SlimSlapen richt zich op de behandeling van insomnia bij jeugdigen van 10 tot en met 19 jaar en bestaat uit internettherapie en groepstherapie. Beide vormen hebben een duur van zes weken. Tijdens de behandeling worden jeugdigen cognitief-gedragstherapeutische technieken aangereikt en aangeleerd om hun slaap te verbeteren.
Doelgroep
De doelgroep bestaat uit jongeren van 10 tot en met 19 jaar met insomnia. Klachten zijn moeite om in slaap te vallen, door te slapen en/of vroeg wakker worden en zich niet uitgerust voelen overdag.
Het slaapprobleem bestaat tenminste drie maanden, minstens drie keer per week, en beïnvloedt het functioneren overdag.
Doel
Het primaire doel van de behandeling is het verbeteren van de inslaap- en doorslaapstoornissen van de jongere met insomnia en mede daardoor het verbeteren van het functioneren overdag.
Subdoelen zijn het verbeteren van kennis over slaap, doorbreken van de conditionering van het bed aan wakker liggen, verbeteren van kennis over gedragingen die goede slaap kunnen bevorderen, adequate bedtijden vaststellen en aanhouden, herstructureren van dysfunctionele cognities over slaap en bevorderen van lichamelijke ontspanning.
Aanpak
De behandeling bestaat uit zes wekelijkse sessies met één boostersessie na twee maanden en is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie met specifieke technieken gericht op slaapverbetering, zoals psycho-educatie, slaaphygiëne-instructies, stimuluscontrole, restrictie van tijd in bed, cognitief herstructureren van disfunctionele cognities en ontspanningstechnieken.
De behandeling wordt gegeven in twee varianten: een groepstherapie en een internetbehandeling.
Onderbouwing
Slaapmedicatie (voorgeschreven aan 3,3% van de kinderen in Nederland) is vanwege bijwerkingen en afhankelijkheid af te raden. Cognitieve gedragstherapie voor insomnia werkt even goed als medicatie en is op de lange termijn beter (Morin, 1999). De SlimSlapen insomnia behandeling voor adolescenten is gebaseerd op een vergelijkbare behandeling voor volwassenen met insomnia, die als evidence based is aangemerkt (Morin et al., 2006). Deze behandeling bestaat uit psycho-educatie, stimuluscontrole, restrictie van tijd in bed, slaaphygiëne (gedragsregels voor het bevorderen van goede slaap), cognitief herstructureren van disfunctionele cognities met betrekking tot slaap en ontspanningsoefeningen. In het SlimSlapen protocol zijn de technieken voor volwassenen vertaald naar een behandeling voor adolescenten met insomnia. Onderzoeksresultaten tonen aan dat de groeps- en internettherapie zowel de slaap als ook gedragsproblemen en het cognitieve functioneren verbeteren (De Bruin et al., 2014; De Bruin, Dewald-Kaufmann, et al., 2015; De Bruin, Bögels, et al., 2015; De Bruin et al., 2016).
Onderzoek
Aan de Universiteit van Amsterdam is onderzocht of de als evidence based aangemerkte behandeling voor volwassenen met insomnia ook effectief was voor adolescenten.
Nadat een pilotstudy bij 26 jongeren aantoonde dat de SlimSlapen behandeling effectief was (De Bruin et al., 2014), werd deze verder getest in een gerandomiseerd design met twee behandelgroepen (groepstherapie en internettherapie) en een wachtlijst controlegroep (totaal 116 adolescenten). De adolescenten in de groeps- en internettherapie toonden vergeleken met de wachtlijstconditie significante verbeteringen met gemiddeld tot grote effectsizes op slaap, cognitief functioneren en psychopathologie tot één jaar na behandeling (De Bruin, Dewald-Kaufmann, et al., 2015; De Bruin, Bögels, et al., 2015; De Bruin et al., 2016).
Toelichting oordeel Erkenningscommissie
SlimSlapen is een relevante interventie met een duidelijke focus. Het effectonderzoek geeft goede aanwijzingen dat SlimSlapen als groepstherapie (in GGZ en JGZ instellingen en in slaapcentra) en als internettherapie positieve effecten heeft op slaap, cognitief functioneren en psychopathologie bij jongeren van 10 tot en met 19 jaar met insomnia.
Meer weten?
Meer weten over deze interventie? Neem contact op met:
-
Ontwikkelaar
Dr. E.J. de Bruin en Dr. A.M. Meijer