Cijfers over drugsgebruik

Cannabisgebruik onder jongeren

In 2021 zegt 10,2 procent van de middelbare scholieren van 12 tot en met 16 jaar ooit cannabis te hebben gebruikt. Ten opzichte van 2019 is het percentage jongeren die ooit hebben gebruikt stabiel gebleven. Cannabisgebruik stijgt met de leeftijd. Zo heeft minder dan 2 procent van de 12- jarigen ooit cannabis gebruikt tegenover 28 procent van de 16-jarigen.

Het gebruik in de afgelopen maand is lager. In de afgelopen maand zegt bijna 6 procent van de 12- tot en met 16-jarige scholieren in het voortgezet onderwijs cannabis te hebben gebruikt. Ook hier is er een stijging met de leeftijd. Onder de 12-jarigen gaat het om slechts 0,7 procent. Onder de 16-jarigen heeft ruim 14,6 procent in de afgelopen maand cannabis gebruikt.

Grafiek Trend cannabisgebruik 12- tot en met 16-jarigen

Trend cannabisgebruik scholieren van 12 tot en met 16 jaar

Jaar Ooit gebruik Afgelopen maand
1999 16,7% 8,5%
2003 16,7% 7,9%
2007 14,2% 6,8%
2011 13,8% 6,4%
2015 9,7% 4,9%
2017 9,2% 4,7%
2019 10,4% 5,3%
2021 10,2% 5,7%

Cannabisgebruik komt iets meer voor bij jongens dan bij meisjes. Zo zegt 10,5 procent van de 12- tot en met 16-jarige jongens ooit cannabis gebruikt te hebben. Onder de meisjes gaat het om 9,8 procent. Het verschil is niet significant.

In de afgelopen twintig jaar is het cannabisgebruik onder scholieren sterk afgenomen. In 1999 zei bijna 17 procent van de 12- tot en met 16-jarigen ooit gebruikt te hebben. In 2021 gaat het om 10 procent. Sinds 2015 lijkt de daling te zijn gestabiliseerd rond de 10 procent.

Gebruik xtc en lachgas

Naast cannabis is lachgas een relatief populair middel onder leerlingen in het voortgezet onderwijs. 5 procent van de 12- tot en met 16-jarigen zegt ooit lachgas te hebben gebruikt. In de afgelopen maand gaat het echter om slechts 1 procent. Ook het gebruik van lachgas neemt toe met de leeftijd. Onder de 12-jarigen zegt 4,8 procent ooit lachgas te hebben gebruikt. Dit stijgt tot 9 procent onder de 16-jarigen. Het gebruik van lachgas onder middelbare scholieren is ten opzichte van 2019 gehalveerd. Toen zei 10 procent van de scholieren ooit lachgas te hebben gebruikt. Ook het gebruik de afgelopen maand is gehalveerd van 2,5 procent in 2019 naar 1,3 procent in 2021.

Xtc-gebruik onder middelbare scholieren komt het minste voor. 2 procent van de 12- tot 16-jarigen zegt ooit xtc te hebben gebruikt. Minder dan 1 procent heeft dit de laatste maand gedaan.

De gegevens zijn afkomstig uit het Peilstationonderzoek en het HBSC-onderzoek onder scholieren (Rombouts e.a., 2020; Stevens e.a. 2022).

Definitie

Met drugsgebruik wordt bedoeld het gebruik van illegale genotmiddelen, dus niet alcohol of tabak. Onder jongeren in Nederland is cannabis verreweg het meest populair illegale genotmiddel. Hier hebben we het overigens alleen over het gebruik van genotmiddelen, los van of er sprake is van verslaving.

Cannabisgebruik

Cannabis is een andere naam voor hasj, wiet of marihuana. Het wordt meestal gerookt (blowen). Ook wordt het wel gegeten, bijvoorbeeld als spacecake, gedronken als wietthee of via verdamping in een vaporizer.

Zwaardere middelen

Het is lastig om drugs op grond van hun werking te onderscheiden naar soft- en harddrugs of zwaardere en minder zware middelen. In de Opiumwet, waarin alle middelen staan die door de overheid als drugs worden beschouwd, worden drugs ingedeeld naar hoe schadelijk ze zijn voor de volksgezondheid. Op lijst I van de Opiumwet staan middelen met een 'onaanvaardbaar risico voor de volksgezondheid', zoals heroïne, cocaïne, amfetamine, LSD en XTC. Op lijst II, middelen met een minder groot risico volgens de overheid, staan hasj, wiet en GHB, maar ook slaap- en kalmeringsmiddelen zoals valium en Seresta.

Meer informatie

Middelenmisbruik en verslavingTrimbos-instituut

  • Boer, M., van Dorsselaer, S., de Looze, M., de Roos, S. e.a. (2022). HBSC 2021. Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht, Trimbos instituut, Sociaal en Cultureel Planbureau
  • Rombouts, M., van Dorsselaer, S., Scheffers-van Scayk, T., Tuithof, M., Kleinjan, M. & Monshouwer, K. (2020). Jeugd en riskant gedrag. Kerngegevens uit het Peilstationsonderzoek scholieren. Utrecht: Trimbos-instituut.
  • Trimbos instituut: Drugs

Meer informatie over gebruikte onderzoeken:

Deniz Ince

Drs. Deniz Ince

medewerker inhoud