Integrale jeugdhulp kan voor kinderen en gezinnen met complexe problemen bijdragen aan minder wisselingen in hulpverleners, betere afstemming tussen hulpverleners, zorg op verschillende levensgebieden en continuïteit van zorg tijdens overgangsfasen.
Passend en samenhangend
Integrale jeugdhulp is jeugdhulp die passend en samenhangend is.
Bij passende jeugdhulp is de cliënt het uitgangspunt en is hulp zo licht en gewoon mogelijk, maar ook direct intensief waar nodig. Dit vraagt om een goede verbinding en snel schakelen tussen generalistische basiszorg en specialistische jeugdhulp (verticale integratie).
De hulp is samenhangend wanneer de deskundigheid vanuit verschillende specialismen en sectoren beter benut wordt en in samenhang wordt aangeboden vanuit het principe één gezin, één plan. Dit veronderstelt een intensieve samenwerking van specialisten vanuit verschillende sectoren (horizontale integratie).
Werkzame factoren
De vraag 'Wat werkt bij integrale jeugdhulp?' blijkt niet eenvoudig te beantwoorden. Er is geen onderzoek gevonden dat bewijs levert voor de werkzaamheid van factoren die kenmerkend zijn voor integrale jeugdhulp. Wel zijn er studies die een eerste aanzet doen tot het beschrijven van werkzame factoren bij het bieden van integrale jeugdhulp. Deze moeten echter voorzichtig worden geïnterpreteerd.
De werkzame factoren voor integrale jeugdhulp zijn uitgesplitst naar de inhoud van de hulp, de kenmerken van professionals en teamsamenwerking en de wijze van organisatie.
Inhoud hulpverlening
Effectieve integrale jeugdhulp wordt gekenmerkt door continuïteit van zorg en het opbouwen van een langdurige samenwerkingsrelatie met gezinsleden. De regie ligt bij de ouders of opvoeders. Zij hebben een actieve rol bij overleg, planvorming en uitvoering. Het is voor ouders duidelijk wie het aanspreekpunt is voor het gezin. Professionals en het gezin maken een gezamenlijke probleemanalyse en stellen samen doelen en aanpak vast. De hulp richt zich op meerdere leefgebieden - school, thuis, vrije tijd - en is gebaseerd op effectieve interventies en richtlijnen. De hulp wordt systematisch geëvalueerd en gemonitord.
Professionals en teamsamenwerking
Effectieve professionals bezitten voor de uitvoering van integrale jeugdhulp naast hun vakinhoudelijke competenties het vermogen om boven hun eigen specialisme te staan, betrouwbaar te zijn en open te communiceren. Ze zijn inventief en hebben lef.
Effectieve teamsamenwerking wordt gekenmerkt door een gedeelde urgentie en onderlinge afhankelijkheid en door een open communicatie en reflectie op de samenwerking. Het zijn bij voorkeur kleinschalige teams met een stevig mandaat.
Organisatie
Een effectieve organisatie is in staat om het gezamenlijke belang boven het eigen belang te stellen. Een effectieve organisatie heeft duidelijke samenwerkingsafspraken over vorm en inzet van mensen en middelen, werkprocessen en eindverantwoordelijkheid. Daarbij is de regie en coördinatie geregeld op verschillende niveaus: kinderen en gezinnen, samenwerking, gezamenlijke sturing, en regierol overheden en financiers. Er wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van een gezamenlijke taal, concrete werkprocessen en goede werkomstandigheden voor professionals. De integrale jeugdhulp maakt daarbij onderdeel uit van een goed georganiseerd continuüm van lichte tot intensieve zorg.
Meer informatie
Meer informatie over werkzame principes voor integrale jeugdhulp vind je in Wat werkt bij integrale jeugdhulp?
