De Haan: Pedagogische basis kan jeugdhulp niet vervangen

De 'pedagogische basis' wordt soms gezien als een alternatief voor de inzet van jeugdhulp. Dat is niet terecht, stelt Amaranta de Haan in het visiedocument 'De pedagogische basis is het fundament, geen alternatief'. Een sterke pedagogische basis draagt bij aan het gezond, veilig en kansrijk opgroeien van kinderen en jongeren. Maar het is geen instrument dat jeugdhulp kan vervangen.

De pedagogische basis, dat zijn alle mensen, plekken en voorzieningen die betrokken zijn bij het opvoeden en opgroeien van kinderen en jongeren. Om te beginnen ouders en andere opvoeders, familieleden, buren, leerkrachten en coaches. Maar ook het schoolplein, de straat, het sportveld en de Facebookgroep waar ouders ervaringen uitwisselen. En pedagogische basisvoorzieningen zoals de kinderopvang, de school en de jeugdgezondheidszorg.

Pedagogische basis is niet te sturen

Het idee dat de pedagogische basis een alternatief is voor jeugdhulp gaat uit van de misvatting dat de pedagogische basis op de een of andere manier te sturen is. En dat is niet het geval, betoogt De Haan. Een gemeente kan mensen niet dwingen om elkaar hulp te bieden. Een gemeente kan niet voor hen beslissen of en hoe ze zich inzetten voor een ander.

Bovendien hebben gezinnen die extra ondersteuning nodig hebben recht op hulp van professionals die daarvoor zijn opgeleid, aldus De Haan. Laat die hulp niet over aan het sociale netwerk van een gezin. Want dan ligt de verantwoordelijkheid voor zorg bij mensen die daar misschien niet de kennis, vaardigheden of tijd voor hebben.

Ondersteun positieve krachten

De pedagogische basis is van belang voor álle kinderen en ouders, stelt De Haan. Of ze nu tijdelijk extra steun nodig hebben, of niet. Pas daarom het beleid aan aan de pedagogische basis, adviseert De Haan. Ondersteun de positieve krachten in de wijk. Stimuleer de ontmoeting tussen ouders en kinderen, buurtvoorzieningen, scholen, opvang en jeugdgezondheidszorg. Zij kunnen samen bepalen hoe gezond, veilig en kansrijk opgroeien vorm kan krijgen.

Amaranta de Haan is expert opvoeden en ontwikkeling bij het NJi en bijzonder hoogleraar Versterken van de pedagogische basis aan de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Meer informatie

Publicatie De pedagogische basis is het fundament, geen alternatief