Financieel ondersteunen en stimuleren van gezinnen in armoede

Bij het financieel ondersteunen en stimuleren van gezinnen in armoede kunnen gemeenten inzetten op drie vlakken: preventie door educatie, het voorkomen van langdurige armoede en schulden en financiële hulp en materiële steun.

Wat in het armoedebeleid het meest nodig is, kan per gemeente, wijk en doelgroep verschillen. Het in kaart brengen van de doelgroep en het vaststellen van de ambitie is voor beleidsmakers daarom de eerste stap. Zien wat werkt vraagt om maatwerk en om evaluatie met de doelgroep en samenwerkingspartners. Lees ook het stappenplan Effecten van armoede in gezinnen verminderen.

Preventie door educatie

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mensen die in hun jeugd goed hebben leren omgaan met geld, dat later ook goed kunnen. Ook blijkt armoede generationeel: het wordt doorgegeven van generatie op generatie. Om te voorkomen dat kinderen later in financiële problemen raken, is het dus goed om hen van jongs af aan door opvoeding en onderwijs te leren omgaan met geld. Gemeenten kunnen aan basisscholen en middelbare scholen educatief materiaal beschikbaar stellen ter preventie van schulden en financiële problemen. Bekijk bijvoorbeeld dit lesmateriaal van het NIBUD. 

Er bestaan verschillende cursussen over geld, en buddyprogramma's waarin jongeren door een 'grotere broer of zus' worden gecoacht. Lees meer daarover in de handreiking Omgaan met armoede op scholen. Gemeenten kunnen ook financiële educatie en budgetcoaching aanbieden aan gezinnen om herhaling te voorkomen.

Voorkomen van langdurige armoede en schulden

Andere manieren om langdurige armoede en schulden te voorkomen zijn:

• Tijdig zicht krijgen op inwoners met betalingsachterstanden, in samenwerking met woningcorporaties, energieleveranciers en ziektekostenverzekeraars.
• Ondersteuning bij schuldhulpverlening voortzetten op het moment dat de problemen ogenschijnlijk zijn opgelost. Houd ook oog voor jongeren, die vaak financieel kwetsbaar zijn maar niet in aanmerking komen voor reguliere schuldhulpverlening. 
• Een coulante houding aannemen bij het geven van boetes, overwegen om schulden kwijt te schelden en een norm instellen voor sociaal verantwoord incasseren. Zie voor meer informatie de Factsheet armoede en schulden
• Inzetten op brede communicatie over armoede en schulden en de beschikbare ondersteuning. Voor inwoners en professionals moet het gewoon zijn om over geldzorgen te praten. Meer daarover lees je in de handreiking  Zorgen over geld? Praten helpt.

Financiële hulp en materiële steun

Gemeenten kunnen zelf normen bepalen voor bijzondere bijstand en afspraken maken over tegemoetkoming in schoolkosten. Zo kunnen zij de gevolgen voor gezinnen die in armoede leven verlichten en de sociale participatie van kinderen bevorderen.

Daarnaast kunnen gemeenten denken aan de volgende voorzieningen en maatregelen:

• Kindpakketten: als bijdrage aan de meest noodzakelijke behoeften van kinderen. Bijvoorbeeld een bijdrage voor sport en cultuur, ouderbijdragen of openbaarvervoerskosten. Of een 'verjaardagsbox' voor kinderen uit gezinnen die geen geld hebben voor taart of cadeautjes.
• Voedselbanken of sociale supermarkte: zoals bestaan in Almere, Helmond en Amsterdam. Met duidelijke normen wie hiervoor in aanmerking komen en met mogelijkheden voor alle gezinnen die het nodig hebben.
• Vrijwillige buurtinitiatieven: o\ndersteuning en stimulering van vrijwillige buurtinitiatieven die waardevol kunnen zijn voor gezinnen die in armoede leven, zoals buurtrestaurants en weggeefwinkels en -kastjes.
• Maatwerkregelingen: om tegemoet te komen aan de individuele wensen en behoeften van kinderen en andere gezinsleden die in armoede leven, bijvoorbeeld via keukentafelgesprekken of een project als Als ik later groot ben...
• Hulp bij administratie: een formulierenbrigade of vrijwilligers voor hulp bij thuisadministratie om schulden te voorkomen en veel stress weg te nemen.

Op de pagina Ondersteuning van gezinnen in armoede staat aangegeven waar professionals materiële ondersteuning voor gezinnen kunnen aanvragen.

Ouders stimuleren en ondersteunen naar werk

Een hoger inkomen helpt gezinnen uit armoede. Gemeenten kunnen ouders die in armoede leven helpen naar beter betaald werk. Je leest hierover meer in Wat werkt bij de aanpak van armoede en schulden.

Alle pagina's over armoede