Lokaal team krijgt centrale rol in jeugdbescherming

Het lokale team krijgt een centrale rol in de jeugdbescherming en zorgt ervoor dat kinderen en gezinnen in een kwetsbare positie snel passende hulp en bescherming krijgen. Het team krijgt steun van een regionaal veiligheidsteam. Dat staat in het toekomstscenario voor de jeugdbeschermingsketen dat de VNG en de ministeries van JenV en VWS hebben opgesteld.

De ministeries van Justitie en Veiligheid (JenV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zien structurele problemen in de huidige jeugdbeschermingsketen. Als de ontwikkeling of veiligheid van een kind in het gedrang komt, krijgt het gezin te maken met het wijkteam, Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming, de kinderrechter en de gecertificeerde instelling. Daardoor moeten kinderen en gezinnen steeds opnieuw hun verhaal vertellen.

Ook moeten ze vaak lang wachten op hulp, waardoor problemen groter worden. Verder kijkt de jeugdbeschermingsketen te vaak alleen naar het kind en te weinig naar het geheel van problemen in een gezin, zoals psychiatrische problemen of schulden.

Vaste hulpverlener van het wijkteam

Het is de bedoeling dat over vijf tot tien jaar gezinnen te maken krijgen met een vaste hulpverlener van het wijkteam. Die kan een beroep doen op de expertise van een regionaal veiligheidsteam, dat de huidige rol van Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en de gecertificeerde instelling overneemt.

Ook wordt in de nieuwe keten zogenaamde 'tegenspraak' geregeld: adviezen over een kinderbeschermingsmaatregel worden altijd beoordeeld door een professional uit een ander veiligheidsteam. Pas na die toetsing beslist de kinderrechter over het advies. Verder krijgt het gezin steun van een onafhankelijke cliëntondersteuner.

Het toekomstscenario is nog geen uitgewerkt plan. Van april tot juni kunnen cliënten en andere betrokkenen meedenken over de uitwerking. De uitkomsten van die consultatie gaan in het najaar naar de Tweede Kamer.

Breder perspectief leidend voor hulp

Het Nederlands Jeugdinstituut heeft bij de ontwikkeling van het scenario kennis geleverd over ervaringen in het buitenland, kwaliteitsprincipes en effectieve werkwijzen. Tom van Yperen, die daarbij betrokken was, vindt de ingrijpende vereenvoudiging van de jeugdbeschermingsketen hard nodig. 'Met deze opzet doorbreken we de verkokering en versnippering van de jeugdbescherming en wordt de hulp effectiever. Het brede perspectief op wat er in het gezin speelt en wat oplossingen zijn, wordt leidend voor de hulp. Dat vergroot de kans dat je zorgen over veiligheid in het gezin met vrijwillige hulp kunt verminderen in plaats van met een kinderbeschermingsmaatregel. Verder is de invoering van onafhankelijke cliëntondersteuning en georganiseerde tegenspraak een belangrijke verbetering. Dat versterkt de positie van het gezin en verbetert de kwaliteit van besluiten.'

Bron: Ministeries van JenV en VWS; Nederlands Jeugdinstituut