Geldzorgen van jongeren signaleren en bespreken

Professionals

Jongeren hebben een grotere kans om in een kwetsbare financiële situatie terecht te komen. Stress door geldproblemen belemmert jongeren in hun ontwikkeling. Hoe signaleer en bespreek je geldzorgen van jongeren?

Waarom aandacht hebben voor geldzorgen?

Niet iedere jongere heeft geleerd om verstandig met geld om te gaan. Ook is het voor sommige jongeren lastig om informatie over geldzaken te begrijpen of is het taalgebruik te ingewikkeld. Daarnaast hebben zij vaker wisselende inkomsten en losse contracten. Dit maakt hen financieel extra kwetsbaar:

  • Uit berekeningen van het Nibud blijkt dat jongeren van 18 jaar die op zichzelf wonen nauwelijks rond kunnen komen.
  • Recente onderzoeken laten zien dat de betalingsproblemen onder jongeren van 18 tot 24 jaar toenemen. Ook onder studenten is dat het geval.
  • Jongeren kopen vaker dan volwassenen iets waar ze eigenlijk geen geld voor hebben.
  • Uit onderzoek blijkt dat hoe eerder geldzorgen bij jongeren worden aangepakt, hoe beter ze zijn op te lossen.

Geldzorgen en schulden leiden tot stress en schaamte. Ze belemmeren jongeren en jongvolwassenen ook in hun ontwikkeling en hun kansen voor de toekomst. Bijvoorbeeld omdat ze moeten stoppen met hun opleiding. Meer hierover lees je op de pagina Oorzaken en gevolgen van geldzorgen bij jongeren.

Hoe help je jongeren met geldzorgen?

Als professional kun je jongeren met geldzorgen in drie stappen helpen:

1. Signaleer geldzorgen

De eerste stap is geldzorgen van jongeren opmerken. Let daarvoor bijvoorbeeld op de volgende signalen:

  • Afspraken afzeggen om te kunnen werken
  • Veel werken of verschillende banen combineren
  • Niet meedoen aan sociale activiteiten die geld kosten
  • Wisselende telefoonabonnementen en -nummers
  • Zorgkosten en de huisarts vermijden
  • Een slechte persoonlijke verzorging, bijvoorbeeld niet vaak douchen of de tanden poetsen
  • Aan stress gerelateerde problemen, zoals weinig concentratie of een kort lontje
  • Een stille of teruggetrokken houding

Op school kunnen signalen van geldzorgen daarnaast zijn dat jongeren:

  • Lessen missen
  • Niet alle studieboeken en materialen hebben
  • Niet meegaan met uitjes

Houd er wel rekening mee dat bepaald gedrag ook heel andere redenen kan hebben. Probeer er altijd in een gesprek achter te komen wat er aan de hand is.

2. Maak geldzorgen bespreekbaar

Praten over geldzorgen kan opluchten, maar het gaat over een gevoelig onderwerp. Wees er bedacht op dat jongeren zich vaak schamen voor geldproblemen en ze daarom proberen te verbergen. Ga daarom eerst na of de jongere jou genoeg vertrouwt voordat je erover in gesprek gaat.

Denk ook na over het moment waarop je het gesprek over geldzorgen hebt. Zoek een rustig moment waarop je de jongere kunt spreken zonder dat anderen meeluisteren. Zorg voor een veilige en vertrouwde omgeving. Leg bijvoorbeeld eerst contact op een manier die de jongere prettig vindt, zoals online of via de telefoon. Op de Signalenkaart Armoede vind je gesprekstechnieken die je kunt toepassen.

Tips voor het gesprek

  • Vertel wat je ziet en vraag of de jongere dat herkent.
  • Probeer zonder vooroordelen over de situatie je zorgen te bespreken.
  • Wees geïnteresseerd in de situatie van de jongere.
  • Neem de geldzorgen serieus. Ook relatief kleine schulden of schulden bij bekenden kunnen jongeren veel stress geven.
  • Houd rekening met schaamte door te vertellen dat veel jongeren financiële problemen hebben en dat je er bent om te helpen.
  • Laat merken dat je de jongere steunt door mee te denken over haalbare en praktische oplossingen.
  • Neem stress weg door te vertellen wat voor soort laagdrempelige hulp de jongere kan krijgen.
  • Gebruik de eigen kracht van jongeren om zelf hun financiële zorgen op te lossen. Steun daarvoor hun eigen oplossingen en benoem andere mogelijkheden.

3. Verwijs zo nodig door 

Zorg dat je overzicht hebt van de hulp die jongeren in jouw gemeente kunnen krijgen en verwijs hen daar zo nodig naar door. Je kunt bij de gemeente vragen om een overzicht van het aanbod aan hulp krijgen. Eventueel kun je ook zelf dit maken. Besteed ook in een nieuwsbrief, flyer of website van je organisatie aandacht aan geldzorgen van jongeren en laat zien waar zij hulp kunnen vinden.

Bronnen

Lees ook

Alle pagina's over armoede

Foto Ellen Donkers

Vragen? Neem contact op met:

Ellen Donkers

adviseur en onderzoeker
e.donkers@nji.nl