Verdriet

Een kind of jongere heeft verdriet wanneer er sprake is van terugkerende negatieve gevoelens. Deze zijn meestal zichtbaar in het gedrag en niet gemakkelijk weg te nemen door afleiding te zoeken. De oorzaak van verdriet kan bijvoorbeeld het verlies van een persoon een verwachting of een geliefd voorwerp zijn.

Somberheid

Somberheid kan een normale reactie zijn bij verlies. Typerend voor een sombere, zwaarmoedige stemming is dat iemand herhaaldelijk negatieve gedachten heeft die diegene niet verder helpen. Somberheid is dus niet altijd zichtbaar in gedrag. Negatieve gevoelens als schuld en schaamte kunnen somberheid opwekken. Somberheid ligt vaak in het verlengde van angst. Somberheid is moeilijker te herkennen dan verdriet omdat er lang niet altijd een duidelijke aanleiding voor is. Iemand kan lang een sombere stemming houden doordat diegene niet denkt in oplossingen en geen gebruik maakt van sociale steun. Veel jongeren storen zich aan goedbedoelde bemoeienis en reageren er afwijzend op. Ouders kunnen zich daardoor machteloos en afgewezen voelen en minder steun gaan bieden. Door deze negatieve spiraal is er een grote kans dat een jongere het gevoel van controle verliest en dat zijn somberheid overgaat in een depressieve stemming en mogelijk zelfs in een stemmingsstoornis.

Stemmingswisselingen

Snelle wisselingen van een sombere stemming naar extreme vrolijkheid en omgekeerd kunnen problematisch worden. Dat is het geval als kinderen of jongeren gedurende een langere tijd vaak van stemming wisselen zonder dat mensen in hun omgeving daarvoor de redenen zien.