Wet- en regelgeving pesten

Scholen zijn volgens de wet verantwoordelijk voor de veiligheid van hun leerlingen. Naast wet- en regelgeving is er ook de plicht vanuit de 'civil society': alle volwassenen en professionals hebben een taak om pesten te signaleren en tegen te gaan in openbare ruimtes, op straat en bij sportclubs  en andere vrijetijdsbestedingen.

Scholen

Voor scholen is er een wettelijke verplichting rondom het zorg dragen voor de veiligheid van kinderen. Zij zijn verantwoordelijk voor een sociaal veilige school. Dit geldt voor zowel het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Een school stelt een veiligheidsplan op waar een anti-pestprotocol een onderdeel van kan zijn.

Een anti-pestprotocol geeft kinderen, leerkrachten en ouders duidelijkheid over hoe er wordt gehandeld in het geval van pesten op school.

Veiligheidsplan

Het veiligheidsplan heet ook wel het plan voor veiligheid, gezondheid en milieu. Hierin staat wat de school doet aan fysieke veiligheid. zoals inrichting van het schoolgebouw, en sociale veiligheid, namelijk het omgaan met bijvoorbeeld agressie en geweld.

De scholen mogen zelf bepalen hoe ze dit plan uitwerken en het pesten aanpakken. Hierbij kunnen zij bijvoorbeeld kiezen uit een van de anti-pestinterventies. Ook kan er een anti-pestprotocol aan het plan toegevoegd worden. Dit geeft kinderen, leerkrachten en ouders duidelijkheid over hoe wordt gehandeld in het geval van pesten op school. De school vermeldt in het veiligheidsplan:

  • hoe de school pestgedrag signaleert
  • welke afspraken er zijn om pesten te voorkomen en aan te pakken
  • wie de vertrouwenspersoon is
  • wie het aanspreekpunt pesten is
  • hoe de klachtenregeling werkt
  • waar de onafhankelijke klachtencommissie te vinden is

Daarbij moet elke school aan kunnen tonen dat leerlingen zich veilig voelen en de school moet verplicht de sociale veiligheid van de leerlingen periodiek meten. Daarnaast horen scholen een professional binnen de school te hebben die verantwoordelijk is voor de coördinatie van het anti-pestbeleid en een vast aanspreekpunt is voor leerlingen en ouders.

Klachtrecht

De Kwaliteitswet verplicht scholen voor basis- en voortgezet onderwijs om maatregelen te treffen voor de behandeling van klachten over pesten, agressie of andere vormen van onveiligheid. Leerlingen, ouders en personeelsleden moeten een klacht kunnen indienen bij de onafhankelijke klachtencommissie waarbij de school zich aangesloten heeft.

Lees meer over het omgaan met klachten op scholen op de website van Stichting School en Veiligheid.

Pesten strafbaar?

Pesten is soms strafbaar. Als een leerling betrokken is bij pesterijen kan de school met de ouders in gesprek gaan. Bij ernstige belediging, bedreiging of mishandeling kan er sprake zijn van een strafbaar feit. Hiervoor kan aangifte worden gedaan bij de politie en kan zelfs de school aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade.

Foto Mirella van den Burg

Mirella van den Burg, MSc

adviseur onderwijs en veiligheid