Verschil tussen radicalisering, extremisme en polarisatie

Misschien lees of hoor je weleens berichten over radicalisering, extremisme of polarisatie. Maar wat betekenen deze begrippen precies? En wat zijn de verschillen hiertussen?

Verschillende termen

Je hoort de termen radicalisering, extremisme en polarisatie misschien weleens voorbij komen op televisie of sociale media. Bijvoorbeeld in nieuwsberichten over rechts-extremisme of de polarisering in de samenleving. De begrippen worden regelmatig door elkaar heen gebruikt. Toch zijn het verschillende dingen.

Radicalisering

Radicalisering is een proces waarbij iemand steeds meer een opvatting of ideeën krijgt over de samenleving, die niet passen en samengaan bij onze democratische maatschappij. De persoon of groep is daarbij steeds meer bereid om zich ook echt naar deze idealen te gedragen, bijvoorbeeld door bepaalde dingen te doen of te communiceren.

Extremisme

Extremisme betekent dat een persoon of groep bewust de wet overtreedt voor zijn of hun idealen. Voorbeelden van extremisme zijn het dreigen of plegen van aanslagen of haatzaaien.

Polarisatie

Polarisatie betekent dat er steeds meer wij-zij-denken ontstaat tussen groepen in de samenleving. Het is normaal dat verschillende groepen soms afwijkende meningen of andere ideeën hebben. Maar bij polarisatie komen groepen in de samenleving steeds meer tegenover elkaar te staan, waardoor onderlinge spanningen kunnen oplopen en de maatschappij verhardt.

Wat hebben de begrippen met elkaar te maken?

Deze begrippen roepen misschien wel de vraag op wat radicalisering, extremisme en polarisatie met elkaar te maken hebben. Is er bijvoorbeeld altijd sprake van extremisme als iemand geradicaliseerd is? En leidt polarisatie altijd tot radicalisering?

In het kort de antwoorden op deze vragen:

  • Radicalisering zorgt niet altijd voor extremisme. Iemand kan bijvoorbeeld radicale ideeën of meningen hebben, maar niet bereid zijn om hiervoor daadwerkelijk de wet te overtreden.  
  • Polarisatie leidt niet altijd tot radicalisering of extremisme. Een grote mate van polarisatie kan er echter wel aan bijdragen dat iemand zich sneller aangetrokken voelt tot radicale of extremistische groepen of gedachten. Dit noem je ook wel een 'voedingsbodem' voor radicalisering.

Maak je je zorgen om iemand?

Merk je aan iemand in je omgeving dat hij of zij steeds extremere gedachten heeft? Of heb je vragen over radicalisering en wil je hier graag met iemand over praten? Op de pagina Ik maak me zorgen om iemand die mogelijk radicaliseert vind je meer informatie.

Bekijk ook de video waarin pedagoog Stijn Sieckelinck van de Vrije Universiteit en de Hogeschool van Amsterdam uitlegt hoe je het beste in gesprek kunt gaan met iemand met een extreme mening.

Zoek je als jongere hulp of advies? Bekijk hier waar je terecht kunt.

Hulp en advies voor jongeren