Richtlijnen en kwaliteitsstandaarden pleegzorg

Richtlijnen Jeugdhulp en jeugdbescherming

Deze richtlijnen ondersteunen professionals om samen met kinderen, jongeren en ouders te beslissen over de best passende hulp. Ze geven onderbouwde aanbevelingen op basis van wetenschappelijk onderzoek, praktijkkennis van professionals en ervaringskennis van ouders en kinderen.

Richtlijn Pleegzorg

De richtlijn Pleegzorg biedt een actueel en toegankelijk overzicht van de thema's die spelen in de pleegzorg en de kennis die daarover bestaat. Ook geeft de richtlijn aanbevelingen voor het handelen van professionals die betrokken zijn bij de uitvoering van pleegzorg in voltijd- of deeltijdpleegzorg. Belangrijke thema's in de richtlijn zijn het samenwerken in een zorgteam, beslissen over perspectief en de veiligheid in pleeggezinnen.

Richtlijn Uithuisplaatsing en terugplaatsing

De richtlijn Uithuisplaatsing en terugplaatsing ondersteunt professionals bij het beslissen over wel of niet uit huis- en terugplaatsen van kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar, met uitloop tot 23 jaar. De aanbevelingen in de richtlijn helpen professionals om de situatie van het kind zorgvuldig te beoordelen en uithuisplaatsingen zoveel mogelijk te voorkomen door op tijd effectieve interventies in te zetten. De veiligheid en het belang van het kind staan altijd centraal. 

Richtlijn Toekomstgericht werken

De richtlijn Toekomstgericht werken geeft aanbevelingen over toekomstgericht werken met jongeren in kwetsbare omstandigheden. Veel pleegkinderen moeten sneller en geforceerd richting zelfstandigheid groeien dan hun leeftijdsgenoten die thuis wonen. Het is belangrijk dat pleegjongeren vanaf ongeveer zestien jaar extra ondersteuning krijgen. Dit vraagt om extra betrokkenheid en doorzettingsvermogen van de professional. Samen met de jongere wordt er gewerkt aan de vijf essentiële leefgebieden: support, wonen, school en werk, inkomen en welzijn. 

Andere richtlijnen

In aanvulling op de richtlijnen Pleegzorg, Uithuisplaatsing en terugplaatsing en Toekomstgericht werken is het belangrijk om bij specifieke problemen de aanbevelingen uit de bijhorende richtlijn te volgen, zoals de:

Richtlijn Problematische gehechtheidRichtlijn Traumagerelateerde problemenRichtlijn Ernstige gedragsproblemenRichtlijn StemmingsproblemenRichtlijn ADHDRichtlijn Kinderen van ouders met psychische problemen (KOPP)Richtlijn Kindermishandeling

Andere standaarden

Voor pleegkinderen met een licht verstandelijke beperking is er de Richtlijn Effectieve Interventies LVB van het Landelijk Kenniscentrum LVB.

Het kwaliteitskader Voorbereiding en screening in de pleegzorg beschrijft hoe pleegzorgaanbieders aspirant-pleegouders voorbereiden op de zorg voor en begeleiding van pleegkinderen, en hoe zij worden gescreend op onder meer veiligheid, draagkracht en opvoedvaardigheden. 

Kwaliteitsstandaarden

Er zijn internationale kwaliteitsstandaarden: de 'VN-richtlijnen voor alternatieve zorg voor kinderen' en de 'Internationale kwaliteitsstandaarden Q4C'. Daarin worden eisen gesteld aan de kwaliteit van zorg en dienstverlening aan kinderen die niet langer thuis kunnen wonen. Beide sluiten aan bij het Kinderrechtenverdrag.

Verenigde Naties

De VN-richtlijnen voor alternatieve zorg voor kinderen zijn ontwikkeld door de Verenigde Naties. De twee belangrijkste uitgangspunten zijn dat uithuisplaatsing echt noodzakelijk is - uithuisplaatsing is het laatste redmiddel - en dat het kind op de best passende plek komt. Dat laatste wil zeggen dat de plek voldoet aan de behoeften van het kind: heeft het kortdurende of langdurige zorg nodig, is het beter als het wel of niet gezamenlijk geplaatst wordt met broers en zussen? Het is niet duidelijk waarop de aanbevelingen in deze richtlijn verder gebaseerd zijn.

Quality4Children

De Quality for children standards for out-of-home child care in Europe zijn ontwikkeld door SOS Children's Villages, International Foster Care Organisation (IFCO) en Fédération Internationale des Communautés Educatives (FICE). Deze organisaties werken samen onder de naam Quality4Children (Q4C). De kwaliteitsstandaarden zijn gebaseerd op honderden interviews met direct betrokkenen - kinderen, ouders, pleegouders, hulpverleners en advocaten - uit 26 Europese landen.

In Nederland is voor de invoering van de standaarden een aanvullend kwalitatief onderzoek uitgevoerd onder cliënten, hun ouders en pleegouders. Dat heeft geleid tot een bewerking van de internationale kwaliteitsstandaarden toegespitst op de Nederlandse jeugdhulp. Uiteindelijk zijn twintig Nederlandse standaarden opgesteld, geformuleerd in de bewoordingen van de jongeren en ouders. De eerste standaard stelt dat alle zorg en ondersteuning gericht is op het voorkómen van uithuisplaatsing. De overige negentien standaarden, onder andere voor besluitvorming, komen pas aan bod wanneer dat niet mogelijk is. Alle punten die voor jongeren van belang zijn, komen in de standaarden terug.

Meer informatie

Richtlijn PleegzorgVN-richtlijnen voor 'alternatieve zorg' voor kinderen