Stoere Schildpadden

Gericht op:

Scheiding

Leeftijd:

4 - 7 jaar

Doel:

Preventie van problemen

Methode:

Groepsgerichte aanpak

Locatie:

In de wijk, in de school

Uitvoering:

Basisvoorziening, voorziening voor lichte hulp en ondersteuning

Erkend als:
Goed onderbouwd

Op:

11 december 2015

Door:

Deelcommissie Jeugdzorg en psychosociale/pedagogische preventie

Doel

Het hoofddoel van Stoere Schildpadden is het voorkomen of beperken van emotionele- en gedragsproblemen bij kinderen van 4 tot en met 6 jaar na een (echt)scheiding van hun ouders.
Er zijn vijf subdoelen waar in de verschillende sessies aan wordt gewerkt: 1) Het kind heeft sociale steun ervaren doordat de groep een veilige en ondersteunende omgeving is; 2) Het kind kan gevoelens over (echt)scheiding herkennen, onder woorden brengen, bespreken, begrijpen en verwerken; 3) Het kind heeft (meer) inzicht in (echt)scheidingsgerelateerde thema's en heeft minder misvattingen en onrealistische gedachten over de (echt)scheiding; 4) Het kind heeft betere probleemoplossende vaardigheden, zodat het (beter) om kan gaan met gevoelens en sociale problemen; en 5) Het kind heeft een positievere perceptie van zichzelf en het gezin.

Doelgroep

De preventieve groepsinterventie 'Stoere Schildpadden' is bedoeld voor kinderen van vier tot en met zes jaar oud, waarvan de ouders gescheiden zijn. Stoere Schildpadden is voornamelijk gericht op kinderen, maar ook ouders worden betrokken bij de interventie.

Aanpak

Stoere Schildpadden is gebaseerd op een module van het Children of Divorce Intervention Program (CODIP; Children's Institute, Rochester, VS). Er bestaan vier CODIP modules voor kleuters, voor kinderen van zes tot en met acht jaar, negen tot en met twaalf jaar, en voor twaalf tot en met veertien jaar. Hoewel de doelstellingen van deze CODIP modules min of meer hetzelfde zijn voor verschillende leeftijdsgroepen zijn de inhoud en de gebruikte interventietechnieken (zie ook Materiaal) naar leeftijd aangepast aan de capaciteiten van de kinderen. Stoere Schildpadden bestaat uit 12 wekelijkse groepssessies van 45 minuten en is in te delen in vier delen:

• Groepsvorming en leren over gevoelens (sessies 1-3)
• Veranderingen in het gezin (sessies 4-6)
• Probleemoplossende vaardigheden ontwikkelen (sessies 7-9)
• Versterken van zelfvertrouwen en ondersteuning behouden (sessies 10-12).

De interventie wordt gegeven door een gecertificeerd trainer en co-trainer. Dit zijn professionals die ervaring hebben met het geven van groepsinterventies aan kinderen.
Ouders worden betrokken bij de interventie door middel van een intakegesprek, nieuwsbrieven, werkbladen van de deelnemende kinderen, een facultatieve oudersessie en een eindgesprek.

Onderzoek

In Nederland is veranderingsonderzoek uitgevoerd in een pilot bij 4 interventiegroepen met totaal 17 deelnemende kinderen (Klein Velderman, Cloostermans, & Pannebakker, 2014a). Procesevaluatie binnen dit onderzoek liet zien dat Stoere Schildpadden volgens groepsleiders en ouders op een succesvolle manier geïmplementeerd kan worden. De effectevaluatie onder groepsleiders, leerkrachten en ouders toonde ook een positief beeld; er werden bescheiden maar veelbelovende verschillen tussen voor- en nameting gevonden in functioneren van de kinderen (statistisch significante toename op basis van trainerrapportage, d = 0,68) en psychosociale problemen (statistisch significante afname op basis van leerkrachtrapportage, d = 0.67).
In een effectonderzoek naar de kindergarten en 1st grade module voor kinderen van 5 en 6 jaar van CODIP in Amerika rapporteerden leerkrachten verbeteringen in sociale competenties en afname van problematiek (angstig, verlegen gedrag). Ook ouders, trainers en kinderen rapporteerden vooruitgang na deelname (frustratietolerantie, assertiviteit en sociaal gedrag naar peers; Pedro-Carroll & Alpert-Gillis, 1997). De positieve effecten van CODIP voor deze leeftijdsgroep werden ook tijdens een follow-up meting na twee jaar gevonden (Pedro-Carroll, Sutton, & Wyman, 1999). Verder blijkt uit Amerikaans onderzoek dat CODIP voor verschillende leeftijdsgroepen effectief is in het verminderen of voorkomen van angst en aanpassingsproblemen, het verbeteren van sociale competenties, taakoriëntatie, probleemoplossende vaardigheden, gevoelens over hun familie en zichzelf, en sociale steun (Alpert-Gillis, Pedro-Carroll & Cowen, 1989; Pedro-Carroll, Alpert-Gillis & Cowen, 1992; Pedro-Carroll & Alpert-Gillis, 1997; Pedro-Carroll & Cowen, 1985; Pedro-Carroll e.a.,1986).

Toelichting oordeel Erkenningscommissie

De aanpak van Stoere schildpadden is goed uitgewerkt en bevat leuke werkvormen die goed aansluiten bij de doelgroep. De kwaliteitsbewaking is helder beschreven.