hoe je hierover in gesprek gaat. Jongeren kunnen ongevraagd advies zien als gezeur. Het werkt vaak goed om te praten op een moment dat jullie samen iets aan het doen zijn. Bijvoorbeeld tijdens een wandeling. Neem je kind altijd serieus, denk met je kind mee en zorg dat je rustig blijft. Schreeuwen en boos worden heeft juist een omgekeerd effect.

Zoek balans tussen controle en loslaten

Ook als je kind 16 jaar of ouder is, heeft het jou nodig. Bijvoorbeeld bij het maken van keuzes, het inschatten van gevolgen of risico's, en bij ingrijpende gebeurtenissen. Het is belangrijk dat je niet te ver gaat in controle houden. Jongeren moeten ook de kans krijgen om te laten zien dat je hen kan vertrouwen. Dit doe je door steeds meer los te laten. Zorg dat je kind weet dat het bij jou terecht kan voor steun en gezelligheid.

Als je kind ouder is, kan het zijn dat je geen controle meer kunt houden. En weinig of geen invloed hebt op het gedrag en de keuzes van je kind. Bijvoorbeeld als je kind niet meer thuis woont. Dit hoort bij het volwassen worden van je kind.

  • Fingerman, K.L., Y. Cheng, L.A. Tighe, K.S. Birditt en S.H. Zarit (2011). Relationships between young adults and their parents. In: Early Adulthood in a Family Context. Springer.
  • Siegler, R., J. Saffran, E. Gershoff, N. Eisenberg en J. DeLoache (2020). How children develop. Worth Publisher.

Zoek je als ouder of opvoeder hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor ouders