Cijfers over drugsgebruik

Cannabisgebruik onder scholieren

In 2023 zegt 8,5 procent van de middelbare scholieren van 12 tot en met 16 jaar ooit cannabis te hebben gebruikt. Ten opzichte van 2021 is het percentage jongeren die ooit hebben gebruikt stabiel gebleven. Cannabisgebruik stijgt met de leeftijd. Zo heeft 2,2 procent van de 12- jarigen ooit cannabis gebruikt tegenover 22,5 procent van de 16-jarigen. In de afgelopen twintig jaar is het cannabisgebruik onder scholieren bijna gehalveerd. In 2003 zei bijna 17 procent van de 12- tot en met 16-jarigen ooit gebruikt te hebben.

Het gebruik in de afgelopen maand is lager. In de afgelopen maand zegt 4,4 procent van de 12- tot en met 16-jarige scholieren in het voortgezet onderwijs cannabis te hebben gebruikt. Ook hier is er een stijging met de leeftijd. Onder de 12-jarigen gaat het om slechts 0,7 procent. Onder de 16-jarigen heeft 11,7 procent in de afgelopen maand cannabis gebruikt.

Cannabisgebruik komt iets meer voor bij jongens dan bij meisjes. Zo zegt 8,8 procent van de 12- tot en met 16-jarige jongens ooit cannabis gebruikt te hebben. Onder de meisjes gaat het om 8 procent. Het verschil is niet significant (Rombouts e.a., 2023).

Cannabisgebruik onder 17- en 18-jarigen

In 2023 zegt 31,5 procent van de 17-jarigen en 42,6 procent van de 18-jarigen ooit cannabis te hebben gebruikt. 12,9 procent van de 17-jarigen en 23,7 procent van de 18-jarigen zegt in de afgelopen maand cannabis te hebben gebruikt. Ook in deze leeftijdsgroep komt cannabisgebruik meer voor bij jongens dan bij meisjes. Van de 17-jarigen zegt 33 procent van de jongens ooit cannabis te hebben gebruikt. Onder de meisjes gaat het om 29,4 procent. Van de 18-jarigen zegt 59,2 procent van de jongens en 20,6 procent van de meisjes ooit cannabis te hebben gebruikt. Deze gegevens komen uit het peilstationonderzoek (Rombouts e.a., 2023). 

Gebruik xtc en lachgas

Naast cannabis is lachgas een relatief populair middel onder leerlingen in het voortgezet onderwijs. 3,15 procent van de 12- tot en met 16-jarigen zegt ooit lachgas te hebben gebruikt. In de afgelopen maand gaat het echter om slechts 0,9 procent. Er zijn kleine, niet significante verschillen in het lachgasgebruik tussen verschillende leeftijden. Onder de 12-jarigen zegt 3,3 procent ooit lachgas te hebben gebruikt. Dit stijgt tot 3,7 procent onder de 16-jarigen. Het gebruik van lachgas onder middelbare scholieren is ten opzichte van 2021 gedaald. Toen zei 10 procent van de scholieren ooit lachgas te hebben gebruikt. Ook het gebruik de afgelopen maand is gehalveerd van 1,3 procent in 2021 naar 0,9 procent in 2023.

Daarnaast zegt 5,9 procent van de 17-jarigen en 14,4 procent van de 18-jarigen ooit lachgas te hebben gebruikt. 3,9 procent van de 17-jarigen en 8,3 procent van de 18-jarigen zegt lachgas in het laatste jaar te hebben gebruikt (Rombouts e.a., 2023). 

Harddrugs

Xtc-, cocaïne-, amfetamine-, paddo-, 3-MMC-, ketamine-, lsd- en GHB-gebruik onder middelbare scholieren komt minder voor. 3,3 procent van de 12- tot en met 16-jarigen zegt ooit tenminste één van deze drugs gebruikt te hebben. 2,2 procent heeft dit het laatste jaar gedaan. 10,5 procent van de 17-jarigen en 16,9 procent van de 18-jarigen zegt ooit tenminste één van deze drugs gebruikt te hebben. 8,6 procent van de 17-jarigen en 14,8 procent van de 18-jarigen zegt in het laatste jaar een van deze drugs gebruikt te hebben. 

Van deze harddrugs word xtc het meest gebruikt. 1,7 procent van de 12- tot 16-jarigen zegt ooit xtc gebruikt te hebben en 1,3 procent in het laatste jaar. GHB word het minst gebruikt van de harddrugs. 0,4 procent zegt ooit GHB te hebben gebruikt en 0,2 procent in het laatste jaar. 

De gegevens zijn afkomstig uit het Peilstationonderzoek en het HBSC-onderzoek onder scholieren (Rombouts e.a., 2023; Stevens e.a. 2022).

Definitie

Met drugsgebruik wordt bedoeld het gebruik van illegale genotmiddelen, dus niet alcohol of tabak. Onder jongeren in Nederland is cannabis verreweg het meest populair illegale genotmiddel. Hier hebben we het overigens alleen over het gebruik van genotmiddelen, los van of er sprake is van verslaving.

Cannabisgebruik

Cannabis is een andere naam voor hasj, wiet of marihuana. Het wordt meestal gerookt (blowen). Ook wordt het wel gegeten, bijvoorbeeld als spacecake, gedronken als wietthee of via verdamping in een vaporizer.

Zwaardere middelen

Het is lastig om drugs op grond van hun werking te onderscheiden naar soft- en harddrugs of zwaardere en minder zware middelen. In de Opiumwet, waarin alle middelen staan die door de overheid als drugs worden beschouwd, worden drugs ingedeeld naar hoe schadelijk ze zijn voor de volksgezondheid. Op lijst I van de Opiumwet staan middelen met een 'onaanvaardbaar risico voor de volksgezondheid', oftewel harddrugs zoals heroïne, cocaïne, amfetamine, lsd, GHB en xtc. Op lijst II, middelen met een minder groot risico volgens de overheid, staan hasj, wiet en lachgas, maar ook slaap- en kalmeringsmiddelen zoals valium en Seresta.

Meer informatie

Middelenmisbruik en verslavingTrimbos-instituut