Cijfers over kinderen van ouders met psychische problemen of een verslaving (KOPP/KOV)

Laatste actualisatie
Voor wie
Professionals
Beleidsmakers

Aantal kinderen van ouders met een psychische aandoening of verslaving

Nederland telt naar schatting 671.000 mensen met een psychische aandoening en/of verslaving en met kinderen in de leeftijd tot 18 jaar. In totaal hebben deze ouders 900.000 kinderen onder de 18 jaar. Daarvan zijn 664.000 kinderen 12 jaar of jonger. Deze cijfers zijn gebaseerd op NEMESIS-3, een onderzoek naar psychische aandoeningen onder de Nederlandse volwassen bevolking.

Van de kinderen onder 18 jaar heeft:

  • 44 procent (392.000 kinderen) een ouder met twee of meer psychische aandoeningen;
  • 13 procent (117.000 kinderen) een ouder met een alcohol- of drugsstoornis
  • 7 procent  (59.000 kinderen) een ouder met een dubbele diagnose. Deze ouders hebben een stemmings- of angststoornis én een alcohol- of drugsstoornis.

Deze cijfers zijn gebaseerd op NEMESIS-3, een landelijke studie naar de psychische gezondheid en het welzijn van volwassen Nederlanders.

Het gaat hierbij om stemmingsstoornissen, angststoornissen, ADHD of een alcohol- of drugsstoornis. Specifieke fobieën en een milde drugs- of alcoholstoornis zijn niet in deze berekening meegenomen. Dit zijn psychische aandoeningen die relatief veel voorkomen en betrouwbaar kunnen worden vastgesteld met een interview. Niet alle psychische aandoeningen zijn dus meegenomen in deze studie. De berekende aantallen vormen daarmee een ondergrens van het daadwerkelijke aantal KOPP/KOV kinderen (Trimbos- instituut, 2022).

Definitie

Kinderen van ouders met psychische problemen lopen het risico om zelf psychische problemen te krijgen. Er zijn daarom speciale programma's voor deze kinderen ontwikkeld. Mede daardoor is de afkorting KOPP een op zichzelf staand begrip geworden, wat staat voor 'kinderen van ouders met psychische problemen'. Kinderen van ouders met een verslaving (KOV) zijn hiervan een speciale subgroep. Voor kinderen is het moeilijk om op te groeien in een gezin waarvan een van de ouders ziek is. Dit geldt in het bijzonder voor gezinnen waarvan de ouders psychische problemen hebben of verslaafd zijn. Kinderen van ouders met psychische problemen of verslaving worden ook wel kinderen van 'langdurig zieke ouders' of 'jonge mantelzorgers' genoemd. Dit zijn bredere begrippen waar ook ouders met lichamelijke ziekten onder vallen.

Meer informatie

Dossier Kopp/Kov (Trimbos-instituut)

  • ten Have, M., Tuithof, M., van Dorsselaer, S., Schouten, F., de Graaf, R. (2022). NEMESIS-3. Nederlandse studie naar gezondheid en welzijn. Utrecht: Trimbos-instituut.
  • van Dorsselaer, S., Ramaker, V., ten Have, M., de Gee, A. KOPP/KOV: Feiten en cijfers. Landelijke omvang KOPP/KOV-groep. Geraadpleegd op 9 september 2024. Trimbos-instituut, Utrecht.
Deniz Ince

Drs. Deniz Ince

medewerker inhoud