Onderwijskansen
Kinderen uit arme gezinnen hebben een grotere kans op een minder voorspoedige schoolloopbaan. De opleiding van de ouders speelt hierbij een belangrijke rol. Veel kinderen in (langdurige) armoede hebben lager opgeleide ouders. Zij hebben vaak al een achterstand in hun ontwikkeling als ze twee jaar zijn. Dankzij voorschoolse educatie kunnen deze kinderen een deel van hun achterstand inhalen.
Er zijn aanwijzingen dat naast de opleiding van de ouders, ook het inkomen een rol speelt. Een analyse van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) naar onderwijskansen laat een verband zien tussen een minder goede eindtoets en het inkomen van ouders, net als in de schuldsanering zitten. Daarom is sinds 2019 de schuldsanering één van de criteria op basis waarvan gemeenten en schoolbesturen extra geld krijgen voor het vergroten van onderwijskansen.
Lees meer over voorschoolse educatie.
Voortijdig schoolverlaten
Kinderen uit gezinnen met geldzorgen kunnen zich minder goed concentreren op school, hebben vaker leerachterstanden en lopen daardoor risico op voortijdig schoolverlaten. Armoede vergroot de kans op het verlaten van de school zonder een startkwalificatie van minimaal een mbo-diploma op niveau 2, zelfs wanneer de betreffende jongere goed mee kan komen op school.
Ook daarbij speelt het opleidingsniveau van ouders een belangrijke rol. Met elk extra jaar opleiding van de ouder neemt het risico op voortijdig schoolverlaten voor de jongere met 7 procent af. Tussen gezinnen met hetzelfde inkomen en opleiding van ouders zijn er echter grote verschillen. De mate waarin ouders hun kinderen stimuleren en ondersteunen is hierbij essentieel.
Contact met anderen
Uit de interviews van het onderzoek van de Kinderombudsman (2017) geeft 25 procent van de kinderen in armoede aan het vooral belangrijk te vinden dat er vanuit school laagdrempelig contact mogelijk is met bijvoorbeeld een mentor of zorgcoördinator. Ze geven aan dat contact met vrienden of leeftijdgenoten die net als zij weinig te besteden hebben, helpt tegen een gevoel van uitsluiting.
Meer informatie
Bekijk de handreiking van de Hogeschool Rotterdam over omgaan met armoede op school.
Wat vinden kinderen er zelf van?
Belang van sociaal netwerk en de school
Een sociaal netwerk is voor alle kinderen belangrijk. Voor kinderen in armoede is het extra belangrijk, bijvoorbeeld om hun ouders te ontlasten en als emotionele steun voor henzelf. Het gaat dan om andere volwassenen dan de ouders, op wie een kind een beroep kan doen. De meeste kinderen in het onderzoek van de Kinderombudsman (2019) vinden het belangrijk dat er iemand buiten het gezin is om mee te praten. Dat ervaren ze als steunend. School is een sociale omgeving waar het kind dagelijks is en kan een belangrijke rol vervullen in het sociale netwerk van een kind. Een kanttekening bij dit onderzoek van de Kinderombudsman (2019) is wel dat er weinig kinderen zijn geïnterviewd.
Bronnen
- Leseman, P. & Veen, A. (red.) (2016). Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Resultaten uit het Pre-Cool cohortonderzoek. Amsterdam: Kohnstamm Instituut, rapport 947.
- Wiersma, M. & Kooi, C. van der (2017). Alle kinderen kansrijk. Het verbeteren van de ontwikkelingskansen van kinderen in armoede. Den Haag: Kinderombudsman, december 2017.
