Sekse en gender maken deel uit van iemands identiteit. Voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren is het belangrijk om aandacht te besteden aan deze onderwerpen. Wat betekenen deze begrippen precies?
Wat is sekse?
Sekse verwijst naar de lichamelijke en biologische kenmerken die een mens vrouwelijk of mannelijk maken. Het gaat hierbij om genen, hormonen en geslachtskenmerken. Wie vrouwelijke geslachtskenmerken heeft, heeft als sekse vrouw. Wie mannelijke geslachtskenmerken heeft, heeft als sekse man. Wanneer geslachtskenmerken niet eenduidig vrouwelijk of mannelijk zijn, dan heet dat intersekse. Mensen met een intersekse lichaam hebben zowel vrouwelijke als mannelijke biologische kenmerken.
Wat is gender?
Gender gaat over eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die cultureel bepaald zijn voor elke sekse. Het gaat dus niet over biologische kenmerken, maar over sociale en culturele aspecten van het man- of vrouw-zijn. Bijvoorbeeld dat de kleur blauw bij jongens hoort en de kleur roze bij meisjes. Of dat meisjes gekenmerkt worden als 'lief' en jongens als 'stoer'.
In het dagelijks leven beschouwen we gender als vanzelfsprekend. Binnen de sport zitten mannen en vrouwen vaak in aparte teams. We vinden het normaal dat een meisje een jurk draagt, maar als een jongen dat doet vinden we dat vaak vreemd. Dat heeft allemaal te maken met gendernormen in onze samenleving. We herkennen mensen als man of als vrouw door kenmerken die cultureel bepaald zijn.
Genderidentiteit
Genderidentiteit gaat over wie mensen zijn, en hoe ze zich voelen. Als het geboortegeslacht van mensen past bij hoe zij zich voelen, heet dat cisgender. Bijvoorbeeld iemand die met een vrouwenlichaam geboren is en zich ook vrouw voelt. Maar dit geldt niet voor iedereen. Mensen kunnen bijvoorbeeld met een mannenlichaam geboren zijn, maar zich vrouw voelen. Hun genderidentiteit past dan niet bij hun sekse. Dat heet transgender. Wanneer mensen zich geen man of vrouw voelen, of een beetje man en een beetje vrouw, dan heet dat non-binair.
Genderexpressie
Genderexpressie is de manier waarop mensen hun genderidentiteit aan de buitenwereld laten zien. Bijvoorbeeld door hun kleding, gedrag, lichaamstaal of haarstijl. Hoe mensen zichzelf presenteren aan anderen, kan overeenkomen met, maar ook afwijken van, hun sekse of genderidentiteit. Genderexpressie kan ook wisselen tussen verschillende sociale contexten. Het is hierbij van belang dat mensen zich kunnen uiten op een manier waar zij zich prettig bij voelen.
Meer informatie
Introductie seksediversiteit (Seksediversiteit.nl)Gender, genderidentiteit en biologisch geslacht (Rutgers)Genderidentiteit (Iedereen is anders)
