Ik maak me zorgen om iemand die mogelijk radicaliseert

Signalen

Het is heel normaal als jij en iemand in je omgeving een andere mening over iets hebben. Maar misschien merk je dat die andere persoon steeds extremere meningen krijgt. En dat je daar niet meer normaal met diegene over kunt praten. Je maakt je daarom misschien zorgen.

Niet alle extreme gedachten zijn erg. Maar wanneer het onveilig wordt, voor andere mensen of voor de persoon zelf, dan is het belangrijk om iets te doen. Bijvoorbeeld wanneer iemand zegt dat ze echt wat ergs willen gaan doen, omdat ze dat nodig vinden. Of als er gezegd wordt het terecht is om geweld te gebruiken.

Er zijn verschillende signalen die erop kunnen wijzen dat iemand aan het radicaliseren is. Een paar voorbeelden:

• Iemand heeft een negatieve houding over mensen in een hogere positie, zoals de overheid, en de manier waarop dingen geregeld zijn in de maatschappij. Of iemand is heel negatief over andere groepen mensen.
• Iemand benoemt steeds meer tegenstellingen, bijvoorbeeld door meer over 'wij' en 'zij' te praten. Dat betekent dat iemand denkt dat er in de wereld twee groepen zijn: de groep waar die persoon bij hoort en de andere groep.
• Iemand verbreekt vriendschappen met vriendengroepen of andere sociale groepen en wil vooral omgaan met nieuwe radicale vrienden of groepen.
• Iemand zit in online groepen waar negatief gesproken wordt over anderen. Of deelt berichten, plaatjes of memes die negatief of beledigend zijn over andere mensen.

Lees meer over signalen waar je op kunt letten

Let op: één signaal betekent niet direct dat iemand aan het radicaliseren is.

Erover praten

Als je je zorgen maakt over iemand en bang bent dat diegene aan het radicaliseren is, is het belangrijk om je zorgen te bespreken. Bijvoorbeeld met mensen in de omgeving van de jongere, zoals vrienden of familieleden. Zo kun je checken of zij ook merken dat er iets aan de hand is. Je kunt het ook proberen te bespreken met je mentor, een vertrouwenspersoon op school of een jongerenwerker. Dan kunnen jullie samen bespreken wat jullie hierna gaan doen.

Misschien vind je het spannend om hierover met iemand anders te praten, of voel je je een verrader en ben je bang dat je iemand verklikt door je zorgen met iemand te delen. Dat is niet gek, maar toch is het belangrijk om je zorgen te bespreken. Onthoud dat je hier iemand mee helpt.

Hoe praat je met iemand met een extreme mening?

Pedagoog Stijn Sieckelinck van de Vrije Universiteit en de Hogeschool van Amsterdam legt in een video uit hoe je het beste kunt praten met iemand met een extreme mening. We zetten een aantal tips uit de video op een rij.

•  Als je praat met iemand met een extreme mening, ga dan niet in op het verhaal. Wanneer je iemand probeert te overtuigen, is de kans groot dat jullie niet dichter tot elkaar komen. De persoon wordt vaak bevestigd in het idee van 'iedereen is tegen mij'. Probeer te accepteren dat jullie er anders over denken.
• Het is belangrijk om in contact te blijven, zodat de persoon niet verder alleen komt te staan. Houd de band sterk. Ga samen leuke dingen doen. Praat over onderwerpen  waar jullie elkaar wel in kunnen vinden.
• En mocht je toch willen praten over de meningen van deze persoon, probeer dan vooral vragen te stellen zonder te oordelen. Probeer erachter te komen waarom die meningen voor de persoon zo belangrijk zijn. Wat zit daar achter? Zo geef je de ander het gevoel dat je oprecht luistert. Vaak gaan ze dan zelf nadenken door jouw vragen. Dat werkt vaak beter dan proberen ze te overtuigen.
• Probeer bij zo'n gesprek wel voor jezelf op te komen. Dat is heel ingewikkeld, maar je voelt bij jezelf wanneer de ander iets zegt dat jou erg raakt. Dan kun je bijvoorbeeld zeggen dat je dat heel heftig vindt en daar verdrietig of boos van wordt.

Welke organisatie kan helpen?

Het Landelijk Steunpunt Extremisme (LSE) ondersteunt bij alle vragen over radicalisering en extremisme. LSE is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 09:00 en 17:00 uur via 088 – 20 80 080 of via de website. Je kunt ook makkelijk chatten met het LSE. Dat kan ook anoniem.