Om middelengebruik of verslaving bij jongeren vast te stellen bestaan er verschillende instrumenten: vragenlijsten voor vroegsignalering en screening, en diagnostische interviews.
Vroegsignalering
Vroegsignalering is een eerste inventarisatie om te bekijken of er sprake is van middelenmisbruik of verslaving. Als bij vroegsignalering blijkt dat er symptomen zijn van misbruik of verslaving, dan is verdere screening noodzakelijk.
Screening
Screening gaat een stap verder dan vroegsignalering. Instrumenten in deze categorie worden in een latere fase gebruikt, als er al een vermoeden is dat er iets aan de hand is.
Een voorbeeld van een screeningsinstrument waarin een schaal is opgenomen over middelengebruik is de 'Klachtenlijst voor Adolescenten' (KLAD). Deze vragenlijst wordt gebruikt door hulpverleningsinstellingen bij jongeren met gedragsmoeilijkheden. In de vragenlijst wordt gevraagd naar allerlei problemen, waaronder middelengebruik.
Instrumenten die gebruikt kunnen worden bij de screening op middelenmisbruik en verslaving zijn:
-
Klachtenlijst voor Adolescenten (KLAD)
ProfessionalsDe Klachtenlijst voor Adolescenten is een screeningslijst voor adolescenten van 12 tot 18 jaar met gedragsmoeilijkheden.
-
Minnesota Multiphasic Personality Inventory, jongerenversie (MMPI-A)
ProfessionalsMet de MMPI-A kunnen bij tieners allerlei typen klachten, problemen en persoonlijkheidsstijlen in kaart worden gebracht.
Diagnostiek
Als uit de screening naar voren komt dat er mogelijk sprake is van middelenmisbruik of verslaving, dan is verdere diagnostiek door een gedragswetenschapper noodzakelijk.
Een voorbeeld van een diagnostisch instrument is de 'Kiddie-SADS-lifetime versie' (K-SADS-PL). Dit semi-gestructureerde interview kan gebruikt worden om verschillende stoornissen op te sporen, waaronder middelenverslaving.
Instrumenten die bijdragen aan het stellen van de diagnose zijn:
-
Classificatiesysteem Aard van de Problematiek - Jeugd (CAP-J)
ProfessionalsCAP-J bevat definities van problemen van jeugdzorg cliënten, en waarvoor cliënten begeleiding en behandeling ontvangen.
-
Kiddie-SADS-Present and Lifetime DSM-5 (K-SADS-PL)
ProfessionalsDe K-SADS-PL is een interview dat gebruikt kan worden om verschillende stoornissen te diagnosticeren bij kinderen van 6 tot 18 jaar.
Lees ook
-
Wat werkt bij middelengebruik?
ProfessionalsLees meer over Wat werkt bij middelengebruik?Wat werkt in de aanpak van middelengebruik? Twee componenten zijn belangrijk: preventie en behandeling van middelenmisbruik en verslaving.
Wat werkt bij middelengebruik?
-
Richtlijnen bij middelenmisbruik
Lees meer over Richtlijnen bij middelenmisbruikRichtlijnen middelenmisbruik beschrijven de laatste stand van kennis in het vakgebied en gelden als een vakinhoudelijke standaard. Lees hier meer informatie.
Richtlijnen bij middelenmisbruik -
Erkende interventies bij middelenmisbruik
Lees meer over Erkende interventies bij middelenmisbruikOp deze pagina vind je een overzicht met erkende interventies over het thema middelenmisbruik. Bekijk het overzicht voor meer informatie over de interventies.
Erkende interventies bij middelenmisbruik -
Cijfers over middelenmisbruik en afhankelijkheid
ProfessionalsBeleidsmakersLees meer over Cijfers over middelenmisbruik en afhankelijkheidHoeveel jongeren in Nederland worden behandeld voor middelenmisbruik en verslaving?
Cijfers over middelenmisbruik en afhankelijkheid