Hoe pak je de schuldenproblematiek van jongeren aan?

Jongeren zijn financieel kwetsbaar. Geldzorgen en schulden hinderen hen op weg naar volwassenheid en maken het bouwen aan hun toekomst moeilijk. Daarom is het belangrijk dat gemeenten inzetten op preventie, vroegsignalering en de aanpak van schulden bij jongeren.

Wat zijn de gevolgen van schulden voor jongeren?

Schulden veroorzaken veel stress bij jongeren. Alles in hun dagelijks leven komt in het teken te staan van het terugbetalen van hun schulden. Daardoor kunnen ze zich minder goed concentreren op hun opleiding en stoppen ze daar wel eens mee. Ook hun sociale contacten en hun gezondheid lijden onder die stress. Dat vergroot bovendien de kans dat deze jongeren op de langere termijn problemen krijgen. Meer hierover lees je op de pagina Oorzaken en gevolgen van geldzorgen bij jongeren.

Hoe kun je jongeren met schulden perspectief bieden?

Het is belangrijk dat schulden het leven van jongeren niet overnemen, maar dat ze zich kunnen blijven richten op hun ontwikkeling en hun toekomst. Hiervoor hebben jongeren perspectief nodig om van hun schulden af te komen. Daarom werken steeds meer gemeenten volgens het principe van het Jongeren Perspectief Fonds.

In deze aanpak neemt de gemeente de schuld over. De jongere krijgt intensieve begeleiding en maakt afspraken met de gemeente over een maatschappelijke tegenprestatie, bijvoorbeeld het volgen van een opleiding. Deze aanpak brengt kosten mee, maar levert nog veel meer op. Op de korte termijn bestaat de winst uit de maatschappelijke tegenprestatie. En op de lange termijn zijn er minder kosten doordat jongeren een kleiner risico lopen op problemen op andere leefgebieden.

Wat betekent dit voor de schulphulpverlening?

Schuldeisers en incassopartijen hebben vaak het idee dat de inkomsten van de jongeren in de toekomst stijgen en dat zij dan hun schulden wel kunnen afbetalen. Daarom maken ze vaak geen afspraken met jongeren. Met als gevolg dat de schuld van jongeren alleen maar erger wordt.

Daarom heeft het NVVK, de branchevereniging voor schuldhulp en financiële dienstverlening, een notitie opgesteld over hoe schuldhulpverleners zouden moeten omgaan met jongeren die in de schulden zitten. De inhoud is grotendeels geïnspireerd op de aanpak van het Jongeren Perspectief Fonds.

Welk beleid is nodig om schulden bij jongeren aan te pakken?

Over het omgaan met schuldenproblematiek van jongeren heeft Diversion Het Grote Schuldenpreventieboek geschreven. Daarin komt ook het opzetten van beleid voor de aanpak van schulden aan bod. Hiervoor stelt Diversion zes regels op:

  • Grote ambities hebben
  • Kritisch zijn op je eigen aanpak
  • Onder alle omstandigheden waarde toevoegen
  • Verschillende werkelijkheden samenbrengen
  • Je doelgroep als coproducent
  • Toon maatschappelijk leiderschap
Foto Ellen Donkers

Ellen Donkers

adviseur en onderzoeker