Onderzoek naar corona en mentaal welbevinden

Laatste actualisatie: 4 augustus 2023

Professionals

Het mentaal welbevinden van jongeren lijkt negatief beïnvloed door de coronapandemie. Vooral wanneer kinderen en jongeren weinig contact konden hebben met leeftijdsgenoten had dit negatieve gevolgen voor het mentaal welbevinden.

Resultaten samengevat

Mentale klachten verergerd

Mentale klachten leken in coronatijd vooral te zijn verergerd bij kinderen en jongeren met al bestaande mentale problemen. Mentale klachten zijn voornamelijk angst, depressieve gevoelens, eenzaamheid, stress en slaapproblemen.

Deze negatieve ontwikkeling leek tijdens de tweede lockdown sterker dan tijdens de eerste lockdown. Onderzoek suggereert ook dat hoe langer de pandemie duurde, hoe negatiever de gevolgen waren voor het mentaal welbevinden van alle kinderen en jongeren.

Tegelijkertijd voelde een groot deel van de jongeren van middelbare schoolleeftijd zich goed en is het onderzoek niet altijd even eenduidig. Zo rapporteren sommige onderzoeken tijdens de tweede lockdown meer mentale klachten, terwijl andere onderzoeken geen stijging laten zien. Er zijn helaas weinig studies gedaan naar kinderen tot 12 jaar. Daarnaast is er nog weinig bekend over de impact van de laatste lockdown (november 2021 tot en met januari 2022) en de versoepelingen. Wel zijn er signalen dat jongeren moeten wennen aan de (sociale) drukte na de coronacrisis en onzeker zijn over de achterstanden die ze hebben opgelopen.

Verbondenheid met leeftijdsgenoten als beschermende factor

Gedurende de hele pandemie leek de mate van verbondenheid met vrienden en leeftijdgenoten een belangrijke factor te zijn voor het mentaal welbevinden. Zo hadden adolescenten die tijdens de eerste lockdown meer verbondenheid hadden met hun vrienden minder last van internaliserende problemen dan leeftijdsgenoten die dat niet hadden.

Bovendien lijkt in de eerste fase van de pandemie de sluiting van de scholen een belangrijke factor te zijn geweest die van invloed was op het mentaal welbevinden van leerlingen in het primair, voortgezet, praktijk- en hoger onderwijs. Maar ook de avondklok heeft invloed gehad. Voornamelijk in de leeftijdsgroep 16 tot 22 jaar is een deel van de jongeren zich slechter gaan voelen.

De resultaten van veel studies, peilingen, enquêtes en analyses uit de periode maart 2020 - april 2022 heeft het NJi gebundeld in de overzichtsstudie Mentaal welbevinden van de jeugd: lessen uit de coronacrisis.

Overzicht onderzoeken

Gepubliceerd wetenschappelijk artikel of preprint

20 april 2023 –Maastricht Universiteit en Hogeschool Rotterdam
Impact of the Covid-19 pandemic on students with relatives with addiction problems: A longitudinal qualitative study

5 april 2023 – Universiteit Leiden en Erasmus Universiteit
Effects of COVID-19 pandemic on structural brain development in early adolescence

24 september 2022 - Universiteit Leiden
Trajectories of adolescent perceived stress and symptoms of depression and anxiety during the COVID-19 pandemic

7 juni 2022 - Erasmus Universiteit en Universiteit Utrecht
Socioeconomic Inequality in Online Home Schooling in the Early Phase ofthe COVID-19 Pandemic Predicts Adolescent Mental Wellbeing One YearLater

7 april 2022 - Universiteit Utrecht
Youth Sensitivity in a Pandemic: The Relationship Between Sensory Processing Sensitivity, Internalizing Problems, COVID-19 and Parenting

1 juni 2022 - Vrije Universiteit Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, Accare Child Study Center
Ouders over afstandsonderwijs door COVID-19: effecten op kinderen met en zonder psychische problemen

26 mei 2022 - Vrije Universiteit Amsterdam, Emma Kinderziekenhuis, UvA, Universiteit Leiden, Levvel, Universiteit van Groningen, Radboud Universiteit Nijmegen
Internalizing Problems Before and During the COVID-19 Pandemic in Dutch Children and Adolescents with and without Pre-Existing Mental Health Problems

15 mei 2022 - Vrije Universiteit Amsterdam, Emma Kinderziekenhuis UvA, Universiteit Leiden, Levvel, Universiteit van Groningen, Radboud Universiteit Nijmegen
The impact of lockdown during the COVID-19 pandemic on mental and social health of children and adolescents

5 april 2022 - Tilburg University
Mental health problems among Dutch adolescents of the general population before and 9 months after the COVID-19 outbreak: A longitudinal cohort study

19 maart 2022 - Universiteit Utrecht
The Impact of the COVID-19 Outbreak on Mental Wellbeing in Children with a Chronic Condition Compared to Healthy Peers

17 maart 2022 - Universiteit Utrecht
Examination of risk exposure models during COVID19 in relation to youth life satisfaction and internalizing symptoms

4 november 2021 - Vrije Universiteit Amsterdam, Emma Kinderziekenhuis UvA, Universiteit Leiden, Levvel, Universiteit van Groningen, Radboud Universiteit Nijmegen
The impact of lockdown during the COVID-19 pandemic on mental and social health of children and adolescents

1 november 2021 - Universiteit Utrecht
Gender-Specific Changes in Life Satisfaction After the COVID-19-Related Lockdown in Dutch Adolescents: A Longitudinal Study

10 oktober 2021 - Universiteit Utrecht
Development of Parent-Adolescent Relationships During the COVID-19 Pandemic: The Role of Stress and Coping

26 augustus 2021 - Utrecht Universiteit, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Leiden
Prepandemic Risk Factors of COVID-19-Related Concerns in Adolescents During the COVID-19 Pandemic

26 augustus 2021 - Universiteit UtrechtFriend Support and Internalizing Symptoms in Early Adolescence During COVID-19

24 augustus 2021 - Universiteit Leiden
Mood Variability Among Early Adolescents in Times of Social Constraints: A Daily Diary Study During the COVID-19 Pandemic

8 juli 2021 - Vrije Universiteit Amsterdam, Emma Kinderziekenhuis UvA, Universiteit Leiden, Levvel, Universiteit van Groningen, Radboud Universiteit Nijmegen
Mental and Social Health of Children and Adolescents With Pre-existing Mental or Somatic Problems During the COVID-19 Pandemic Lockdown

2 juni 2021 - Erasmus Universiteit
Mood and emotional reactivity of adolescents during the COVID-19 pandemic: short-term and long-term effects and the impact of social and socioeconomic stressors

8 april 2021 - Radboud Universiteit
The COVID-19 outbreak increases maternal stress during pregnancy, but not the risk for postpartum depression

3 februari 2021 - Erasmus Universiteit Rotterdam
Perceived stress as mediator for longitudinal effects of the COVID-19 lockdown on wellbeing of parents and children

16 oktober 2020 - Universiteit Leiden
Does the COVID-19 pandemic impact parents' and adolescents' well-being? An EMA-study on daily affect and parenting

30 augustus 2020 – Erasmus Universiteit
COVID-19 related anxiety in children and adolescents with severe obesity: A mixed-methods study