Hoe kan ik de aanwezigheid van leerlingen stimuleren?

Jouw rol als leraar

Als leraar heb je een belangrijke taak in het monitoren van de aanwezigheid van leerlingen. Realiseer je dat alle vormen van verzuim leiden tot het missen van onderwijstijd. En dus impact hebben op het leren en ontwikkelen van leerlingen. Je kunt aanwezigheid op verschillende manieren stimuleren: in de klas, in samenwerking met collega's en samen met ouders en partners.

Aanwezigheid in de klas stimuleren

Investeer in een goede pedagogische relatie 

Een positief en veilig klimaat in de klas is de basis voor betrokken onderwijs. Investeer daarom in een goede pedagogische relatie met leerlingen door hen aandacht en erkenning te geven. Leerlingen die zich gezien voelen, ervaren minder drempels om aanwezig te zijn op school. Geef ook aandacht en erkenning aan leerlingen die er niet zijn. Dit doe je door contact te houden en hen te betrekken bij de klas en bij school.

Werken aan een veilig pedagogisch klimaat in de klas

Heb oog voor de groepsdynamiek

De mate waarin leerlingen zich veilig voelen bij hun medeleerlingen heeft invloed op hun aanwezigheid. Leerlingen ervaren een hoge drempel om op school mee te doen als ze zich eenzaam voelen. Bijvoorbeeld door uitsluiting of pestgedrag. 

5 tips voor het basisonderwijs om pesten te voorkomen

Neem leerlingen serieus

Bespreek wat zij belangrijk vinden en wat volgens hen hun aanwezigheid bevordert. Leerlingen voelen zich meer thuis als ze inspraak hebben en invloed hebben op hun omgeving.

Aan de slag met leerlingparticipatie in het basisonderwijs

Aanwezigheid stimuleren samen met collega's

Zorg voor een heldere pedagogische visie 

Het is belangrijk om als collega's een gedeelde overtuiging te hebben van waarom het belangrijk is dat leerlingen er zijn en kunnen meedoen. Daardoor kun je elkaar gemakkelijker steunen bij ingewikkelde situaties. Duidelijke afspraken rond verzuim helpen ook om efficiënt samen te werken aan goede aanwezigheid van leerlingen.  

Samen met collega's werken aan een positief en veilig schoolklimaat

Analyseer en bespreek invloeden op verzuim met elkaar 

Er zijn verschillende invloeden op kinderen die een bijdrage kunnen leveren aan het bevorderen of het belemmeringen van de schoolaanwezigheid. Denk bijvoorbeeld aan belangrijke schoolovergangen. Zoals de overgang naar de basisschool en naar de middelbare school. Maar ook of leerlingen in armoede leven of mantelzorger zijn. Hoe herkennen jullie deze invloeden? Hoe kunnen jullie patronen doorbreken? 

Ga samen prestatiedruk tegen 

Stem de piekmomenten met elkaar af, zoals projectweken en toetsweken. Geef leerlingen de mogelijkheid om op eigen tempo de leerstof te behandelen, als zij dat nodig hebben.   

Aanwezigheid stimuleren met ouders en partners

Investeer in de relatie met ouders

Samen met ouders kun je aanwezigheid bevorderen en preventief ingrijpen als verzuim dreigt. Betrek ouders bij wat er speelt op school. In geplande gesprekken en spontaan contact kun je de afspraken uitleggen en vertellen wat je van ouders verwacht. Zo bouw je partnerschap op, waarop je kunt bouwen als leerlingen onderwijs missen. Informeer ouders direct als hun kind verzuimt en bespreek wat jullie samen kunnen doen om aanwezigheid te stimuleren. 

Samenwerken met ouders rondom schoolverzuim

Werk met partners op school aan stevige ondersteuning 

Preventieve ondersteuning draagt bij aan het bevorderen van schoolaanwezigheid. Door samen met collega's en partners risico's vroeg te herkennen en daarop gerichte interventies in te zetten, voorkom je dat af en toe een les missen aanhoudend verzuim wordt. Denk aan partners zoals de schoolarts, jongerenwerker, jeugdhulpverlener of wijkteammedewerker.