Opgroeiwijk Geuzenveld: 'Kansrijk opgroeien doe je samen'

De uitdagingen van basisscholen

Basisscholen hebben de grote opdracht om een positieve en stimulerende opvoed- en opgroeiomgeving te creëren. Een omgeving waar kinderen zich gehoord, gezien, veilig en gelukkig voelen. Maar ook waarin hun vorming van democratisch burgerschap wordt versterkt. Dit betekent dat ze kinderen leren hun stem te laten horen, elkaars verschillen te accepteren en gelijkwaardig samen te werken om goede beslissingen te nemen voor henzelf en de samenleving.

'Dit lukt niet altijd even goed', vertelt Harriët. 'Scholen zitten in de overlevingsmodus door het lerarentekort en hebben te maken met problemen in de wijk die de school binnenkomen. Zoals armoede, polarisatie, kansenongelijkheid en criminaliteit.' Suzan benadrukt dat scholen hiermee moeten leren omgaan, maar niet alleen. 'Scholen proberen vaak alles zelf op te lossen, het zijn een soort dichte bolwerken. Het is belangrijk om dit meer te openen.'

Niet alleen binnenin, maar ook buiten de school kijken 

Ook Stadsdeel Amsterdam Nieuw-West herkende dit probleem en heeft daarom Suzan en Harriët gevraagd om te helpen bij het ondersteunen van basisscholen in Geuzenveld. Harriët vertelt dat ze veel ervaring hebben in het onderwijs, van leraar tot directielid. 'We zijn altijd geïnteresseerd gebleven in het veld rondom onderwijs. Niet meer zozeer om binnen scholen te werken, maar juist om daarbuiten te kijken. Daarom was dit voor ons een interessant vraagstuk om mee aan de slag te gaan.'

Een sterk netwerk rondom kinderen opbouwen

Suzan legt uit dat scholen dit probleem niet alleen kunnen oplossen, maar hiervoor partners nodig hebben in de wijk. 'Samenwerking is belangrijk om een positieve en stimulerende opvoed- en opgroeiomgeving te creëren. Dit betekent dat we een netwerk moeten opbouwen met ouders en lokale initiatieven rondom de scholen. Vooral in kansarme wijken is het belangrijk om een sterk netwerk rondom kinderen te hebben. Dit netwerk beschermt kinderen en zorgt ervoor dat ze gelukkig en gezond kunnen opgroeien. Vanuit dit idee is de Opgroeiwijk ontstaan. Het is onze taak om deze verbindingen te maken en het proces te begeleiden.'

Co-creatie: samenwerken aan de oplossing

In de startfase van Opgroeiwijk Geuzenveld organiseerden Suzan en Harriët een co-creatie sessie. 'We brachten scholen, ouders en initiatieven in de wijk samen', vertelt Harriët. 'Het doel van deze bijeenkomst was om elkaar te leren kennen en te praten over wat er speelt in de wijk.'

De co-creatie sessie begon met het ophalen van herinneringen van waar iedere deelnemer zelf is opgegroeid. Suzan: 'Door eigen fijne jeugdherinneringen op te halen en met elkaar te delen zet je deelnemers aan het denken over wat een wijk een fijne thuisbasis maakt. Maar ook wat de ideale wijk zou zijn en wat daarvoor nodig is.'

Een ideale wijk bleek vooral een wijk waar mensen elkaar kennen en helpen. Waar je er niet alleen voor staat. De co-creatie sessie maakte duidelijk dat scholen, ouders en initiatieven in Geuzenveld elkaar nog onvoldoende wisten te vinden.

Bekijk deze video van de eerste bijeenkomst ter inspiratie.

Een hechte gemeenschap

'Om te zorgen dat deze mini-wereldjes die in de wijk bestaan met elkaar worden verbonden zijn we aan de slag gegaan met een Opgroeikaart', zegt Suzan. 'Samen maakten we daarom een overzicht van activiteiten, bijeenkomsten en plaatsen waar gezinnen en kinderen elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen en samenwerkingen kunnen aangaan', vult Harriët aan. De Opgroeikaart is daarna verspreid naar alle partners die op de kaart staan.

Harriët: 'Het is belangrijk om elkaar te kennen in de wijk als we willen dat kinderen gelukkig en gezond opgroeien. Zo ontstaat er een hechte gemeenschap waarin iedereen zich gehoord, gezien en gewaardeerd voelt. Een kind kan zich het beste ontwikkelen als het wordt ondersteund door een sterke en betrokken omgeving.'

Op expeditie: ontdekken en verbinden

Om alle betrokken partijen in de wijk verder te verbinden, werden er expedities georganiseerd. Suzan legt uit: 'met de Opgroeikaart in de hand gingen we op expeditie met ouders, kinderen, leerkrachten en directeuren', legt Suzan uit. 'Samen bezochten we verschillende plekken zoals buurthuizen, consultatiebureaus en kinderopvanglocaties in de wijk die we op de kaart hadden gezet. Deze expedities hielpen ons om elkaar beter te leren kennen en lieten zien dat niemand er alleen voor staat.'

'De schooldirecteuren hebben we met de kaart meegenomen langs initiatieven die ze alleen kenden van folders die de school inkwamen', vervolgt Suzan. 'Ook gingen we op expeditie naar de Openbare Bibliotheek waar een viertal partners, die naschools aanbod bieden, zich presenteerden. We zijn naar de buurtwerkkamer geweest waar buurtmoeders de hele week door activiteiten organiseren voor ouders en kinderen. Het is fijn om te horen wat er allemaal georganiseerd is . En om de gezichten nu te kennen. Dat maakt de drempel veel kleiner om samen te werken of elkaar op te zoeken bij vragen of urgente zaken die spelen.'

'Ook ouders van jonge kinderen hebben we meegenomen langs kinderopvang plekken, de speel-o-theek en de Openbare Bibliotheek', vult Harriët aan. 'Daar hebben ze informatie gekregen en vragen kunnen stellen. Als je dit eerst samen doet dan wordt het voor ouders daarna makkelijker zelf vaker naar dit soort plekken te gaan. De expedities zijn mooie manieren waar ontmoeting het hoofddoel is en om als springplank te gebruiken voor verdere stappen tot verbinding.'

De Week van de Opgroeiwijk

Samenwerkingen in de wijk zorgen er vaak voor dat er steeds weer nieuwe activiteiten worden georganiseerd voor kinderen, ouders en professionals. Volgens Suzan en Harriët bundel je zo je krachten en kun je nieuwe initiatieven ontwikkelingen die aanvullend zijn op het al bestaande aanbod in de wijk. Suzan: 'Zo hebben we nu voor de tweede keer de Week van de Opgroeiwijk georganiseerd. Hierin komen partners samen tot een mooi programma waar kinderen, ouders en professionals aan bijdragen en deelnemen.'

Jouw praktijkvoorbeeld delen

Wil jij ook zo'n inspirerend praktijkvoorbeeld delen? Mail dan m.ekkelboom [at] nji.nl (m[dot]ekkelboom[at]nji[dot]nl)  met een korte beschrijving. We nemen dan contact met je op om te kijken of jouw bijdrage kan worden toegevoegd aan onze website door middel van een interview.