Betere Start

Gericht op:

Delinquentie, gedragsproblemen, opvoeding

Leeftijd:

2 - 10 jaar

Doel:

Preventie van problemen, voorkomen recidive

Methode:

Gecombineerde aanpak

Locatie:

Op meerdere locaties

Uitvoering:

Gespecialiseerde hulp

Erkend als:
Effectief volgens goede aanwijzingen

Op:

11 mei 2016

Door:

Deelcommissie Justitiële interventies

Doelgroep

Betere Start is bedoeld voor moeders gedurende de periode rondom ontslag uit detentie. Moeders dienen zorg te dragen voor één of meer kinderen in de leeftijd van twee tot tien jaar of hier een concreet perspectief op te hebben.

Doel

Het doel van Betere Start is recidive door gedetineerde moeders en gedragsproblemen - waaronder later delinquent gedrag - bij hun kinderen te voorkomen door de criminogene en beschermende factoren die aan beide ten grondslag liggen te beïnvloeden.

Aanpak

Betere Start begint tijdens of direct na detentie met veertien wekelijkse groepssessies van twee uur, waarin naast het versterken van opvoeding en gezinsband oefening wordt geboden in sociale vaardigheden, cognitieve vaardigheden, zelfregulatie en maatschappelijke vaardigheden. Daarna (na detentie) volgen vier individuele huisbezoeken, waarin het geleerde wordt toegepast op het eigen leven.

Onderbouwing

Gedetineerde moeders en hun kinderen hebben verhoogde risico’s op probleemgedrag en criminaliteit. De dynamische risicofactoren voor problemen van moeder (volgens het faalmodel) en kind overlappen grotendeels, met name in moederlijke stress, depressiviteit en lage self-efficacy, problematische gezinsinteracties en criminogene cognities. Een goede moeder-kind relatie is omgekeerd voor zowel moeder als kind een beschermende factor. Betere Start versterkt deze beschermende factor en vermindert de dynamische criminogene factoren voor zowel moeder als kind door opvoedingsvaardigheden, self-management en self-efficacy van moeders te versterken middels bewezen effectieve oudertraining gecombineerd met individuele sessies voor generalisatie van opvoeding naar andere levensdomeinen. Door succeservaringen in de opvoeding en een sterkere band met de eigen kinderen wordt de recidivekans van moeders verlaagd. Tegelijkertijd vermindert de effectieve opvoeding door moeders de aanzienlijke kans op problematische ontwikkeling (inclusief crimineel gedrag) door de kinderen.

Onderzoek

Een Nederlandse RCT naar Betere Start laat effecten zien op de belangrijkste risicofactoren opvoeding en gedrag. De interventie versterkt de opvoedingsvaardigheden van de moeders en verbetert het gedrag van hun kinderen naar het oordeel van de moeders zelf en (blinde) leerkrachtoordelen (Menting e.a., 2013). In een tussentijdse analyse van de follow-up bleek de interventie de dynamische risicofactoren moederlijke stress en cognitieve vertekeningen te hebben beïnvloed (Orobio e.a., 2013, evaluatiehandleiding). Afname van recidive bleek in een korte termijn follow-up groep van 40 moeders nog niet te toetsen, met maar zes recidives tot 2013. Lange termijn follow-up gegevens worden verzameld.

Toelichting oordeel Erkenningscommissie

Effectief volgens goede aanwijzingen op de uitkomstmaten ‘opvoedingsklimaat’ en ‘externaliserende gedragsproblemen bij kinderen’ (hoofddoel 2 en 3), en Goed Onderbouwd voor de uitkomstmaat ‘afname recidive/delictgedrag bij participerende moeders’ (hoofddoel 1).