Jongeren ondersteunen bij hun Big 5

Support 

Jongeren die terug kunnen vallen op hun sociale netwerk, zoals het gezin, vrienden, familie, buren of leerkrachten, voelen zich vaak beter en zijn veerkrachtiger. Breng vanaf de start in kaart welk netwerk en welke steun een jongere heeft of wenst. Het kaart-praatspel Wie is voor jou belangrijk? kan helpen om het netwerk van een jongere op een ongedwongen manier samen in kaart te brengen.

Zoek samen met jongeren naar mogelijkheden om het sociale netwerk te versterken, passend bij hun wensen. Psychische klachten van jongeren kunnen het contact met naasten negatief beïnvloeden. Uitleg over wat de mentale problemen inhouden kan dan helpend zijn. Lees voor meer tips en adviezen van jongeren zelf de vraagbaak van het NJR: steun van naasten bij psychische klachten.

Ontdek met de jongere wat de momenten zijn waarbij zij steun willen, en van wie. Het helpt hierbij om inzicht te krijgen in wat zij moeilijk of juist makkelijk vinden aan het krijgen en geven van steun. Probeer onbevooroordeeld te zijn en onderzoek samen de gewenste rol en betekenis van naasten. Bepaal ook samen hoe je ze noemt, bijvoorbeeld: vertrouwenspersoon, mentor of maatje.

• Heeft de jongere behoefte aan een informele mentor? Zoek dan uit wie deze rol kan vervullen. Meer informatie hierover vind je op JIM Werkt.
• Zet ervaringsdeskundigen in wanneer een jongere herkenning zoekt. Ervaringsdeskundigen bieden herkenning, hoop en troost, maar zijn geen hulpverleners.
• Zoek een maatje of vrijwilliger als een jongere extra steunbronnen kan gebruiken. 

Duurzame betrokkenheid van naasten

Zet in op duurzame betrokkenheid van naasten. Zij moeten hun rol kunnen blijven vervullen als de professional niet meer nodig is. Maak afspraken met de jongere en steunfiguren over hoe jullie gaan samenwerken. Lees meer op de pagina Hoe werk ik samen met het sociale netwerk van gezinnen? De praatplaat 'De kracht van samenwerken met de mensen om je heen' kan jou helpen bij het reflecteren op de samenwerking met het sociale netwerk van jongeren.

Wonen

Een stabiele woonplek is belangrijk voor jongeren om tot rust te komen. Het is moeilijk om goede, betaalbare woonplekken te vinden. De volgende praktijkvoorbeelden geven inspiratie voor het zoeken naar duurzame oplossingen op het gebied van wonen en kunnen helpen bij een gesprek met de gemeente: Het Dagelijks Bestaan, Kamers met Aandacht en Verderwespje.

• Breng met de jongere de wensen en mogelijkheden van het perspectief naar zelfstandig wonen in kaart. Betrek hierbij ook de ouders en het netwerk. Werk uit hoe dit woonperspectief bereikt kan worden, vanuit het plan van de jongere. Betrek hierin alle vijf leefdomeinen.
• Probeer op tijd in kaart te brengen welke mogelijkheden en regelingen er zijn. Verken de mogelijkheden van de verschillende woonvormen binnen de regio of gemeente, en kijk of dit matcht met het plan van de jongere. Struin eens op de website van Kansfonds en Thuissleutels om te kijken met welke oplossingen voor dakloosheid jij aan de slag kan.
• Schrijf een jongere vanaf 16 jaar in bij Studentenwoningweb en vanaf 18 jaar bij WoningNet.
• Help jongeren inzicht te krijgen in wat voor hen een thuis is, en wat nodig is voor het vinden en vasthouden van een eigen betaalbare woning.

School en werk 

Een passende dagbesteding, school of werk geeft jongeren vaak meer stabiliteit in hun dag. Ook draagt het bij aan hun zelfwaardering en zelfstandigheid en een perspectief voor de toekomst. Zoek naar passende mogelijkheden en help de jongere de opleiding of baan vast te houden.  

• Kijk altijd naar talenten en drijfveren, en probeer hierbij aan te sluiten bij het vinden van een geschikte opleiding of baan.
• Onderzoek hoe ouders kunnen ondersteunen bij school of werk. Kunnen ouders dit niet? Kijk dan in samenspraak met de jongere wie  deze rol op zich kan nemen. Zet in op het versterken van beschermende factoren.
• Help jongeren sociale contacten te maken in hun opleiding of baan. Het helpt als zij mensen leren kennen en weten bij wie zij terecht kunnen voor vragen en hulp. Als jongeren zich thuis voelen op de nieuwe plek, is er meer kans dat zij zullen blijven en met tegenslagen om kunnen gaan.

Gaat een jongere niet naar school of werk? Maak dan een plan van aanpak samen met de jongere, de ouders en het netwerk. Zet in op acties richting school, werkgevers en betrokken andere partijen, zoals jobcoaches en het wijk- of buurtteam.

Inkomen 

Schulden en moeite om rond te komen kunnen veel stress geven. Help jongeren overzicht te krijgen van hun financiën en om verantwoord om te gaan met geld. Als jongeren 18 jaar worden, verandert er veel. Ondersteun jongeren hierin, zodat zij hun 'volwassen leven' niet met schulden beginnen.    

• Breng in kaart hoe de situatie rond inkomen en schulden is. Blijf vasthoudend in gesprek met jongeren over geld, schulden en financiële zelfredzaamheid.
• Breng in kaart welk inkomen minimaal nodig is bij de stap naar zelfstandigheid. Bekijk ook welk spaarplan past bij de wensen en het toekomstplan van de jongere.
• Kijk wie je in de regio kunt betrekken voor mogelijkheden rondom inkomen en de aanpak van schulden. 
• Bereid jongeren voor op de veranderingen die intreden als ze 18 jaar worden. Vertel niet alleen wat er verandert en wat ze moeten regelen, maar ook hoe.  

Welzijn 

Jongeren die jeugdhulp ontvangen hebben vaak van alles meegemaakt. Dat kan van invloed zijn op hun welzijn. Ook problemen op de andere vier leefdomeinen kunnen stress veroorzaken.

• Bespreek met jongeren hoe zij zich voelen en of zij hulp of steun nodig hebben. Geef de jongere tijd om jou te vertrouwen. Verwacht niet dat de jongere je direct toe zal laten. Probeer een vertrouwensband op te bouwen.
• Ga in gesprek over het signaleren van disbalans en stress. Maak hiervoor, als dat nodig is, een plan met de jongere en het netwerk.
• Ga met de jongere in gesprek over wat helpt om zich mentaal en fysiek fit en gezond te voelen. Onderzoek wat nodig is op het gebied van mentaal welzijn. Zoek ook uit wat de mogelijkheden van verwijzing bij mentale problemen zijn.