Risicoprofiel slachtoffers seksuele uitbuiting

Bij veel slachtoffers van seksuele uitbuiting speelt onderliggende en complexe problematiek. Vaak zijn slachtoffers minderjarig of adolescent van 18 jaar of ouder. Risicoprofielen voor meisjes en voor jongens geven inzicht in welke jongeren het meest risico lopen om een slachtoffer te worden. Kenmerken en achtergronden zijn nooit de reden dat personen slachtoffer worden.

Hoe wordt iemand slachtoffer?

Onderliggende en complexe problematiek

Uit onderzoek blijkt dat veel slachtoffers een achtergrond hebben van huiselijk geweld en kindermishandeling, waaronder seksueel misbruik. Verreweg de meeste slachtoffers kampen met meerdere psychische of psychiatrische klachten of psychosociale problemen. Ook hebben ze vaak een lichte verstandelijke beperking. Mensenhandelaren zoeken en kiezen hun slachtoffers vaak uit op deze kwetsbare kenmerken.

Leeftijdsfase slachtoffers

Seksuele uitbuiting komt vooral voor onder slachtoffers in de − vroege − adolescentie, een leeftijdsfase die essentieel is voor hun ontwikkeling. De uitbuitingssituatie en de gevolgen daarvan vormen een ernstige bedreiging voor hun sociaal-emotionele, cognitieve, seksuele en persoonlijkheidsontwikkeling.

Profielen

Zowel meisjes als jongens kunnen slachtoffer worden van seksuele uitbuiting en mensenhandel. Op basis van onderzoek zijn (risico)profielen van meisjes- en jongensslachtoffers bekend. Met deze profielen wordt niet geïmpliceerd dat slachtoffers zelf schuld hebben aan het slachtofferschap.

Risicoprofiel van meisjes

Vaak wordt uitgegaan van vijf profielen van meisjesslachtoffers van seksuele uitbuiting. Dit zijn ook risicoprofielen voor meisjes die nog geen slachtoffer zijn.

• Faseproblematiek: meisjes met heftig pubergedrag (uit de hand gelopen conflicten met ouders, leven tussen twee culturen of een fout netwerk).
• Zeer beïnvloedbare meisjes: bijvoorbeeld meisjes met een lichte verstandelijke beperking, psychische problemen, een afhankelijkheidsstoornis in ontwikkeling, of als gevolg van een beschermde opvoeding (door bijvoorbeeld religie, taboe op seksualiteit, cultuur, type ouder).
• Getraumatiseerde meisjes: meisjes met traumatische ervaringen, zoals seksueel misbruik.
• Meervoudige en complexe problematiek: ouders en dus ook kind hebben op verschillende gebieden langdurig problemen zoals: verslaving, psychiatrie, vroege hechtingsproblemen, seksueel misbruik en andere trauma's, problemen met huisvesting, schulden, huiselijk geweld.
• Eergerelateerd: meisjes uit gezinnen waarin eer voorop staat, waardoor ze bijvoorbeeld chantabel kunnen zijn wanneer zij seksueel contact hebben gehad of seksueel getint beeldmateriaal van zichzelf hebben verstuurd.

Risicoprofiel van jongens

Over de aard en omvang van jongens die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting en mensenhandel is nog minder bekend dan over meisjes. De problematiek speelt zich, mogelijk nog meer dan bij meisjes, in het verborgene af. In de samenleving is er nog weinig bekendheid mee en hulpverleningsorganisaties hebben nog onvoldoende deskundigheid of kennis.

Onderzoek naar seksuele uitbuiting van jongens in Nederland (2017) leidde tot drie profielen:

• Klassiek: de jongen is gevoelig voor geld, vaak homoseksueel of biseksueel en bij de ouders of familie van de jongen rust vaak een zwaar stigma op mannenseks en mannenprostitutie.
• Overlevingsmodus: de jongen leeft niet meer bij zijn ouders; zijn ouders zijn bijvoorbeeld gescheiden, hebben het contact verbroken of zijn overleden. De jongen heeft te maken met een ernstige afhankelijkheid, zoals drugsverslaving, hoge schulden of dakloosheid. De jongen is van dag tot dag aan het overleven.
• Eer- en stigma-gerelateerd bij coming-out: de jongen is homoseksueel en bezig met zijn persoonlijke 'coming out'. Hij leeft in een streng-religieuze of autoritaire opvoedingsomgeving waarin zijn homoseksuele geaardheid onbespreekbaar is. Hij zoekt heimelijk betaalde of niet-betaalde seksuele contacten met (oudere) mannen via het internet en sociale media of anders in zijn omgeving. Er is een verhoogde dreiging van geweldpleging.

Bekijk voor een volledige beschrijving van de profielen hoofdstuk 3 in Seksuele uitbuiting van jongens in Nederland.

Vermoedens

Vermoed je dat iemand slachtoffer is van seksuele uitbuiting? Lees meer over signalering of melding en registratie.

Alle pagina's over seksuele uitbuiting