Tot nog toe kan niet worden vastgesteld of de eigen kracht van jeugd en ouders met de decentralisatie van de jeugdhulp daadwerkelijk is toegenomen. De praktijk staat in de kinderschoenen en onderzoeksgegevens zijn schaars.
Het begrip 'eigen kracht'
Gemeenten en jeugdhulpaanbieders hebben moeite met de praktische uitvoering van het begrip eigen kracht. Ook is de aanwezige kennis versnipperd en is er zeer beperkt landelijk onderzoek gedaan. De Kinderombudsman, de Inspecties van Samenwerkend Toezicht Jeugd hebben enkele landelijke onderzoeken uitgevoerd. Ook hebben gemeenten cliëntervaringsonderzoeken gedaan in het kader van de Jeugdwet.
Ook missen duidelijke indicatoren op grond waarvan vastgesteld kan worden of met de transformatie de eigen kracht is versterkt.
Lees meer in het rapport Eigen kracht versterken van jeugd en ouders (2017)
Wat is nodig?
Actief beleid van overheid en aanbieders
Het versterken van de eigen kracht vraagt om een actief beleid van gemeenten en organisaties. Zij moeten initiatieven aanjagen en mogelijk maken.
Scholing en opleiding van professionals
Eigen kracht vraagt van ouders en kinderen én van professionals een andere benadering op hulp krijgen en hulp verlenen. Professionals bieden pas hulp als het echt nodig is. Ouders zijn opdrachtgever en hebben de regie over de hulp. De professional moet de autonomie van ouders en kinderen vergroten en niet de problemen overnemen.
Professionals hebben hiervoor vaardigheden nodig om het zelfoplossend vermogen van gezinnen te vergroten. Zij moeten inspelen op de sterke kanten van ouders en kinderen. Ook moeten zij beoordelen wanneer inzet van het sociale netwerk en de eigen kracht onvoldoende is om de veiligheid van kinderen te waarborgen. Hiervoor is training en opleiding van professionals nodig.
Kennis delen
Gemeenten, beroepsopvoeders en jeugdhulpaanbieders hebben allemaal een eigen benadering van eigen kracht. Om te voorkomen dat iedereen het wiel opnieuw uitvindt, is kennisdeling en verspreiding van succesvolle werkwijzen nodig via bijvoorbeeld academische werkplaatsen.
Bekijk het voorbeeld ST-RAW
Monitoring en onderzoek
Gemeenten zijn verplicht onderzoek te doen naar cliëntervaringen onder de jeugd. Zij gebruiken hiervoor verschillende vragenlijsten waardoor de resultaten onderling niet vergelijkbaar zijn. Om te kunnen meten of met de decentralisatie van de jeugdhulp de eigen kracht van jeugd en gezin daadwerkelijk wordt versterkt zijn uniforme vragenlijsten nodig.
De stichting steunfonds Pro Juventute heeft het Nederlands Jeugdinstituut ingeschakeld om uit te zoeken of de eigen kracht met de decentralisatie van de jeugdhulp daadwerkelijk wordt versterkt. Dit onderzoek vindt de komende jaren plaats.
Hoe kan het NJi jouw gemeente helpen?
- Het NJi kan bij jouw gemeente kwantitatief en kwalitatief onderzoek uitvoeren naar versterking van eigen kracht van jeugd en ouders. Momenteel loopt bijvoorbeeld een 4-jarig onderzoek in opdracht van Pro Juventute in 4 gemeenten.
- Het NJi kan jouw gemeente, wijkteams en specialistische jeugdhulp adviseren over inzet van interventies, methoden en instrumenten om de eigen kracht te versterken.
- Het NJi kan adviseren hoe jouw gemeente de pedagogische basis kan stimuleren. Bekijk de video
- Het NJi kan adviseren over het gebruik van de Top tien van factoren positieve ontwikkeling jeugd.
