'Betrek ervaringsdeskundigen bij armoedebeleid'

Tijdens de Focusweek Armoede, van maandag 6 tot en met vrijdag 10 oktober, kunnen professionals, beleidsmakers, vrijwilligers en ervaringsdeskundigen hun kennis over armoede bijspijkeren. In de aanpak van armoede is het goed om ervaringsdeskundigen te betrekken, vertelt Robin Koper van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Hun bijdrage is waardevol. Zij kunnen een organisatie of gemeente adviseren vanuit hun ervaring. Dat is de menselijke maat die nodig is in het beleid.'

'Veel beleidsmakers zijn niet zelf opgegroeid in armoede', legt Koper uit. 'Dat maakt het lastig om goed aan te sluiten bij wat gezinnen in armoede nodig hebben. Armoede gaat vaak gepaard met schaamte: mensen durven er niet over te praten. Een ervaringsdeskundige kan die drempel verlagen.'

'Sommige gemeenten werken daarom met maatjes voor gezinnen. Groningen heeft bijvoorbeeld het programma Kansen voor Alle Kinderen. Daar werken ze op een laagdrempelige manier met ervaringsdeskundigen, omdat de doelgroep moeilijk te bereiken is. Mensen die leven in armoede doen vaak de deur niet open. Ervaringsdeskundigen kunnen helpen een langdurige vertrouwensband op te bouwen, waardoor het toch lukt om achter de voordeur te komen.'

Gelijkwaardige relatie

'Je kunt ook een beleidsmaker aannemen die zelf ervaringsdeskundige is. Die weet hoe het is om in armoede te leven en kan het beleid inclusiever maken. Belangrijk is dat je een gelijkwaardige relatie opbouwt. Als professional of beleidsmaker moet je die collega niet alleen zien als 'de ervaringsdeskundige', maar als volwaardige collega. Iemand die niet voor niets bij jouw organisatie werkt.'

'Een ervaringsdeskundige is niet zomaar iemand met ervaring', legt Koper uit. 'Het zijn mensen die hun persoonlijke verhaal kunnen vertalen naar iets collectiefs. Ze weten hoe je je ervaring inzet om anderen te helpen. Het zijn ook professionals; ze hebben er vaak een opleiding voor gevolgd. Idealiter heeft elke organisatie ervaringsdeskundigen in dienst.'

Inzet op scholen

Ook op scholen kan de inzet van ervaringsdeskundigen veel opleveren, vertelt Koper. 'Armoede is niet altijd zichtbaar. Natuurlijk kun je op school signalen zien, zoals kapotte kleding. Maar veel ouders doen juist extra hun best om dat te verbergen. Ze kopen bijvoorbeeld mooie schoenen voor hun kinderen zodat het op school niet opvalt. Kinderen hebben vaak geen idee hoeveel anderen in dezelfde situatie zitten. Zelf praten ze er ook niet over. Ze voelen zich alleen. Als je dan op school een ervaringsdeskundige laat spreken, herkennen kinderen zich daarin. Ook al is die persoon ouder, het helpt om te beseffen: ik ben niet de enige. Dan is het makkelijker om hulp te zoeken.'

Het Nederlands Jeugdinstituut ondersteunt de Focusweek Armoede. Koper: 'We hebben veel kennis over het betrekken van ervaringsdeskundigen bij beleid. Maar ook veel algemene informatie over opgroeien in armoede en met geldzorgen.'

De focusweek

De Focusweek Armoede is een initiatief van Movisie. Gedurende de week stuurt Movisie deelnemers dagelijks een mail met kennis en een opdracht over armoede. Elke dag heeft de mail een ander thema. Bijvoorbeeld de oorzaken en gevolgen van geldzorgen, stress en emoties bij armoede en schulden, het signaleren van schulden en de structurele oorzaken van armoede.

Meer informatie

Focusweek Armoede