Jongeren zijn financieel kwetsbaar. Als hun beginnende geldproblemen uitgroeien tot schulden, kan dit grote gevolgen hebben voor hun toekomst. Stress door geldproblemen belemmert jongeren in hun ontwikkeling. Daardoor maken ze een lastige start met hun leven als volwassene.
Waarom is het zaak om bij jongeren bedacht te zijn op geldzorgen?
Door de stijgende kosten van energie, wonen en boodschappen is de financiële druk op jongvolwassenen de laatste tijd flink toegenomen:
- Uit berekeningen van het Nibud blijkt dat jongeren van 18 jaar die op zichzelf wonen, nauwelijks rond kunnen komen.
- Recente onderzoeken laten zien dat de betalingsproblemen onder jongeren van 18 tot 24 jaar toenemen. Ook onder studenten nemen betalingsproblemen toe.
- Uit onderzoek blijk ook dat hoe eerder geldzorgen bij jongeren worden aangepakt, hoe beter ze zijn op te lossen.
Geldzorgen en schulden leiden tot stress en schaamte en belemmeren jongeren en jongvolwassenen in hun ontwikkeling en hun toekomstkansen, bijvoorbeeld omdat ze moeten stoppen met hun opleiding. Meer hierover lees je op de pagina Oorzaken en gevolgen van geldzorgen bij jongeren.
Hoe help je jongeren met geldzorgen?
Als professional kun je jongeren met geldzorgen in drie stappen helpen:
1. Signaleer geldzorgen
De eerste stap is geldzorgen van jongeren opmerken. Let daarvoor bijvoorbeeld op de volgende signalen:
- Afspraken afzeggen om te kunnen werken
- Veel werken of verschillende banen combineren
- Niet meedoen aan sociale activiteiten die geld kosten
- Wisselende telefoonabonnementen en -nummers
- Zorgkosten vermijden
- Een slechte persoonlijke verzorging
- Stress gerelateerde problemen, zoals weinig concentratie of een kort lontje
- Een stille of teruggetrokken houding
Op school kunnen signalen van geldzorgen daarnaast zijn dat jongeren:
- Lessen missen
- Niet alle studieboeken en materialen hebben
- Niet meegaan met uitjes
Houd er ook rekening mee dat bepaald gedrag ook heel andere redenen kan hebben. Probeer er altijd in een gesprek achter te komen wat er aan de hand is.
2. Maak geldzorgen bespreekbaar
Praten over geldzorgen kan opluchten, maar het is ook een gevoelig onderwerp. Wees er in je contacten op bedacht dat jongeren zich vaak schamen voor geldproblemen en deze daarom proberen te verbergen. Ga daarom eerst na of de jongere jou genoeg vertrouwt voor je in gesprek gaat.
Denk ook na over het moment waarop je het gesprek hebt. Zoek daarvoor een rustig moment waarop je de jongere kunt spreken zonder dat anderen meeluisteren. Of leg eerst contact op een manier die de jongere prettig vindt, bijvoorbeeld online of via de telefoon. Op de Signalenkaart Armoede vind je gesprekstechnieken die je kunt toepassen.
Tips voor het gesprek
- Vertel wat je ziet en vraag of de jongere dat herkent.
- Probeer zonder vooroordelen je zorgen te bespreken.
- Wees geïnteresseerd in de situatie van de jongere.
- Neem de geldzorgen serieus. Ook relatief kleine schulden kunnen jongeren veel stress geven.
- Houd rekening met schaamte door te vertellen dat veel jongeren financiële problemen hebben en dat je er bent om te helpen.
- Laat merken dat je de jongere steunt door mee te denken over haalbare praktische oplossingen.
- Neem stress weg door te vertellen wat voor soort laagdrempelige hulp de jongere kan krijgen.
- Gebruik de eigen kracht van jongeren om zelf hun financiële zorgen op te lossen. Steun hun eigen oplossingen en benoem andere mogelijkheden.
- Moedig jongeren aan om ook anderen in vertrouwen te nemen over hun geldzorgen. Verwijs zo nodig door naar hulp.
3. Verwijs zo nodig door
Zorg voor een overzicht van de hulp die jongeren in jouw gemeente kunnen krijgen en verwijs hen daar zo nodig naar door. Je kunt bij de gemeente vragen of er een overzicht is van de hulp die jongeren kunnen krijgen. Eventueel kun je ook zelf een overzicht maken. Besteed ook in een nieuwsbrief, flyer of website van je organisatie aandacht aan geldzorgen van jongeren en laat zien waar zij hulp kunnen vinden.
